Η διεθνής κοινότητα έχει φροντίσει να απομονώσει τη Ρωσία μετά την εισβολή της, πριν από ένα χρόνο στην Ουκρανία και κυρίως να συμπιέσει τα έσοδά της από τις εξαγωγές ενέργειας, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση του πολέμου.
Όμως, όπως συμβαίνει σε αρκετές περιπτώσεις, υπάρχουν «παραθυράκια» ή -ακριβέστερα- υπεράκτιες δίοδοι μέσω των οποίων η Μόσχα κατορθώνει να παρακάμπτει τους περιορισμούς και να διακινεί πετρέλαιο στις ευρωπαϊκές αγορές.
Σύμφωνα με εκτενές δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg, εκατομμύρια βαρέλια ρωσικού αργού και πετρελαϊκών προϊόντων έχουν αλλάξει χέρια μεταξύ δεξαμενόπλοιων μόλις λίγα μίλια από τις ακτές της Ελλάδας, σε μία σειρά παρακάμψεων που χρησιμοποίησαν οι έμποροι για να ξεπεράσουν τις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της Μόσχας.
Τουλάχιστον 23 εκατομμύρια βαρέλια ρωσικού αργού και πρόσθετες ποσότητες διυλισμένων καυσίμων έχουν μεταφερθεί από το ένα δεξαμενόπλοιο στο άλλο στον Μεσσηνιακό Κόλπο από τις αρχές του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με την παρακολούθηση δεξαμενόπλοιων από το Bloomberg. Οι ελληνικές αρχές λένε ότι τα περιθώρια παρέμβασής τους είναι περιορισμένα, επειδή η δραστηριότητα συμβαίνει σε διεθνή ύδατα, εκτός του ορίου των έξι μιλίων στα χωρικά ύδατα της χώρας στην περιοχή.
Οι έμποροι και οι ναυτιλιακές εταιρείες έχουν βρει μια πληθώρα τρόπων για να διασφαλίσουν ότι το ρωσικό πετρέλαιο μπορεί να ρέει και αυτό είναι μόνο το πιο πρόσφατο παράδειγμα. Παρόμοια δραστηριότητα υπήρξε και κοντά στη Θέουτα, έναν ισπανικό θύλακα στη βόρεια Αφρική. Ένας τεράστιος, «σκιώδης» στόλος δεξαμενόπλοιων έχει επίσης δημιουργηθεί για να βοηθήσει τη Ρωσία να ξεπεράσει τις κυρώσεις.
Η αλλαγή φορτίου στη θάλασσα - γνωστή από τους εμπόρους ως μεταφορά από πλοίο σε πλοίο ή STS - απαιτεί αρκετές βασικές υπηρεσίες προκειμένου να πραγματοποιηθεί με ασφάλεια. Οι επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιτρέπεται να παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες μόνο εάν το φορτίο επί του πλοίου αγοράζεται σε τιμές ή κάτω από ένα ανώτατο όριο τιμών της Ομάδας των Επτά, το οποίο έχει τεθεί στα 60 δολ. το βαρέλι.
Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις δήλωσε ότι η Ένωση θα παρακολουθεί την εφαρμογή των κυρώσεων και θα συνεργαστεί με τις χώρες όπου παρατηρούνται ασυνήθιστα εμπορικά πρότυπα. «Για να είναι αποτελεσματικές οι κυρώσεις, ένα πράγμα είναι φυσικά να λαμβάνονται ισχυρές πολιτικές αποφάσεις, αλλά ένα άλλο είναι να παρακολουθείται η εφαρμογή των κυρώσεων, ώστε να εφαρμόζονται αποτελεσματικά», σημείωσε σε απάντηση σε ερώτηση σχετικά με τη δραστηριότητα κοντά στην Ελλάδα, χωρίς πάντως να την κατονομάσει.
Οι «δρόμοι» της πώλησης
Μόλις τα φορτία παραδοθούν, τα δεξαμενόπλοια που θα παραλάβουν το πετρέλαιο θα το μεταφέρουν χιλιάδες μίλια μακριά σε αγοραστές στην Ασία.
Η Ελλάδα είναι η κορυφαία χώρα στην κατοχή τάνκερ μεταφοράς πετρελαίου και όταν η ΕΕ διαπραγματευόταν ένα ανώτατο όριο στις τιμές του ρωσικού πετρελαίου, η χώρα ήταν μεταξύ εκείνων που πίεζαν για υψηλότερα όρια τιμής. Η χώρα ήταν επίσης μεταξύ εκείνων που πίεζαν για ασθενέστερους περιορισμούς στη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου, όταν συζητούνταν τα σχετικά μέτρα.
Πολλά από τα εμπλεκόμενα πλοία είναι παλιά και το ασφαλιστικό τους καθεστώς είναι ασαφές. Ο μέσος όρος ηλικίας των δεξαμενόπλοιων που εμπλέκονται στις μεταφορές αργού στα ανοικτά της Ελλάδας είναι 18 έτη. Το παλαιότερο από τα εμπλεκόμενα κατασκευάστηκε το 1997. Αυτό συγκρίνεται με έναν ευρύτερο στόλο δεξαμενόπλοιων, του οποίου η μέση ηλικία είναι περίπου 12 έτη για το μέγεθος του πλοίου που χρησιμοποιείται συνήθως για τη μεταφορά ρωσικού αργού πετρελαίου.
Οι μεταφορές από πλοίο σε πλοίο δεν είναι εγγενώς επικίνδυνες, αλλά περιλαμβάνουν δύο πλοία που πλέουν στη θάλασσα και μεταφέρεται ένα δυνητικά ρυπογόνο φορτίο από το ένα στο άλλο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μεσσηνιακός Κόλπος φιλοξενεί ένα πρόγραμμα προστασίας των θαλάσσιων χελωνών, ενώ μια κοντινή εκβολή παρέχει τροφή και χώρους αναπαραγωγής για τα πουλιά.
Νωρίτερα φέτος, αφού προέκυψε ότι κοντά στη Θέουτα της Ισπανίας υπήρξαν ανάλογες δραστηριότητες μεταφοράς από πλοίο σε πλοίο, οι ισπανικές αρχές έστειλαν επιστολή στις τοπικές εταιρείες παροχής ναυτιλιακών υπηρεσιών, υπενθυμίζοντάς τους την απαγόρευση παροχής υπηρεσιών υποστήριξης για STS, εάν αυτό αφορούσε ρωσικό πετρέλαιο ή αν υπήρχε υποψία μεταφοράς ρωσικού πετρελαίου, ακόμη και σε διεθνή ύδατα. Το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης κάλεσε την κυβέρνηση να πατάξει τη δραστηριότητα.
Οι κανόνες της ΕΕ αναφέρουν ότι οι εταιρείες θα πρέπει να εφαρμόζουν τη δέουσα επιμέλεια, καθώς και να ελέγχουν και να συλλέγουν τις βεβαιώσεις που αποδεικνύουν ότι τα φορτία πετρελαίου αγοράζονται στο πλαίσιο του ανώτατου ορίου τιμών. Οι αρχές θα πρέπει επίσης να διενεργούν ελέγχους και επαληθεύσεις στις εταιρείες.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
