Οι οικογενειακές επιχειρήσεις, η συμβολή της στην ελληνική οικονομία και οι βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν βρίσκονται στο επίκεντρο του 4th Family Business Conference το οποίο διοργανώνεται από την Palladian Conferences για τέταρτη συνεχή χρονιά.
Ο κ. Νίκος Παπαθανάσης, αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, αρμόδιος για τις ιδιωτικές επενδύσεις και τις ΣΔΙΤ, στον χαιρετισμό του σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι η έναρξη των διαρθρωτικών ταμείων θα φέρουν στη χώρα το «αστρονομικό ποσό», όπως το χαρακτήρισε, των 77 δισ. ευρώ, καθώς δεν είναι μόνο το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά είναι πάρα πολλά εργαλεία τα οποία έρχονται να συμπληρώσουν και να στηρίξουν τις οικογενειακές επιχειρήσεις.
«Η Ελληνική Πολιτεία έρχεται να στηρίξει με προγράμματα τις μικρομεσαίες και οικογενειακές επιχειρήσεις που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας και χρήζουν ιδιαίτερης στήριξης. Βασικοί πυλώνες σε όλα τα προγράμματα είναι η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και τα κριτήρια ESG τα οποία δεν χρηματοδοτούνται μόνο από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και από τον νέο Αναπτυξιακό Νόμο και τα προγράμματα ΕΣΠΑ 2021-27».
Αναφερόμενος στις περιοχές της απολιγνιτοποίησης, σημείωσε ότι «έχουμε λάβει πολύ υψηλούς πόρους για να μεταβούμε στην επόμενη εποχή και θα φέρουν στις περιοχές αυτές περίπου 7 δισ. ευρώ από δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους και θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας για να κρατήσουν τις νέες και τους νέους στον τόπο τους και αυτό αφορά και τις οικογενειακές επιχειρήσεις των περιοχών αυτών». Ενώ κλείνοντας, ανέφερε την πρόσφατη επιχειρηματική κίνηση της οικογένειας Σαράντη που επέκτεινε τις δραστηριότητες της και σημείωσε ότι αυτές είναι οι κινήσεις που θέλει να στηρίξει η Πολιτεία.
Κρίσιμος ο ρόλος τους
Ο κ. Θεόδωρος Καπράλος, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), στον χαιρετισμό του ανέφερε, μεταξύ άλλων, τον κρίσιμο ρόλο που έχουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη. Ενώ συμπλήρωσε ότι στην Ευρώπη οι 6 - 9 επιχειρήσεις στις 10 ανάλογα τη χώρα είναι οικογενειακές συνεισφέροντας το 60% του ΑΕΠ και απασχολώντας 4 με 5 εργαζόμενους στους 10.
Στην Ελλάδα οι 8 στις 10 επιχειρήσεις είναι οικογενειακές, όπως και το 44% των εισηγμένων επιχειρήσεων στο ΧΑ, καθώς οι άνθρωποι που ασκούν τη διοίκηση έχουν το 20% των μετοχών αυτών των επιχειρήσεων.
Ο κ. Καπράλος υπογράμμισε επίσης ότι ένα δυνατό σημείο των οικογενειακών επιχειρήσεων είναι οι σχέσεις εμπιστοσύνης που έχουν αναπτυχθεί ανάμεσα στους προμηθευτές, τους καταναλωτές και τους εργαζόμενους σε αυτές, αλλά και το τρίπτυχο ποιότητα, συνέπεια και εξυπηρέτηση, το οποίο είναι ένα συγκριτικό πλεονέκτημα που έκανε τις οικογενειακές επιχειρήσεις εξαιρετικά ανθεκτικές στα χρόνια της κρίσης και της πανδημίας. Ενώ τόνισε ότι «βασική επιδίωξη της οικογενειακής επιχείρησης δεν είναι το κέρδος, δεν είναι αυτοσκοπός το κέρδος, αλλά η διατήρησή της, η διασφάλιση της ύπαρξης και της ομαλής λειτουργίας της και της διαδοχής». Συνεπώς, αξίες όπως η σταθερότητα, η ποιότητα και η βιωσιμότητα έρχονται πολύ πιο μπροστά από το κέρδος και βάζει σε πρώτο πλάνο την καλή εικόνα, το brand name της οικογενειακής επιχείρησης.
