Άνοιξε «τρύπα» στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο

Νέους… κεραυνούς κατά του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ εξαπολύει το Ανώτατο Δικαστήριο της Γερμανίας, υποστηρίζοντας σε απόφασή του  ότι η Bundesbank θα πρέπει να σταματήσει να αγοράζει κρατικά ομόλογα, εντός των επόμενων τριών μηνών, εκτός εάν η ΕΚΤ βρει τρόπο να αποδείξει ότι «αυτές οι αγορές είναι απαραίτητες». 

Πάντως το εν λόγω γερμανικό δικαστήριο τονίζει στην απόφασή του ότι η απαγόρευση δεν ισχύει για το έκτακτο πρόγραμμα PEPP, δηλαδή το πρόγραμμα που αφορά τις αγορές κρατικών ομολόγων προκειμένου να στηριχθούν οι οικονομίες λόγω της πανδημίας. 

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το εν λόγω ζήτημα, δηλαδή της συνταγματικότητας (βάσει, πάντα, του γερμανικού Συντάγματος) του QE της ΕΚΤ έχει ξεκινήσει πριν από πέντε χρόνια, με τη σημερινή απόφαση να υπογραμμίζει ότι «η Bundesbank δεν μπορεί πλέον να συμμετέχει στην εφαρμογή και εκτέλεση των επίμαχων αποφάσεων της ΕΚΤ, εκτός εάν το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ εκδώσει μια νέα απόφαση που αποδεικνύει ... το PSPP (το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ στο πλαίσιο του QE) δεν είναι δυσανάλογο με τις επιπτώσεις της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής», είπε.

Πρόσθεσαν ότι η γερμανική κεντρική τράπεζα πρέπει επίσης να πουλήσει τα ομόλογα που έχει ήδη αγοράσει, μολονότι βασίζεται σε μια - πιθανώς μακροπρόθεσμη - στρατηγική συντονισμένη με την υπόλοιπη ζώνη του ευρώ.

Υπενθυμίζεται ότι από το 2015 έως και σήμερα η ΕΚΤ έχει προχωρήσει στην αγορά ομολόγων αξίας τριών τρις. ευρώ, προκειμένου να στηρίξει τις οικονομίες που βρίσκονταν σε κρίση, ενώ προχώρησε στη δημιουργία και νέων προγραμμάτων μετά το lockdown που προκλήθηκε από την πανδημία του κορονοϊού. 

Ουσιαστικά αυτό που ζητά το γερμανικό δικαστήριο είναι σεβασμό στην αρχή της αναλογικότητας, δηλαδή να εξετάζεται αν είναι όντως απαραίτητο ένα "βαρύ" μέτρο, όπως οι αγορές ομολόγων, προκειμένου να εξυπηρετηθεί ο στόχος της νομισματικής πολιτικής (πληθωρισμός κοντά στο 2%), ή αν ο ίδιος στόχος μπορεί να εξυπηρετηθεί με άλλα, "ελαφρύτερα" μέτρα.

Όπως σημειώνει μάλιστα το Reuters μια ομάδα ακαδημαϊκών στη Γερμανία ισχυρίζεται εδώ και πολύ καιρό ότι η ΕΚΤ υπερβαίνει την εντολή της και ότι αυτές οι αγορές αποτελούν άμεση χρηματοδότηση των κυβερνήσεων - μια παράβαση των υποχρεώσεων της κεντρικής τράπεζας βάσει της Ευρωπαϊκής Συνθήκης.

Πάντως ακόμη και η «άδεια» για το έκτακτο πρόγραμμα PEPP από το Συνταγματικό Δικαστήριο, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να υπάρξουν προσφυγές από Γερμανούς πολίτες και για το συγκεκριμένο πρόγραμμα. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι η δημοσιοποίηση της απόφασης οδήγησε σε σημαντικό περιορισμό των κερδών στις ευρωπαϊκές αγορές, ενώ προκαλεί άνοδο στις αποδόσεις των περισσότερων 10ετών κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης, με «φωτεινές» εξαιρέσεις αυτά Ελλάδας και Ιρλανδίας, οι οποίες συνεχίζουν να αποκλιμακώνονται. Πάντως οι αγορές κατόρθωσαν με αξιοθαύμαστη ταχύτητα να ξεπεράσουν το αρχικό τους σοκ.