ΔΝΤ: Ρεκόρ 38 ετών θα κάνει ο πληθωρισμός στις ανεπτυγμένες οικονομίες

Μεγαλύτερες και πιο παρατεταμένες πληθωριστικές πιέσεις στην παγκόσμια οικονομία φέρνει ο πόλεμος στην Ουκρανία, όπως εκτιμά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στις νεότερες προβλέψεις του, το ΔΝΤ εκτιμά ότι ο πληθωρισμός στις ανεπτυγμένες οικονομίες θα εκτιναχθεί φέτος σε επίπεδο ρεκόρ 38 ετών, ενώ στις αναδυόμενες οικονομίες θα ανεβεί στο υψηλότερο επίπεδο από την οικονομική κρίση του 2008.

Όπως σημειώνουν σε άρθρο τους στελέχη του Ταμείου, ο ήδη αυξημένος πληθωρισμός θα διατηρηθεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Στις ανεπτυγμένες οικονομίες θα φθάσει σε υψηλό 38 ετών, στο 5,7%, ενώ στις αναδυόμενες και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες θα επιταχυνθεί στο 8,7%, που είναι το υψηλότερο επίπεδο από το 2008. Το βασικό σενάριο του Ταμείου προβλέπει αποθέρμανση του πληθωρισμού από το 2023 στο 2,5% και 6,5%, αντίστοιχα.

Όμως, υπαρκτός είναι ο κίνδυνος να μην επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη για μείωση του πληθωρισμού από το 2023, καθώς υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που θα μπορούσαν να τον κρατήσουν σε υψηλότερα επίπεδα από το αναμενόμενο. Η επιδείνωση των ανισορροπιών προσφοράς-ζήτησης, εξαιτίας και του πολέμου, καθώς και η περαιτέρω αύξηση των τιμών των βασικών εμπορευμάτων θα μπορούσαν να διατηρήσουν τον ρυθμό του πληθωρισμού σταθερά υψηλό, προειδοποιούν τα στελέχη του Ταμείου.

Επιπλέον, όπως αναφέρουν, τόσο ο πόλεμος όσο και οι νέες εξάρσεις της πανδημίας θα μπορούσαν να παρατείνουν τις διαταραχές του εφοδιασμού, αυξάνοντας περαιτέρω το κόστος των ενδιάμεσων εισροών. Σε ένα πλαίσιο στενότητας στις αγορές εργασίας, η ονομαστική αύξηση των μισθών θα μπορούσε επίσης να επιταχυνθεί για να καλύψει τον πληθωρισμό, καθώς οι εργαζόμενοι θα αναζητούν υψηλότερους μισθούς για να διατηρήσουν την αγοραστική τους δύναμη.

Όπως φαίνεται στο διάγραμμα, σύμφωνα με τις νέες προβλέψεις του Ταμείου ο πληθωρισμός θα αυξηθεί θεαματικά το 2022. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πιθανότατα θα έχει παρατεταμένο αντίκτυπο στα εμπορεύματα, επηρεάζοντας σοβαρά τις τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου αυτό το έτος, ενώ η επίδραση θα διατηρηθεί στις τιμές των τροφίμων και το επόμενο έτος.

Οι τάσεις του πληθωρισμού (αριστερά) και οι προβλέψεις του ΔΝΤ (δεξιά)

Τέσσερις είναι οι βασικοί παράγοντες που διαμορφώνουν τις νεότερες προβλέψεις για τον πληθωρισμό:

• Ο πόλεμος επιδείνωσε τις ήδη αυξημένες τιμές βασικών προϊόντων. Η ενέργεια και τα τρόφιμα συνέβαλαν στην αύξηση του πληθωρισμού το προηγούμενο έτος. Αυτό ήταν ένας βασικός παράγοντας πληθωρισμού στην Ευρώπη και, σε μικρότερο βαθμό, στις ΗΠΑ. Η αύξηση των τιμών των τροφίμων διαδραμάτισε επίσης σημαντικό ρόλο στις περισσότερες αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες οικονομίες, καθώς τα ακραία καιρικά φαινόμενα μείωσαν τις συγκομιδές και οι αυξανόμενες τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου οδήγησαν σε αύξηση του κόστους των λιπασμάτων.
• Η ζήτηση αυξήθηκε το προηγούμενο έτος από τα μέτρα στήριξης που έλαβαν οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες, ενώ τα σημεία συμφόρησης της προσφοράς αυξήθηκαν από το κλείσιμο εργοστασίων, τους περιορισμούς στα λιμάνια, τη συμφόρηση της ναυτιλίας, τις ελλείψεις εμπορευματοκιβωτίων και τις απουσίες εργαζομένων. Η ζήτηση αναμένεται να αμβλυνθεί αυτό το έτος, καθώς τα μέτρα στήριξης αποσύρονται και τα σημεία συμφόρησης της προσφοράς χαλαρώνουν. Όμως, τα επαναλαμβανόμενα lockdown της Κίνας, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας πιθανότατα θα παρατείνουν τις διαταραχές σε ορισμένους τομείς και το επόμενο έτος.
• Η ζήτηση μετατοπίσθηκε στη διάρκεια της πανδημίας από τα αγαθά σε υπηρεσίες και τα σημεία συμφόρησης της προσφοράς συνέβαλαν στην αύξηση των τιμών των αγαθών. Αν και ο πληθωρισμός των υπηρεσιών άρχισε να αυξάνεται το προηγούμενο έτος, τα προ κρίσης πρότυπα δαπανών δεν έχουν επιστρέψει πλήρως και ο πληθωρισμός αγαθών παραμένει εμφανής στις περισσότερες χώρες. Η ζήτηση υπηρεσιών θα αυξηθεί περαιτέρω καθώς η πανδημία εξασθενεί και ο συνολικός πληθωρισμός θα πρέπει να επιστρέψει εκεί που ήταν πριν από τον κορονοϊό.
• Η προσφορά εργασίας παραμένει περιορισμένη, ιδιαίτερα σε ορισμένες προηγμένες οικονομίες όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι ελλείψεις εργαζομένων, κυρίως σε κλάδους έντασης επαφών, αυξάνονται. Η πανδημία μείωσε τη συμμετοχή του εργατικού δυναμικού στις προηγμένες οικονομίες. Η προσφορά εργασίας θα βελτιωθεί σταδιακά φέτος, καθώς εξασθενεί η υγειονομική κρίση, αλλά αυτή η αύξηση της προσφοράς εργασίας θα είναι μέτρια και είναι απίθανο να σημειώσει σημαντικά την πίεση για αυξήσεις των μισθών.