Χτίσιμο εμπιστοσύνης
O κ. Γιάννος Μητσός, Senior Advisor του Τομέα ΜΜΕ, Θέσεων και Ενημέρωσης του ΣΕΒ, στον χαιρετισμό του στάθηκε, μεταξύ άλλων, η πορεία των οικογενειακών επιχειρήσεων προς τη βιωσιμότητα είναι μια κρίσιμη διάσταση της ελληνικής οικονομίας, όχι μόνο για τον μεγάλο ρόλο που παίζουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις στις θέσεις εργασίας και στο ΑΕΠ της χώρας, αλλά κυρίως για την εμπιστοσύνη που δημιουργούν στο κοινό και τον τρόπο που υπάρχουν μέσα στην ελληνική οικονομία.
Πρόσθεσε δε ότι στον ΣΕΒ είναι διάσταση της δουλειάς του το κτίσιμο της εμπιστοσύνης και της προσέγγισης με την κοινωνία των οικογενειακών επιχειρήσεων. «Η ενσωμάτωση της βιωσιμότητας, της καινοτομίας, της σύγχρονης διακυβέρνησης είναι πεδία στα οποία πρέπει να βασιστούμε προκειμένου να τα καταστήσουμε κοινή συνισταμένη για ολόκληρη την επιχειρηματική κοινότητα και ο ρόλος των οικογενειακών επιχειρήσεων και του τρόπου με τον οποίο τις βλέπει ολόκληρη η αγορά έχει πολύ μεγάλη σημασία για την μετάβασή μας σε ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης που κτίζει εμπιστοσύνη και προοπτική. Εμείς από τη μεριά μας στηρίζουμε και θα στηρίζουμε κάθε προσπάθεια σε αυτή την κατεύθυνση» κατέληξε ο κ. Μητσός.
Brand με το οποίο να μπορεί να ταυτιστεί ο καταναλωτής
Σε συζήτηση για τη σημασία του marketing και της επικοινωνίας στις οικογενειακές επιχειρήσεις ανάμεσα στον κ. Ευάγγελο Μάξιμο Α. Σκοπελίτη, Διευθυντή Brand, Marketing και Επικοινωνίας της EY Ελλάδος και τον κ. Γιώργο Λιμπέρη, CEO της Palladian Communications Specialists.
Ο κ. Σκοπελίτης σημείωσε: «Η εμπειρία μας στην EY, είτε μέσα από τη σχέση μας με τους πελάτες μας, είτε μέσα από τον διαγωνισμό Έλληνας «Επιχειρηματίας της Χρονιάς», μας έχει δείξει ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις έχουν ένα πλεονέκτημα, στο οποίο πρέπει να επενδύσουν. Εάν δεχθούμε ότι το Marketing είναι "να διηγείσαι καλά ένα story", τότε τα καλά νέα είναι ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις, από τη φύση τους, έχουν ήδη ένα πολύ καλό story να τις υποστηρίξει: την ιστορία της δημιουργίας της επιχείρησης από το μηδέν, και τον μόχθο της οικογένειας πίσω από αυτή. Στόχος των επιχειρήσεων, και δη, των οικογενειακών, θα πρέπει να είναι να δημιουργήσουν ένα brand με το οποίο να μπορεί να ταυτιστεί ο καταναλωτής. Οι καταναλωτές, σήμερα, θέλουν να δημιουργήσουν δεσμούς εμπιστοσύνης με brands που θεωρούν ότι έχουν τις ίδιες προτεραιότητες και "πιστεύω" με εκείνους».
Σε ερώτηση ως προς τις προκλήσεις που παρουσιάζονται για τις οικογενειακές επιχειρήσεις ως προς την επικοινωνία τους, ο κ. Σκοπελίτης επεσήμανε ότι: «Μια πρώτη τεράστια πρόκληση αποτελούν οι διαρκώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις και προσδοκίες των καταναλωτών.»
Στο πλαίσιο αυτό, η συζήτηση του πάνελ εμπλουτίστηκε επίσης με τα χρήσιμα ευρήματα από την πρόσφατη καταναλωτική έρευνα της EY στην Ελλάδα, Future Consumer Index, το 2021, όπου εντοπίστηκαν ενδιαφέροντα στοιχεία για τον Έλληνα καταναλωτή του μέλλοντος, όπως το γεγονός ότι το 23% έχουν αλλάξει μάρκες που αγοράζουν, για να υποστηρίξουν την τοπική οικονομία/τοπικές επιχειρήσεις/καταστήματα της γειτονιάς τους και το 34% είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερα για προϊόντα που παράγονται στη χώρα μας.
