Νέα πρόταση προκειμένου να εξασφαλιστεί η μηδενική στάθμιση κινδύνου από την ΕΚΤ των τίτλων που θα εκδώσουν οι εγχώριες τράπεζες στο πλαίσιο του σχεδίου Ηρακλής, έχει καταθέσει η ελληνική πλευρά.
Η πρόταση προσπαθεί να ικανοποιήσει τόσο την απαίτηση της ΕΚΤ για πρόσθετες εγγυήσεις προκειμένου να αποδεχθεί τους τίτλους που θα εκδοθούν στο πλαίσιο του σχεδίου Ηρακλής και θα φέρουν την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, ως μηδενικού κινδύνου, όσο και την απροθυμία της κυβέρνησης να αναλάβει επιπλέον εγγυήσεις. Πάνω από όλα, όμως, η πρόταση επιχειρεί να ξεπεράσει μια κρίσιμη τεχνική λεπτομέρεια: την μη πυροδότηση της ρήτρας negative pledge των ελληνικών ομολόγων (ρήτρα απαγόρευσης παροχής εμπράγματης ή άλλης ασφάλειας), που θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις.
Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) εδώ και μήνες έχει εγείρει αντιρρήσεις στο αίτημα των ελληνικών τραπεζών για την στάθμιση ως μηδενικού κινδύνου (Risk Weigthed Asset) των τίτλων που θα έχουν την εγγύηση του Δημοσίου, υπογραμμίζοντας ότι δεν μπορούν να γίνουν δεκτές ως μηδενικού κινδύνου εγγυήσεις μιας χώρας που δεν βρίσκεται στο investment grade. Ο επόπτης, προκειμένου να δεχθεί ως μηδενική τη στάθμιση κινδύνου, είχε ζητήσει από μήνες την κάλυψη των εγγυήσεων του Δημοσίου με μετρητά από το μαξιλάρι ρευστότητας.
Ωστόσο η αίτημα του SSM για cash collateral δεν είχε εξεταστεί σε βάθος και η εφαρμογή της θα προκαλούσε μεγάλα προβλήματα στις τράπεζες και στο δημόσιο χρέος: πρόσθετες εγγυήσεις προς τις τράπεζες θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν την ρήτρα “negative pledge", την οποία έχουν όλα τα ομόλογα που εκδόθηκαν στο πλαίσιο του PSI και η οποία απαγορεύει στο ελληνικό Δημόσιο να συνάπτει νέα δάνεια ή να αναλαμβάνει υποχρεώσεις τρίτων με βάση περιουσιακά του στοιχεία.
Η παραβίαση της ρήτρας αυτής αποτελεί event of default (γεγονός αθέτησης).
Από την πλευρά της, η κυβέρνηση δεν θέλει σε καμία περίπτωση να δεσμεύσει μέρος του κεφαλαιακού μαξιλαριού για τις τράπεζες, ούτε να αναλάβει δεσμεύσεις που θα αποτυπωθούν στο δημόσιο χρέος.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η νέα πρόταση προσφέρει cash collateral στους τίτλους που θα εκδοθούν με την εγγύηση του Δημοσίου, προκειμένου να εξασφαλιστεί το μηδενικό RWA, ωστόσο αυτό γίνεται με έμμεσο τρόπο, αποφεύγοντας τον κίνδυνο ενεργοποίησης της ρήτρας negative pledge ή άλλων επιπτώσεων στο δημόσιο χρέος, μέσω του μηχανισμού ISDA Deposit με τον οποίο μπορεί να γίνει αυτόματος διακανονισμός σε περίπτωση ακραία δυσμενών εξελίξεων, εξασφαλίζοντας τις απαιτήσεις της ΕΚΤ.
Σύμφωνα με πηγές που παρακολουθούν στενά το ζήτημα, η πρόταση τεχνικά αντιμετωπίζει όλα τα αναγκαία ζητήματα ώστε το σχέδιο Ηρακλής να καταστεί πλήρως λειτουργικό και αποτελεσματικό και πραγματοποιούνται συζητήσεις σε διάφορα επίπεδα, προκειμένου να βρεθεί λύση. Το βέβαιο είναι ότι όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές -Τράπεζα της Ελλάδος, κυβέρνηση και τράπεζες- πρέπει να κινητοποιηθούν και να κινηθούν συντονισμένα συμβάλλοντας στην εξεύρεση μιας λύσης συμβατής με τις ανάγκες των τραπεζών αλλά και των εποπτικών απαιτήσεων.
Γιατί είναι κρίσιμο το RWA
Στελέχη τραπεζών σημειώνουν ότι όλος ο σχεδιασμός για την υλοποίηση των μεγάλων τιτλοποιήσεων – πωλήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων, που θα γίνουν μέσω του σχεδίου «Ηρακλής», βασίζεται στην παραδοχή ότι το risk weighted assets (RWA) των τίτλων που θα εκδοθούν με την εγγύηση του Δημοσίου θα είναι μηδέν.
Σημειώνεται ότι με εξαίρεση την Eurobank, η οποία χρησιμοποιεί την advanced internal ratings based (IRB) μεθοδολογία για τον υπολογισμό τον κεφαλαιακών αναγκών και η οποία επιτρέπει μια εξατομικευμένη αξιολόγηση από τον επόπτη, οι άλλες συστημικές -Alpha Bank, Τράπεζα Πειραιώς και Εθνική Τράπεζα- χρησιμοποιούν την standardized μεθοδολογία η οποία δεν αφήνει περιθώρια ελιγμών: είτε ο επόπτης θα δεχθεί τις κρατικές εγγυήσεις και το RWA θα είναι μηδέν είτε δεν θα το δεχθεί και το RWA θα είναι 100%.
Μια τέτοια εξέλιξη θα δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα στην υλοποίηση του σχεδιασμού των τραπεζών για την μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων μέσω μεγάλων τιτλοποιήσεων προβληματικών δανείων, αξιοποιώντας το σχέδιο Ηρακλής, καθώς θα απαιτηθούν περισσότερα κεφάλαια, αφού θα πρέπει να καλύπτονται πλήρως με κεφάλαια και τα δάνεια που θα τιτλοποιηθούν με κρατική εγγύηση.