Προς τον στόχο της για την πρώτη κερδοφόρα χρονιά μετά το ξέσπασμα της πανδημίας πετάει η Aegean, καθώς όλα δείχνουν ότι η επιβατική κίνηση θα σημειώσει φέτος εκρηκτική αύξηση, συμβαδίζοντας με τη θεαματική ανάκαμψη του ελληνικού τουρισμού. Όμως, δεν παύει να εμπνέει έντονη ανησυχία η εκτίναξη του κόστους των καυσίμων, δεδομένου ότι οι διεθνείς τιμές του αεροπορικού καυσίμου (jet fuel) βρίσκονται σε επίπεδα σχεδόν διπλάσια από το 2019 και αυξάνονται με ρυθμούς ταχύτερους από την αύξηση στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου.
Τα μέχρι στιγμής στοιχεία για την επιβατική κίνηση επιβεβαιώνουν ότι θα κινηθεί σε επίπεδα πολύ κοντά στη χρυσή χρονιά του ελληνικού τουρισμού, το 2019:
- Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Μάιο, όπως ανακοίνωσε χθες η Aegean, ο αριθμός των επιβατών που διακινήθηκαν στις γραμμές εξωτερικού και εσωτερικού της εταιρείας ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο και ήταν υπετριπλάσιος σε σχέση με τον Μάιο του 2021. Η σχετική ανακοίνωση έγινε δεκτή με αρκετά ενθουσιασμό στο Χρηματιστήριο, όπου η μετοχή της Aegean κέρδισε χθες 3,29% σε μια πτωτική συνεδρίαση.
- Με αντίστοιχους ρυθμούς αύξησης, κατά 227%, είχε κινηθεί η επιβατική κίνηση και κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους, όπου η τουριστική κίνηση είναι κατά παράδοση υποτονική. Η Aegean διακίνησε περισσότερους από 1,5 εκατ. επιβάτες, με τη μεγαλύτερη αύξηση να εντοπίζεται στην κίνηση από το εξωτερικό (+276,5%).
- Ένας ποιοτικός δείκτης κρίσιμος για την επίτευξη κερδοφορίας, ο συντελεστής πληρότητας, βρίσκεται σε τροχιά συνεχούς βελτίωσης, που συμβαδίζει με την πρόβλεψη για επιστροφή στα κέρδη το 2022. Αυξήθηκε το α' τρίμηνο στο 66,1% από 47,5% πέρυσι, ενώ τον Μάιο πλησίασε στο 79% και έφθασε πολύ κοντά στα προ πανδημίας επίπεδα την τελευταία εβδομάδα του μήνα.
Οι αναλυτές συμφωνούν με την πρόβλεψη της διοίκησης για επιστροφή στα κέρδη κατά τη φετινή χρήση. Σύμφωνα με τη Eurobank Equities, ύστερα από ζημιές 296,8 εκατ. το 2020 και 9,3 εκατ. ευρώ το 2021, η Aegean αναμένεται να εμφανίσει κερδοφορία προ φόρων ύψους 21,5 εκατ. ευρώ, αν και τα λειτουργικά κέρδη (EBITDA) προβλέπεται να σημειώσουν μικρή αύξηση, από τα 180 στα 182,6 εκατ. ευρώ. Τα προ φόρων κέρδη, σε κάθε περίπτωση, θα παραμείνουν πολύ μακριά από το ρεκόρ του 2019, όταν είχαν πλησιάσει τα 107 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, υπάρχει ένας παράγοντας που εξακολουθεί να εμπνέει ανησυχία για την φετινή πορεία της Aegean προς την κερδοφορία: το κόστος των αεροπορικών καυσίμων, που αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους συντελεστές στο συνολικό λειτουργικό κόστος κάθε αεροπορικής εταιρείας και μάλιστα τον πλέον απρόβλεπτο, σε μια χρονιά όπου τίποτα δεν δείχνει ότι θα μπορούσαν να αποκλιμακωθούν οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου.