Επιχειρείν και ηθική
«Ακολούθως, μια ακόμη πρόκληση αποτελεί η αυξανόμενη έμφαση στη βιώσιμη ανάπτυξη και στα ζητήματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και διακυβέρνησης (ESG) που δίνουν οι καταναλωτές σήμερα», σχολίασε συμπληρωματικά ο κ. Σκοπελίτης, μεταφέροντας συνοπτικά ορισμένα ακόμη σημαντικά ευρήματα της ίδιας έρευνας. Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, στην Ελλάδα, το 73% των καταναλωτών πιστεύουν ότι τα brands/οι μάρκες πρέπει να συμπεριφέρονται με ηθικό τρόπο και σύμφωνα με τις προσδοκίες της κοινωνίας στην οποία δραστηριοποιούνται, ενώ το 71% θεωρούν ότι η συμπεριφορά μίας επιχείρησης είναι τόσο σημαντική όσο και τα προϊόντα/υπηρεσίες που προσφέρει.
Στη συνέχεια της τοποθέτησής του, ο διευθυντής Brand, Marketing και Επικοινωνίας της ΕΥ Ελλάδος δήλωσε πως «σε πολλές περιπτώσεις, η βιώσιμη ανάπτυξη είναι ενσωματωμένη στο DNA των οικογενειακών επιχειρήσεων, υπό την έννοια ότι δημιουργούνται για να επιβιώσουν, να αναπτυχθούν και να παραδοθούν στις επόμενες γενιές - έχουν, άρα μια μακροπρόθεσμη βλέψη και δεν στοχεύουν στα οικονομικά αποτελέσματα τριμήνου αλλά στη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας».
Κατά το τελευταίο μέρος της συζήτησης σχετικά με τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις στον τομέα της επικοινωνίας, ο κ. Σκοπελίτης δήλωσε, μεταξύ άλλων, πως: «Είναι απαραίτητο να επενδύσουν στο marketing. Οι οικογενειακές επιχειρήσεις χρειάζονται σωστές δομές, διαδικασίες, ξεκάθαρους στόχους και στρατηγική και, βεβαίως, τους σωστούς ανθρώπους και καταρτισμένους συμβούλους. Διότι, σημασία δεν έχει μόνο τι λες ότι κάνεις, αλλά τι πραγματικά κάνεις και πώς το επικοινωνείς αποτελεσματικά».
Το πλεονέκτημα των οικογενειακών επιχειρήσεων
Από την πλευρά του ο κ. Λυμπέρης σημείωσε ότι υπάρχει η ανάγκη να ταυτιστεί ο καταναλωτής με το brand, και αυτό γίνεται οικοδομώντας συστηματικά μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ επιχείρησης - καταναλωτή και κοινωνίας γενικότερα. Και εδώ, οι οικογενειακές επιχειρήσεις έχουν, πράγματι, ένα σημαντικό πλεονέκτημα καθώς βρίσκονται, συνήθως, πολύ πιο κοντά στην κοινωνία. Παράλληλα, ο κ. Λυμπέρης τόνισε ότι η διαχείριση κρίσεων δεν είναι μόνο μια διαδικασία περιορισμού της ζημιάς, «αφού έχει γίνει το κακό».
Είναι κυρίως μια προληπτική διαδικασία για να θωρακίσεις την επιχείρηση, να εντοπίσεις τα τρωτά σημεία της, να τα περιορίσεις και να βάλεις τις διαδικασίες για να τις αντιμετωπίσεις με τον καλύτερο τρόπο. Δυστυχώς οι περισσότερες επιχειρήσεις και πόσο μάλλον οι οικογενειακές επιχειρήσεις, αμελούν αυτό το σημαντικό κομμάτι, με αποτέλεσμα να αναγκάζονται να πάρουν δύσκολες και επώδυνες αποφάσεις την ώρα της κρίσης. Σκέφτονται με τον τρόπο που σκεφτόμαστε πολλοί από εμάς για τα ασφαλιστικά προϊόντα: Οι περισσότεροι πιστεύουμε ότι αυτό δεν θα συμβεί ποτέ σε μας.
Το συνέδριο ασχολείται με τις οικογενειακές επιχειρήσεις και τα ζητήματα που αφορούν στην οργάνωση και διαχείρισή τους και τελεί υπό την αιγίδα: του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος, του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς, του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου, του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιώς, του Ινστιτούτου Εταιρικής Ευθύνης (CRI), της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών, της πρωτοβουλίας ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ και του ICBS Business College ακαδημαϊκό συνεργάτη του συνεδρίου. Χρυσοί χορηγοί του Συνεδρίου είναι η Alpha Bank και η EY Ελλάδος και υποστηρικτής του συνεδρίου το Ελληνικό Κέντρο Διαμεσολάβησης και Διαιτησίας.
Στους χορηγούς επικοινωνίας του συνεδρίου είναι το Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.