Κάθε αλλαγή εξουσίας στις ΗΠΑ δεν αποτελεί μόνο εσωτερική υπόθεση αλλά διεθνή, με δεδομένο το status της υπερδύναμης και της τεράστιας επιρροής του εκάστοτε προέδρου και της στάσης που διατηρεί σε όλα τα επίπεδα στην παγκόσμια οικονομική και πολιτική πραγματικότητα.
Ως εκ τούτου η επικείμενη ανάληψη της εξουσίας από τον Τζο Μπάιντεν δημιουργεί αρκετούς «χαμένους» και «κερδισμένους» στη διεθνή πολιτική σκηνή, καθώς η πολιτική του ατζέντα, τουλάχιστον βάσει των προεκλογικών του ανακοινώσεων και δεσμεύσεων, διαφέρει σημαντικά σε μείζονα θέματα από αυτήν του προκατόχου του Ντόναλντ Τραμπ.
Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι αρκετοί ηγέτες της υφηλίου αισθάνθηκαν, αν και το έδειξαν με αρκετά ευγενικό τρόπο, ανακούφιση μετά την ήττα Τραμπ, κυρίως στην Ευρώπη, καθώς υπήρχαν φόβοι, όπως αναφέρουν και σε εκτενή τους ανάλυση οι «Financial Times», ότι μία ενδεχόμενη δεύτερη θητεία για τον απερχόμενο Αμερικανό πρόεδρο θα οδηγούσε ακόμη και σε αποχώρηση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ και κλιμάκωση της κόντρας με την Ευρώπη, κυρίως σε οικονομικό επίπεδο.
Ένας από τους μεγάλους χαμένους της νίκης του υποψήφιου του Δημοκρατικού κόμματος δεν είναι άλλος από τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οι αναλυτές υπογραμμίζουν ότι σε πλήρη αντίθεση με τον Τραμπ, ο Μπάιντεν, ο οποίος έχει χαρακτηρίσει ως «αυταρχικό» τον Ερντογάν, δεν έχει καμία πρόθεση να κάνει δώρα στον πρόεδρο της Τουρκίας. Επί Τραμπ οι ΗΠΑ δίστασαν να επιβάλουν ισχυρές κυρώσεις κατά της Άγκυρας για την αγορά των ρωσικών S400, ενώ υπήρξε αρκετή κάλυψη και στο σκάνδαλο της Halkbank. Βέβαια, ο Μπάιντεν ταυτόχρονα καλείται να διατηρήσει και ορισμένες ισορροπίες με δεδομένο ότι η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ.
Διόλου ευχαριστημένος με την εκλογή του Μπάιντεν δεν πρέπει να αισθάνεται ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Πούτιν έχει κατηγορηθεί για εμπλοκή στις προεδρικές εκλογές του 2016 προκειμένου να εκλεγεί ο Τραμπ. Παρά τη διατήρηση των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας επί Τραμπ, η χώρα διατηρούσε μία ιδιότυπη ασυλία. Ο Μπάιντεν έχει υποστηρίξει ότι θα ασκήσει μεγαλύτερες πιέσεις στο Κρεμλίνο αναφορικά με το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη στήριξη αυταρχικών καθεστώτων.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον πέτυχε να… τσακωθεί με τον Μπάιντεν πριν καν ο δεύτερος εκλεγεί, με τον νέο Αμερικανό πρόεδρο να έχει χαρακτηρίσει ως «ιστορικό λάθος» την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ και όπως όλα δείχνουν δεν θα βιαστεί ιδιαίτερα να υπογράψει μια νέα εμπορική συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον και Λονδίνου.
Ο Μπάιντεν έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα διατηρήσει τη… θεατρικότητα των σχέσεων που είχε ο Τραμπ με τον ηγέτη της Β. Κορέας, Κιμ Γιον Ουν, αν και εκτιμάται ότι η επιβολή πιο σκληρής στάσης από τις ΗΠΑ θα γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να μην υπάρξουν νέες προκλήσεις εκ μέρους της Β. Κορέας.
