Στην επαναφορά των capital controls υποχρεώθηκε ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν, σε μια προσπάθεια να σταματήσει την καθοδική πορεία του εθνικού νομίσματος πριν αυτή τροφοδοτήσει περαιτέρω τον πληθωρισμό. Μετά τη δημοσίευση του σχετικού διατάγματος, το ρούβλι κέρδισε έδαφος έναντι του δολαρίου, αλλά παραμένει κοντά στα 100 ρούβλια/δολ.
Για πρώτη φορά μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πέρυσι, ο Πούτιν υπέγραψε διάταγμα αργά την Τετάρτη, με το οποίο υποχρεώνονται 43 εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων εξαγωγέων ενέργειας, μετάλλων και γεωργικών προϊόντων, να πωλούν στην εσωτερική αγορά μέρος του συναλλάγματος που αντλούν από πωλήσεις στο εξωτερικό, ώστε να στηρίζουν το ρούβλι που βυθίζεται.
Το ρούβλι ενισχύθηκε έως και 4% έναντι του δολαρίου σήμερα, αλλά έχασε μέρος των κερδών του και η ισοτιμία διαμορφώθηκε 2% υψηλότερα, στα 97,35 ρούβλια. Το νόμισμα παραμένει 23% χαμηλότερα έναντι του δολαρίου φέτος και έχει υποχωρήσει περίπου κατά 25% από την έναρξη του πολέμου, καθώς οι δυτικές κυρώσεις έπληξαν την οικονομία της χώρας.
Οι δυτικές κυρώσεις έχουν μειώσει τα έσοδα από τις εξαγωγές της Ρωσίας και έχουν διογκώσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού της χώρας, καθώς το Κρεμλίνο αυξάνει τις στρατιωτικές δαπάνες για την πολεμική μηχανή του.
Το 2022, τέσσερις ημέρες μετά την έναρξη της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι ρωσικές αρχές επέβαλαν capital controls, αναγκάζοντας τους εξαγωγείς να πουλήσουν στην εσωτερική αγορά τουλάχιστον το 80% του συναλλάγματος που συγκέντρωναν από εξαγωγές. Τρεις μήνες αργότερα, το ποσοστό μειώθηκε στο 50% και ένα μήνα αργότερα τα capital controls καταργήθηκαν.
Τον Αύγουστο, όταν το ρούβλι έσπασε το όριο των 100 έναντι του δολαρίου, η κεντρική τράπεζα αύξησε τα επιτόκια κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες σε έκτακτη συνεδρίαση. Τα αύξησε περαιτέρω κατά 1 ποσοστιαία μονάδα, στο 13% τον Σεπτέμβριο.
Ο Πούτιν ανησυχεί για τον κίνδυνο να τροφοδοτήσει τον πληθωρισμό η εξασθένηση του νομίσματος και σε σύσκεψη που είχε μεταδοθεί τηλεοπτικά είχε πει, απευθυνόμενος στα στελέχη του οικονομικού επιτελείου: «Είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε τις αιτίες πίσω από αυτό (σ.σ.: την πτώση του νομίσματος) και να λάβουμε τις κατάλληλες αποφάσεις χωρίς καθυστέρηση».
Η κεντρική τράπεζα, η οποία είχε προηγουμένως αντιταχθεί σε νέα capital controls, ανακοίνωσε σήμερα ότι η κίνηση αυτή θα βοηθήσει να τεθεί υπό έλεγχο η μεταβλητότητα και θα βελτιώσει τη ρευστότητα στην αγορά συναλλάγματος.
Το διάταγμα δεν έχει δημοσιοποιηθεί πλήρως. Ωστόσο, σε ανακοίνωσή της αργά την Τετάρτη, η κυβέρνηση ανέφερε ότι ο «υποχρεωτικός επαναπατρισμός» των εσόδων θα επιβάλει στους εξαγωγείς να πουλήσουν ξένο νόμισμα σύμφωνα με ένα καθορισμένο χρονοδιάγραμμα και θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να τους παρακολουθεί.
Σημειώνεται ότι οι εξαγωγείς εμπορευμάτων της Ρωσίας διαμαρτύρονται τους τελευταίους μήνες για τις προσπάθειες του Κρεμλίνου να συγκεντρώσει επιπλέον έσοδα για τον προϋπολογισμό μέσω έκτακτων μέτρων, όπως ένας απροσδόκητος φόρος στους παραγωγούς μετάλλων, η επιβολή ορίου στις εκπτώσεις για την πώληση πετρελαίου στη διεθνή αγορά και η μείωση επιδοτήσεων για τους παραγωγούς καυσίμων.