Τρία συν ένα πλήγματα επιφέρει στις ελληνικές τράπεζες η άνευ προηγουμένου διαταραχή στην οικονομική και κοινωνική ζωή εξαιτίας της επιδημία του κορονοϊού.
Οι τράπεζες, όπως και το σύνολο των επιχειρήσεων, θα χάσουν την ευκαιρία μιας καλής χρονιάς. Το 2020 αναμενόταν σημαντική επιτάχυνση των ρυθμών ανάπτυξης. Ειδικά για τις τράπεζες η πίεση είναι μεγαλύτερη, καθώς το 2020, αν δεν είχε προκύψει η επιδημία, προσδοκούσαν μια ισχυρή ανάπτυξη εργασιών, ειδικά στον τομέα των νέων χρηματοδοτήσεων, μετά από μια δεκαετία μεγάλης συρρίκνωσης.
Επιπρόσθετα, η κρίση του κορονοϊού υποχρεώνει τις διοικήσεις των τραπεζών να αναβάλλουν, έως ότου επανέλθει η ηρεμία στις αγορές και σχηματοποιηθούν οι επιπτώσεις στις οικονομίες, τα φιλόδοξα σχέδια δραστικής μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο πλήγμα για τον κλάδο καθώς τον καθηλώνει σε ένα καθεστώς αυξημένης αβεβαιότητας.
Η βύθιση των αγορών καθιστά αδύνατη την υλοποίηση των μεγάλων συναλλαγών που προγραμματίζονταν, όπως το project Galaxy της Alpha Bank, ενώ ακόμα και συμφωνίες σε προχωρημένο στάδιο όπως της Eurobank με την doValue, θα καθυστερήσουν ακόμα και αν δεν υπάρξουν αλλαγές στους όρους της συναλλαγές, όπως διαβεβαιώνουν πηγές της Eurobank.
Η κατάσταση στις αγορές υποχρεώνει και τις διοικήσεις της Τράπεζας Πειραιώς και της Εθνικής Τράπεζας να μεταθέσουν για αργότερα τις προγραμματισμένες συναλλαγές πώλησης μη εξυπηρετούμενων δανείων, σε χρόνο που θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις στο μέτωπο της επιδημίας.
Οι διοικήσεις των τραπεζών εκτιμούν, και ελπίζουν, ότι η διαταραχή θα έχει μορφή V, και τη μεγάλη βύθιση του ΑΕΠ στο δεύτερο τριμήνου να ακολουθεί η ισχυρή ανάκαμψη από το τέταρτο τρίμηνο του 2020, επαναφέροντας τις οικονομίες και τις αγορές σε κατάσταση κανονικότητας.
Σημειώνεται ότι το μέτωπο των «κόκκινων» δανείων αποτελεί την βαριά κληρονομία της δημοσιονομικής κρίσης που ξέσπασε στη χώρα το 2010 και το οποίο θα έπρεπε να έχει λυθεί εδώ και πολλά χρόνια, αν οι κυβερνήσεις, με την ανοχή και παθητική στάση των τραπεζών, δεν μετέθεταν από χρόνο σε χρόνο την αντιμετώπιση του δύσκολου αυτού προβλήματος. Αν δεν είχε χαθεί τόσο πολύ χρόνος οι ελληνικές τράπεζες θα ήταν σε θεαματικά καλύτερη θέση από αυτή που βρίσκονται σήμερα.
Οι λειτουργικές προκλήσεις
Οι τράπεζες θα πρέπει να αντεπεξέλθουν στο δύσκολο έργο της διατήρησης της λειτουργίας τους σε συνθήκες ακραίας κρίσης, με μεγάλο μέρος του προσωπικού να εργάζονται από το σπίτι, ενώ σημαντική είναι η ευθύνη για την εξασφάλιση των συνθηκών υγιεινής και την προστασία των εργαζομένων που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, στα καταστήματα, υπηρετώντας τους πολίτες.
Παράλληλα πρέπει να υποστηρίξουν τα υπάρχοντα εναλλακτικά δίκτυα, web banking – phone banking, ώστε να υποστηρίξουν την μεγάλη αύξηση τα των ηλεκτρονικών συναλλαγών αναβάλλοντας σημαντικές επενδύσεις τεχνολογικής υποδομής οι οποίες φιλοδοξούσαν να αναβαθμίσουν ριζικά τις υποδομές τους σύμφωνα με τις νέες ψηφιακές απαιτήσεις.
Κίνδυνος για νέα «κόκκινα» δάνεια
Το τέταρτο πλήγμα έχει να κάνει με τον κίνδυνο η τρέχουσα κρίση, ακόμα και αν έχει σύντομη διάρκεια, όπως θέλει το βασικό σενάριο, να προκαλέσει μια γενικότερη διαταραχή στις πληρωμές, τροφοδοτώντας μια νέα γενιά μη εξυπηρετούμενων δανείων, αποδυναμώνοντας τον κλάδο ακριβώς τη στιγμή που ήταν έτοιμος να ξεπεράσει τα μεγάλα προβλήματα του παρελθόντος και να επανέλθει στην κανονικότητα.
Αντίδοτο η άπλετη βοήθεια της ΕΚΤ
Στην εξαιρετικά δύσκολη αυτή η συγκυρία η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ο επόπτης, έχει θωρακίσει πλήρως το τραπεζικό σύστημα από πλευράς ρευστότητας, «κόκκινων» δανείων και κεφαλαιακής επάρκειας, ενώ παράλληλα η Κομισιόν έχει αναστείλει σειρά κανονισμών προκειμένου τυχών πρόσθετα μέτρα κρατικής ενίσχυσης να μην πυροδοτήσουν επιπτώσεις, σε μετόχους, ομολογιούχους και καταθέτες, που ισχύουν σε κανονικές συνθήκες.