Με την ΕΕ να στοχεύει στην μείωση των εκπομπών αερίου 20% τουλάχιστον, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 και ενώ η μάχη για την κλιματική αλλαγή εντείνεται, εντείνονται και οι προσπάθειες για την απολιγνιτοποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας.
Ο λιγνίτης πέρα από την επιβάρυνση που προκαλεί στο περιβάλλον αποτελεί πλέον και μια από τις πλέον δαπανηρές μορφές ενέργειας που ζημιώνει τις επιχειρήσεις που έχουν επενδύσει. Στην Ελλάδα, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης μίλησε για κλείσιμο όλων των λιγνιτικών μονάδων μέχρι το 2028, καθώς αποδεικνύονται και ζημιογόνες με την ΔΕΗ να υπολογίζεται ότι θα «γράψει» μεγάλες ζημιές το 2019 από τις λιγνιτικές μονάδες, σύμφωνα με έρευνα του γερμανικού think tank Carbon Tracker Initiative.
Το Carbon Tracker Initiative σε έκθεση του σημείωσε ότι η ΔΕΗ κινδυνεύει να υποστεί απώλειες 596 εκατ. ευρώ την φετινή χρονιά, εξαιτίας της χρήσης των λιγνιτικών της μονάδων.
Εκπρόσωπος Τύπου της ΔΕΗ δήλωσε στο Reuters πως ο αριθμός είναι πολύ υψηλότερος σε σχέση με τους υπολογισμούς της εταιρείας, χωρίς να διευκρινίσει σε ποιο ύψος υπολογίζει τις ζημιές η ίδια η ΔΕΗ. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης είχε δηλώσει τις προηγούμενες εβδομάδες πως οι απώλειες υπολογίζονται φέτος θα φτάσουν τα 300 εκατ. ευρώ από 200 εκατ. ευρώ που ήταν την περσινή χρονιά.
Το think tank Carbon Trucker Initiative ανέφερε πως τέσσερα στα πέντε εργοστάσια λιγνίτη στην ΕΕ δεν παρήγαγαν κέρδος και αντιμετωπίζουν απώλειες ύψους 6,6 δισ. ευρώ φέτος, την ίδια στιγμή όμως οι ιδιοκτήτες εργοστασίων λιγνίτη σημειώνουν πως ο άνθρακας θα είναι απαραίτητος για δεκαετίες καθώς παρέχει σταθερή παραγωγή ενέργειας εν αντιθέσει με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Όμως τα κόστη των ΑΠΕ μειώνονται συνεχώς, με το ολοένα και φθηνότερο φυσικό αέριο να δημιουργεί επίσης μια ανταγωνιστική εναλλακτική και οι χώρες της ΕΕ σχεδιάζουν να απομακρυνθούν από τη χρήση άνθρακα, εξαιτίας και του μεγάλου κόστους που δημιουργείται.
Πολλά εργοστάσια άνθρακα θα πρέπει να εγκαταστήσουν πανάκριβη τεχνολογία για να μπορέσουν να προσαρμοστούν στα ακόμη αυστηρότερα κριτήρια που θα θέσει η ΕΕ από το 2021 για τις εκπομπές αερίων, ενώ οι αυξανόμενες τιμές για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα εκτοξεύσουν τα κόστη, σύμφωνα με την έκθεση της Carbon Tracker Initiative.
Το γερμανικό think tank αναφέρει πως ανέλυσε τα οικονομικά λειτουργίας κάθε λιγνιτικής μονάδας της ΕΕ. Διαπίστωσε πως η εξόρυξη άνθρακα με υψηλή θερμική ισχύ μειώθηκε κατά 39% φέτος.
Η έκθεση αναφέρει επίσης πως το 84% της παραγωγής που γίνεται με άνθρακα υψηλής θερμικής ισχύος και το 76% των εξορύξεων άνθρακα είχαν ως αποτέλεσμα απώλειες ύψους 3,54 δισ. ευρώ και 3,03 δισ. ευρώ αντίστοιχα, καταλήγοντας πως το 79% των λιγνιτικών μονάδων στην ΕΕ λειτουργούν με ζημιές.
Χώρες όμως σαν την Πολωνία και την Γερμανία βασίζονται ακόμα πάρα πολύ στην χρήση άνθρακα για την παραγωγή ενέργειας. Η Γερμανία είναι το κράτος με τις περισσότερες εκπομπές άνθρακα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, με τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ των μονάδων άνθρακα της χώρας να ανέρχεται στα 46GW το 2017, που αντιστοιχεί στο 37% της συνολικής παραγωγής ενέργειας.
Η έκθεση του Carbon Initiative αναφέρει ότι η γερμανική RWE θα βρεθεί φέτος αντιμέτωπη με απώλειες 975 εκατ. ευρώ που ισοδυναμεί με το 6% της χρηματιστηριακής της αξίας, εξαιτίας των λιγνιτικών μονάδων. «Τα νούμερα και οι προβλέψεις δεν μπορούν να σταθούν απέναντι στα δεδομένα. Κάνουν λάθος και δεν αποτελούν βάση για μια σοβαρή υπόθεση», δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου της RWE.
Η RWE στα δημοσιοποιημένα αποτελέσματα αν και δεν αναφέρει ξεχωριστά τα λιγνιτικά εργοστάσια, ανέφερε πως όλες οι μονάδες παραγωγής ενέργειας αναμένεται να παράγουν συνολικά κέρδη ύψους 550 έως 750 εκατ. ευρώ το 2019. Όπως σημείωσε εξάλλου και ο εκπρόσωπος Τύπου της γερμανικής εταιρείας ενέργειας: «Αν τα εργοστάσια δεν κάλυπταν τα έξοδα τους δεν θα τα λειτουργούσαμε».