Σύμφωνα με τη διεθνή ένωση των αεροπορικών εταιρειών (IATA) η μέση τιμή του αεροπορικού καυσίμου ξεπερνά ως τώρα για το 2022 τα 138 δολ. το βαρέλι, τιμή που αν διατηρηθεί ως το τέλος του έτους θα προσθέσει περισσότερα από 125 δισ. δολ. στον λογαριασμό των δαπανών καυσίμων των αεροπορικών εταιρειών παγκοσμίως.
Η τιμή του jet fuel στην περιοχή της Ευρώπης σημειώνει αύξηση κατά 126% σε σχέση με πέρυσι στις αρχές αυτού του μήνα, δηλαδή στην περίοδο όπου αυξάνονται και οι μετακίνησης λόγω του καλοκαιριού. Ανησυχητικό είναι, όπως φαίνεται και στο γράφημα, ότι οι τιμές του jet fuel έχουν αυτονομηθεί σε σχέση με τις διεθνείς τιμές του πετρελαίου το τελευταίο διάστημα και αυξάνονται με αρκετά ταχύτερο ρυθμό, καθώς η ζήτηση αυξάνεται απότομα, ενώ τα διυλιστήρια διεθνώς αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες στην παραγωγή, που είχε μειωθεί απότομα με την πανδημία και τώρα καλούνται να την αυξήσουν εξίσου γρήγορα. Ο δείκτης αεροπορικών καυσίμων της S&P Global βρίσκεται σε επίπεδο σχεδόν διπλάσιο από το 2019.
Ο δείκτης αεροπορικών καυσίμων (πηγή: S&P Global)
Η τιμή του αεροπορικού καυσίμου θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα παράγοντα ισχυρής πίεσης στην κερδοφορία της Aegean τους επόμενους μήνες. Στελέχη της εταιρείας αποφεύγουν να προχωρήσουν σε προβλέψεις, σημειώνοντας στο Business Daily: «Το κόστος εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και κυρίως το συνολικό παραγωγικό μας έργο, το μείγμα των πτήσεων, το πτητικό έργο ανά τύπο αεροσκάφους, την ισοτιμία δολαρίου/ευρώ και τις τιμές του πετρελαίου που παρουσιάζουν έντονη μεταβλητότητα. Στο πλαίσιο αυτό δεν είμαστε σε θέση να μοιραστούμε κάποια συγκεκριμένη εκτίμηση σχετικά με το κόστος των καυσίμων».
Η εταιρεία έχει στήσει γραμμές άμυνας, με κινήσεις αντιστάθμισης (hedging) που καλύπτουν σε μεγάλο βαθμό τις προβλεπόμενες προμήθειες καυσίμων. Το 2021, η πολιτική αυτή απέδωσε καρπούς, καθώς, ενώ η μέση τιμή του αεροπορικού καυσίμου αυξήθηκε κατά 57%, το κόστος καυσίμων για την εταιρεία αυξήθηκε κατά 24%. Για το 2022, η εταιρεία έχει ανακοινώσει ότι τα συμβόλαια αντιστάθμισης κινδύνου σε προϊόντα πετρελαίου καλύπτουν αγορές καυσίμων αεροσκαφών που αντιστοιχούν σε ποσοστό 44% των προβλεπόμενων αναγκών, ενώ για το 2023 το ποσοστό πέφτει στο 6%.
Ακόμη και με αυτά τα δεδομένα, όμως, η κερδοφορία πιέζεται από τα αυξημένα κόστη των καυσίμων αρκετά έντονα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πρώτο τρίμηνο, παρότι αυξήθηκαν τα έσοδα κατά 173%, στα 120,8 εκατ. ευρώ, η εταιρεία παρουσίασε και αυξημένες λειτουργικές ζημιές (EBITDA) από τα 14 στα 16,1 εκατ. ευρώ, ενώ μικρή (-15%) ήταν η μείωση στις ζημιές προ φόρων. Πάντως, οι ζημιές προ φόρων δεν ήταν μεγαλύτερες σε σχέση με το α' τρίμηνο του 2019.
