Πολλές συζητήσεις προκάλεσε η απόφαση των αρχών της Σουηδίας να κρατήσουν ανοικτή την οικονομία εν μέσω πανδημίας, αλλά αυτή η αμφιλεγόμενη απόφαση δεν είχε το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, καθώς όλα δείχνουν ότι η σκανδιναβική χώρα οδεύει προς την χειρότερη ύφεση μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η μεγαλύτερη οικονομία της Σκανδιναβίας αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 7% φέτος, όπως ανέφερε την Τρίτη η υπουργός Οικονομικών της χώρας Μαγκνταλένα Άντερσον. Μετά την ομιλία της, το γραφείο χρέους δημοσιοποίησε ιστορική άνοδο στο δανεισμό που 30πλασιάστηκε, για να καλυφθούν τα έκτακτα κόστη, ενώ καταγράφηκε ρεκόρ στις απώλειες των θέσεων εργασίας. Μια ξεχωριστή έρευνα έδειξε πως το 40% των εταιρειών ιδιωτικού τομέα στην Σουηδία βρίσκονται πλέον στο χείλος της χρεοκοπίας.
Μέχρι στιγμής έχει υπάρξει έντονη συζήτηση για τον τρόπο που αποφάσισε η Σουηδία να αντιμετωπίσει την πανδημία του νέου κορονοϊού. Αν και η χώρα έχει καταγράψει περισσότερα θύματα από τους Σκανδιναβούς γείτονες της, πολύ πίστευαν πως τουλάχιστον θα δεχόταν μικρότερο οικονομικό πλήγμα. Όμως τα τελευταία δεδομένα έρχονται να θέσουν υπό ισχυρή αμφισβήτηση αυτή την άποψη.
Η υπουργός Οικονομικών της χώρας ανέφερε πως η χώρα βρίσκεται μπροστά σε «μια πολύ βαθιά οικονομική κρίση» και πρόσθεσε πως «η ύφεση της οικονομίας γίνεται πολύ πιο γρήγορα από ό,τι αναμενόταν».
Ο Μάρτεν Μπγιέλερουπ (Marten Bjellerup), επικεφαλής οικονομολόγος στο γραφείο δημοσίου χρέους δήλωσε πως θεωρεί ότι η Σουηδία θα τα πάει «κάπως καλύτερα» από τους άλλους, αλλά αναγνώρισε πως «η διαφορά είναι οριακή».
Το σουηδικό μοντέλο για την πανδημία
Η Σουηδία άφησε καταστήματα, εστιατόρια, γυμναστήρια και σχολεία ανοιχτά κατά την διάρκεια της πανδημίας, ενώ ενθάρρυνε τους πολίτες να χρησιμοποιήσουν την κοινή λογική και να ακολουθήσουν τις οδηγίες για κοινωνική αποστασιοποίηση. Όμως η οικονομία που βασίζεται στο εμπόριο δεν μπόρεσε να αντέξει το παγκόσμιο σοκ που προκάλεσε το lockdown των υπόλοιπων οικονομιών εξαιτίας της πανδημίας.
«Η δυναμική της οικονομίας θα είναι περιορισμένη από την ανάκαμψη στην υπόλοιπη ήπειρο, καθώς βασίζεται στην αναγκαιότητα της εξωτερικής ζήτησης», ανέφερε στο Bloomberg ο Ντέιβιντ Όξλεϊ (David Oxley) της Capital Economics που πρόσθεσε ότι θα καταγραφεί σημαντική πτώση στις αξίες των εξαγωγών στο δεύτερο μισό του χρόνου. Περίπου το μισό ΑΕΠ της Σουηδίας προέρχεται από τις εξαγωγές και μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες της χώρας, όπως η Volvo και η Electrolux, έχουν περιορίσει χιλιάδες θέσεις εργασίας καθώς η ζήτηση εξαϋλώνεται.
Βιώσιμη στρατηγική
Η σουηδική κυβέρνηση ξεκαθάρισε πως η στρατηγική της απέναντι στον κορονοϊό δεν είναι να μπει η οικονομία πρώτη σε σχέση με τις ανθρώπινες ζωές. Αντιθέτως ο κορυφαίος επιδημιολόγος Άντερς Τεγκνελ (Anders Tegnell) αναφέρει πως η προσέγγιση της Σουηδίας είναι πιο βιώσιμη για την αντιμετώπιση ενός ιού που αναμένεται να διατηρηθεί για αρκετό διάστημα.
Η θεωρία του Τέγκνελ είναι ευρέως αποδεκτή από τους Σουηδούς και έχει κερδίσει και υποστήριξη από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Ο Μάικλ Ράιν, επικεφαλής των προγραμμάτων υγείας έκτακτης ανάγκης του ΠΟΥ ανέφερε πρόσφατα ότι «αν πρόκειται να φτάσουμε σε μια νέα κανονικότητα, η Σουηδία αντιπροσωπεύει ένα μελλοντικό μοντέλο με πολλούς τρόπους».
Όμως προς το παρόν οι εμπειρίες της Σουηδίας δείχνουν πως μπορεί να υπάρχουν πολύ λίγα οικονομικά πλεονεκτήματα στο να μένει η οικονομία ανοικτή κατά την διάρκεια μιας πανδημίας, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μια οικονομία με έντονο εξαγωγικό προσανατολισμό. Όσο για την ανάκαμψη της σουηδικής οικονομίας, η υπουργός Οικονομικών της χώρας δήλωσε ότι πως «δεν φαίνεται μια γρήγορη ανάκαμψη να είναι πιθανή προς το παρόν. Περιμένουμε να αναλύσουμε περισσότερο αυτό το σενάριο».