Από όργανο εποπτείας σε όργανο διάθεσης των ποσοστών του Δημοσίου στις τράπεζες μετατρέπεται το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με το νομοσχέδιο που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση την Παρασκευή το υπουργείο Οικονομικών. Οι ελεγκτικοί ρόλοι του Ταμείου περιορίζονται δραστικά και η εσωτερική του δομή αναδιοργανώνεται προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για αποεπένδυση από τις συστημικές τράπεζες έως το 2025.
Πηγές με γνώση των διαδικασιών αναφέρουν στο Business Daily ότι οι ρυθμίσεις που προβλέπει το νέο πλαίσιο εκπέμπουν ισχυρό μήνυμα προς τους επενδυτές για επιστροφή των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων σε μια «νέα κανονικότητα». Τα αυξημένα δικαιώματα του Δημοσίου, μέσω ΤΧΣ, στις αποφάσεις των τραπεζών αποτελούσαν σημαντική τροχοπέδη για την είσοδο επενδυτών -κυρίως από το εξωτερικό- στα μετοχικά κεφάλαια των τραπεζών.
«Απαιτητικό αλλά δίκαιο» χαρακτηρίζουν το νέο πλαίσιο υψηλόβαθμες τραπεζικές πηγές, εκφράζοντας την ικανοποίησή τους για τη μεταρρύθμιση του πλαισίου λειτουργίας που διέπει ΤΧΣ και τράπεζες. Σε ό,τι αφορά τις αλλαγές που φέρνει το νέο νομοσχέδιο, το ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως στον περιορισμό του δικαιώματος άσκησης βέτο που διατηρεί σήμερα το ΤΧΣ επί όλων των αποφάσεων που λαμβάνουν τα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών, ανεξαρτήτως του ποσοστού που κατέχει στο μετοχικό τους κεφάλαιο.
Μερικά δικαιώματα που χάνει το Ταμείο με τον νέο νόμο είναι:
- Το δικαίωμα να ζητεί τη σύγκληση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων του πιστωτικού ιδρύματος.
- Το δικαίωμα αρνησικυρίας στη λήψη οποιασδήποτε απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου του πιστωτικού ιδρύματος, εφόσον η υπό συζήτηση απόφαση δύναται να θέσει σε κίνδυνο τα συμφέροντα των καταθετών ή να επηρεάσει σοβαρά τη ρευστότητα ή τη φερεγγυότητα ή την εν γένει συνετή και εύρυθμη λειτουργία του πιστωτικού ιδρύματος.
- Το δικαίωμα να εγκρίνει τον Οικονομικό Διευθυντή
- Το δικαίωμα να αξιολογεί το πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης των πιστωτικών ιδρυμάτων και να προτείνει βελτιωτικά μέτρα.
Απελευθερώνονται οι απολαβές των τραπεζικών στελεχών
Σημαντική τομή συνιστά το νέο πλαίσιο για τις διοικήσεις των συστημικών τραπεζών, αφού μετά από 12 χρόνια απελευθερώνονται οι αμοιβές, οι παροχές και τα μπόνους των στελεχών. Σύμφωνα με το ισχύον καθεστώς, οι εν λόγω απολαβές «δεν μπορούν να υπερβαίνουν το σύνολο των αποδοχών του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, ενώ οι πάσης φύσης πρόσθετες απολαβές (bonus)… καταργούνται για το χρονικό διάστημα συμμετοχής του πιστωτικού ιδρύματος στο πρόγραμμα κεφαλαιακής ενίσχυσης».
Η άρση των περιορισμών ισχύει για τα ιδρύματα που έχουν πετύχει μείωση των κόκκινων δανείων κάτω από το 10%, ως ποσοστό των συνολικών χορηγήσεων. Την προϋπόθεση αυτή πληρούν πλέον η Eurobank και Εθνική Τράπεζα, ενώ εντός του έτους ακολουθούν η Alpha Bank και η Τράπεζα Πειραιώς. Η εν λόγω απελευθέρωση δεν επιδρά μόνο στα ανώτατα διοικητικά κλιμάκια, αλλά αναμένεται να αναβαθμίσει και τις συνολικές απολαβές των μεσαίων διοικητικών κλιμακίων.
Διακυβέρνηση του ΤΧΣ
Σημαντικότερη αλλαγή στη δομή λειτουργίας του Ταμείου είναι η συγχώνευση του Γενικού Συμβουλίου με την Εκτελεστική Επιτροπή σε ένα ενιαίο Διοικητικό Συμβούλιο το οποίο θα απαρτίζεται από εννέα μέλη (έξι εκτελεστικά και τρία μη εκτελεστικά). Από τα μέλη αυτά, τα τρία ορίζονται από την ελληνική κυβέρνηση και τα έξι από τους Θεσμούς, γεγονός που σημαίνει ότι το ΤΧΣ εξακολουθεί να αποτελεί το τελευταίο προπύργιο των δανειστών στη χώρα μας -και θα παραμείνει ως τέτοιο για αρκετά χρόνια ακόμη, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα εξέρχεται από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας σε λίγους μήνες.