Ενθαρρυντικό για την εταιρεία είναι ότι το ιδιαίτερα θετικό περιβάλλον στον τουρισμό, όπου οι καταναλωτές των δυτικών χωρών εμφανίζονται έτοιμοι να ξοδέψουν χωρίς πολλούς περιορισμούς για τις διακοπές τους ύστερα από τη διετία της πανδημίας, επιτρέπει στις αεροπορικές εταιρείες να περάσουν αυξήσεις στα ναύλα, που θα αντισταθμίζουν, σε ένα βαθμό τουλάχιστον, τα αυξημένα κόστη καυσίμων.
Σε αυτή την κατεύθυνση κινείται και η Aegean, αν και τα στελέχη της αποφεύγουν να αναφερθούν ειδικότερα στις αυξήσεις της φετινής χρονιάς στα αεροπορικά εισιτήρια, σημειώνοντας ότι «οι τιμές στο airline industry είναι προϊόν της δυναμικής διαχείρισης των ναύλων αλλά και της συμπεριφοράς του ίδιου του επιβάτη (last minute vs early booking, αξιοποίηση προωθητικών ενεργειών, επιλογή flex ναύλων ή και πακέτων όπως το aegean pass, κλπ».
Σε κάθε περίπτωση, το τελικό αποτέλεσμα για το 2022 θα κριθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από το κόστος των καυσίμων. Η Eurobank Equities έχει ενσωματώσει στις προβλέψεις της για κέρδη προ φόρων 21,5 εκατ. ευρώ φέτος μια υπόθεση βάσει της οποίας οι αυξημένες τιμές των καυσίμων θα πλήξουν κατά 15 - 16 εκατ. ευρώ τα EBITDA. Αν αυξηθεί περισσότερο αυτό το «χτύπημα» από ενδεχόμενη αύξηση των τιμών πέραν των αρχικών εκτιμήσεων, αντίστοιχη θα είναι και η μείωση της κερδοφορίας.
Δεν προβληματίζει η έλλειψη προσωπικού
Πάντως, σε αντίθεση με άλλες αεροπορικές εταιρείες διεθνώς, που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα έλλειψης προσωπικού κατά την επανεκκίνηση μετά την πανδημία, η Aegean καταφέρνει φέτος να καλύψει σε επαρκή βαθμό τις ανάγκες της.
Πηγές της εταιρείας σημειώνουν ότι «συνολικά η αλυσίδα αξίας των αερομεταφορών στην Ελλάδα αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω του ότι αρκετοί εργαζόμενοι άλλαξαν κλαδο την περίοδο της πανδημίας, κυρίως στις υπηρεσίες εξυπηρέτησης εδαφους (handlers, security, catering), κάτι που όμως συμβαίνει όχι στην ένταση και έκταση άλλων χωρών».
Ιδιαίτερα για την Aegean, αναφέρουν ότι «λόγω της αποδεδειγμένης φήμης της ως καλού εργοδότη και λόγω της τεχνογνωσίας που διαθέτει στην εξεύρεση προσωπικού ξεπέρασε τα όποια προβλήματα και αρρυθμίες που η πανδημία έφερε στην επιφάνεια. Ωστόσο, σε συγκεκριμένες ειδικότητες όπου απαιτείται εξειδίκευση (πχ πιλότους, μηχανικούς κ.α.) η εταιρεία έχει παράδοση στην ανάπτυξη προγραμμάτων ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού». Σε αυτό πλαίσιο, τα στελέχη της Aegean υπενθυμίζουν το πρόσφατο πρόγραμμα υποτροφιών πιλότων και το πολύ πρόσφατο (ανακοινώθηκε μόλις την προηγούμενη εβδομάδα) πρόγραμμα υποτροφιών μηχανικών.