«Στύβουν» προμηθευτές τα σούπερ μάρκετ: Καθυστερήσεις έως πέντε μήνες

Την ίδια στιγμή που οι προμηθευτικές επιχειρήσεις βρίσκονται σήμερα αντιμέτωπες με το αυξημένο κόστος σε ενέργεια, πρώτες ύλες και μεταφορές, παραμένει ο μόνιμος πλέον πονοκέφαλος του χρόνου αποπληρωμής τους από τις εγχώριες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, προσθέτοντας ένα ακόμη βαρίδι στο ήδη δυσβάσταχτο φορτίο που καλούνται να επωμιστούν.

Παρά το γεγονός ότι ήδη θεωρητικά βρίσκεται σε ισχύ ο νόμος περί αθέμιτου ανταγωνισμού στα γεωργικά προϊόντα, ο οποίος θυμίζουμε ότι είχε ψηφιστεί την άνοιξη του προηγούμενου έτους και είχε εισαχθεί στο πλαίσιο εναρμόνισης με ευρωπαϊκή οδηγία σχετικά µε τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές ως προς τις σχέσεις μεταξύ επιχειρήσεων στην αλυσίδα εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, ωστόσο παραμένει ανεφάρμοστος από το οργανωμένο λιανεμπόριο, ο οποίος προβλέπει την αποπληρωμή των προμηθευτών τροφίμων και αγροτικών προϊόντων σε 30 ή 60 μέρες.

Σύμφωνα με κύκλους της αγοράς, ο εγχώριος κλάδος του οργανωμένου λιανεμπορίου μπορεί να δώσει αρκετή τροφή για μελέτη, καθώς αποτελεί ίσως μοναδική περίπτωση διεθνώς, όπου οι προμηθευτές υποχρεώνονται σε τέτοιο βαθμό ουσιαστικά να δανείζουν άτοκα τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ, μέσω των καθυστερήσεων στις πληρωμές. Είναι χαρακτηριστικό, τονίζουν αναλυτές, ότι στους ισολογισμούς των αλυσίδων οργανωμένου λιανεμπορίου οι καθυστερούμενες υποχρεώσεις προς προμηθευτές έχουν γίνει κύριο εργαλείο χρηματοδότησης, καθώς ξεπερνούν το 50% των πωλήσεων, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τις ευρωπαϊκές αλυσίδες διαμορφώνεται πέριξ του 20%.

Πάντως, γίνονται το τελευταίο διάστημα κάποια βήματα από την πλευρά κυρίως των μεγάλων παικτών, ώστε να μειωθεί ο χρόνος αποπληρωμής, ωστόσο χαρακτηρίζονται κατά βάση ως μεμονωμένα και αδύναμα να δώσουν πλήρη και οριστική λύση στο συγκεκριμένο πρόβλημα, καθώς για τις ελληνικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ αποτελεί ισχυρό δέλεαρ ο άτοκος δανεισμός από τους προμηθευτές, δεδομένου ότι λειτουργούν πολύ χαμηλά καθαρά περιθώρια κέρδους. Άτοκος δανεισμός, τον τον οποίο εξασφαλίζουν χωρίς σοβαρές αντιστάσεις από τις συναλλασσόμενες επιχειρήσεις, αξιοποιώντας την εξαιρετικά ισχυρή θέση τους στην αγορά.

Τι δείχνουν τα στοιχεία από τους ισολογισμούς

Παρά το γεγονός ότι το 2020 σημειώθηκε οριακή αποκλιμάκωση του αριθμού των ημερών πληρωμής, από 120 το 2019 σε 117,11 ημέρες το 2020 όπως προκύπτει από τους ισολογισμούς των 34 αλυσίδων σούπερ μάρκετ, ωστόσο το χρονικό διάστημα για την αποπληρωμή εξακολουθεί να παραμένει κοντά στους 4 μήνες.

Ο Σκλαβενίτης εμφάνισε τον μεγαλύτερο χρόνο πληρωμών, με τον μέσο χρόνο να φτάνει σχεδόν σε πέντε μήνες (149,3 μέρες), παραμένοντας σε υψηλά επίπεδα, παρότι μειώθηκε κατά 8,29 μέρες σε σχέση με το 2019. Στον αντίποδα, τον μικρότερο μέσο χρόνο παρουσίασε η Metro, για την οποία οι μέρες πληρωμών ήταν 86,52, καταγράφοντας μείωση κατά 10,62 μέρες.

Επιπλέον, οι μέσος αριθμός για τις μέρες πληρωμών για τη Market-In ανήλθε στις 142,56, για την Κρητικός στις 124,86, για τη Μασούτης στις 119,92, για την ΑΒ Βασιλόπουλος στις 105,41, της Γαλαξίας στις 101,06 και της Bazaar στις 100,58 μέρες. Από τις 10 μεγαλύτερες εταιρείες, οι 6 εμφάνισαν μείωση και 4 αύξηση στις ημέρες πληρωμών. Τη μεγαλύτερη αύξηση κατέγραψε ο ΣΥΝ.ΚΑ. κατά 17,85 ημέρες, φτάνοντας τις 119,71, ενώ για την Bazaar ο χρόνος αυξήθηκε κατά 2,95 ημέρες, φτάνοντας τις 100,58. Σημειώνεται ότι οι αντίστοιχοι χρόνοι αποπληρωμής της Lidl παραμένουν... επτασφράγιστο μυστικό, αφού η γερμανική εκπτωτική αλυσίδα λειτουργεί με εταιρική μορφή που δεν την υποχρεώνει να δημοσιεύει ισολογισμό.

Μικρά περιθώρια ελέγχου από την Επιτροπή Ανταγωνισμού

Σημειώνεται ότι ο τρόπος με τον οποίο εναρμονίστηκε η ελληνική με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις πληρωμές είχε προκαλέσει έντονη αντίδραση της Ολομέλειας της Επιτροπής Ανταγωνισμού, που με μια σπάνια δημόσια παρέμβαση είχε καυτηριάσει το γεγονός ότι οι σχετικές διατάξεις δεν της επιτρέπουν να ασκήσει ουσιωδώς τον έλεγχο καταχρηστικών πρακτικών.

Στην ανακοίνωσή της, η Ολομέλεια υπενθύμιζε ότι η Επιτροπή έχει ήδη ασχοληθεί ενδελεχώς με καταχρηστικές πρακτικές όπως αυτές που καλύπτει η κοινοτική οδηγία, στο πλαίσιο δύο κλαδικών ερευνών, συγκεκριμένα στην κλαδική έρευνα για τα οπωροκηπευτικά προϊόντα και στην κλαδική έρευνα για τα σούπερ μάρκετ, για 11 κατηγορίες βασικών καταναλωτικών προϊόντων.

Επιπλέον, υπογράμμιζε πως η προσθήκη της προϋπόθεσης να έχει επιβληθεί στον αγοραστή από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων πρόστιμο ίσο ή μεγαλύτερο του 1% του συνολικού κύκλου εργασιών του, εντός του τελευταίου δεκαοκταμήνου, αποστερεί κατ’ ουσίαν την ΕΑ, η οποία διαθέτει ουσιώδεις ελεγκτικές εξουσίες και εκτενέστατη εμπειρία σε ζητήματα ποσοτικής ανάλυσης των συναλλακτικών σχέσεων της εν λόγω αλυσίδας εφοδιασμού, από τη δυνατότητα ελέγχου, ιδιαίτερα ως προς επιχειρήσεις μεγάλου μεγέθους.