Οι σχέσεις του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπάν, με τον Τραμπ θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως σχέσεις αμοιβαίου θαυμασμού. Αντίθετα, κορυφαία στελέχη της ουγγρικής κυβέρνησης φρόντισαν να επιτεθούν κατά του Μπάιντεν πριν καν εκλεγεί, λόγω των επικριτικών του δηλώσεων για τον τρόπο διακυβέρνησης Ουγγαρίας και Πολωνίας, τον οποίο χαρακτήρισε ως αυταρχικό.
Ένας ακόμη ηγέτης που δεν χαίρεται με την αλλαγή στον Λευκό Οίκο είναι ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Ζαΐρ Μπολσονάρο, ο οποίος έχει τονίσει ότι ταυτίζεται πλήρως ιδεολογικά με τον Τραμπ. Υπό την προεδρία Μπάιντεν, η Βραζιλία καλείται είτε να αλλάξει την εξωτερική της πολιτική είτε να κινδυνέψει να βρεθεί απομονωμένη.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου διατηρούσε ιδιαίτερα στενές σχέσεις τόσο με τον Τραμπ όσο και με τον γαμπρό και κορυφαίο σύμβουλό του, Τζάρεντ Κούσνερ. Όλα δείχνουν, ιδιαίτερα για το καυτό θέμα της ειρήνης στη Μέση Ανατολή, ότι ο Μπάιντεν δεν θα είναι και τόσο διαλλακτικός με τον ηγέτη του Ισραήλ.
Ιδιαίτερα ικανοποιημένη θα πρέπει να είναι η καγκελάριος της Γερμανίας, Άγκελα Μέρκελ, καθώς οι σχέσεις της με τον Τραμπ δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα θερμές. Οι συχνές επιθέσεις του Τραμπ κατά του Βερολίνου για τις χαμηλές αμυντικές δαπάνες της Γερμανίας αλλά και για τις ενεργειακές της σχέσεις με τη Ρωσία αποτέλεσαν δύο αγκάθια που ποτέ δεν ξεπεράστηκαν. Η Μέρκελ ήταν από τους πρώτους που συνεχάρη τον Μπάιντεν τονίζοντας ότι ευελπιστεί σε μία πολύ στενή συνεργασία ΗΠΑ – Γερμανίας σε όλα τα επίπεδα.
Παρά τις συνεχείς προσπάθειές του, κάτι για το οποίο δέχθηκε και κριτική, ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν δεν κατόρθωσε ποτέ να έχει μία φυσιολογική σχέση με τον Τραμπ. Η πλήρης αδυναμία να προβλέψει κάποιος την επόμενη κίνηση Τραμπ, ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του απερχόμενου Αμερικανού προέδρου είναι βέβαιο ότι προβλημάτισε ιδιαίτερα τον Μακρόν. Παράλληλα η πλήρης στήριξη εκ μέρους Μπάιντεν της Συμφωνίας για το Κλίμα ταιριάζει άψογα με έναν από τους βασικούς στόχους του προέδρου της Γαλλίας.
Μεγάλο ερωτηματικό παραμένει ποιες θα είναι οι μελλοντικές σχέσεις ΗΠΑ – Κίνας. Ο Μπάιντεν εμφανίζεται πολύ πιο… φυσιολογικός, χωρίς συνεχείς αλλαγές στην πολιτική του έναντι της Κίνας κάτι που έπραξε καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του ο Τραμπ. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να προβλέψει τις εξελίξεις, κυρίως στο ζήτημα των εμπορικών σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών, αλλά και στη στάση που θα διατηρήσει η νέα αμερικανική κυβέρνηση στις συνεχείς καταγγελίες για χρήση αυταρχικών μεθόδων διακυβέρνησης από το κινεζικό καθεστώς.