Θέση μάχης έχει πάρει η ΕΕ απέναντι σε ΗΠΑ και Κίνα με στόχο να υπερισχύσει στην κούρσα εκατοντάδων δισεκατομμυρίων των ημιαγωγών, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη αναζωπυρώνει το ενδιαφέρον. Ήδη μέσα σε μια εβδομάδα ανακοινώθηκαν δυο ακόμα επενδύσεις για κατασκευή ημιαγωγών σε ευρωπαϊκό έδαφος, με την αύξηση των δαπανών να αναμένεται να διαμορφώσει τις ισορροπίες του αύριο.
Περίπου 380 δισ. δολάρια έχουν δεσμευτεί από ΗΠΑ, ΕΕ, Ταϊβάν, Βρετανία Ινδία, Κίνα, Νότια Κορέα, για επενδύσεις που θα καλύψουν την αυξανόμενη ζήτηση για τσιπ που θα ελέγχουν συσκευές που τροφοδοτούνται από AI και κβαντικούς υπολογιστές. Ήδη 81 δισ. δολάρια έχουν πέσει από ΗΠΑ και ΕΕ θέλοντας να «στριμώξουν» την Κίνα και να πάρουν ένα μέρος από την παγκόσμια πίτα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ένα σχέδιο 46,3 δισ. δολαρίων για την ανάπτυξη της παραγωγικής ικανότητας, με την Κομισιόν να εκτιμά ότι οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στον τομέα θα ανέλθουν συνολικά σε περισσότερα από 108 δις δολάρια. Στη Γερμανία ήδη σχεδιάζεται ένα εργοστάσιο της Intel αξίας περίπου 36 δισ. δολαρίων, ωστόσο ειδικοί της αγοράς επισημαίνουν πως η ΕΕ έχει καθυστερήσει και οι επενδύσεις που γίνονται δεν θα είναι αρκετές για να πιάσει τον στόχο να παράγει το 20% της παγκόσμιας παραγωγής ημιαγωγών έως το 2030.
Το μέγεθος της αγοράς ημιαγωγών ήταν 573,42 δισ. δολάρια το 2023 και αναμένεται να φθάσει τα 1.641,9 δισ. δολάρια έως το 2032, σημειώνοντας ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 12,4% στην περίοδο 2024-2032.
Ο κλάδος αντιμετωπίζει προκλήσεις καθώς τα τσιπ γίνονται όλο και πιο περίπλοκα, πιο ισχυρά, αλλά και… πιο μικρά, εκτοξεύοντας το κόστος παραγωγής. Το 2022, ο τομέας της αυτοκινητοβιομηχανίας κυριάρχησε στην αγορά, κατέχοντας μερίδιο άνω του 66%, λόγω της αυξανόμενης ζήτησης επιβατικών αυτοκινήτων και της διάδοσης των συστημάτων infotainment των αυτοκινήτων. Ο τομέας των ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων αναμένεται να αναπτυχθεί με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 6,5%, ωθούμενος από κυβερνητικά κίνητρα και πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής ημιαγωγών και των αλυσίδων εφοδιασμού. Οι εξελίξεις αυτές πρόκειται να επιταχύνουν την ανάπτυξη της αγοράς ημιαγωγών, ιδίως στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Η αυτοκινητοβιομηχανία σε θέση οδηγού για τα τσιπ
Στις αρχές της εβδομάδας, στη Δρέσδη της Γερμανίας πραγματοποιήθηκε η τελετή θεμελίωσης για το μεγαλύτερο στην Ευρώπη, εργοστάσιο παραγωγής μικροτσιπ πολύ υψηλών αποδόσεων που θα απευθύνεται κυρίως στις αυτοκινητοβιομηχανίες. Το εργοστάσιο που δημιουργείται με κοινοπραξία από τον κολοσσό Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) που κατέχει το 70% και των γερμανικών Bosch και Infineon, και της ολλανδικής NXP.
Η επένδυση εκτιμάται σε 10 δισ. ευρώ και το εργοστάσιο αναμένεται να λειτουργήσει από το 2027 και να βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία του δυναμικού του από το 2029. Η Κομισιόν άναψε το πράσινο φως για επιδοτήσεις ύψους 5 δις. ευρώ που θα δοθούν από τη Γερμανία στο επενδυτικό σχήμα που δημιουργηθεί, την European Semiconductor Manufacturing Company (ESMC).
Όπως είχε αναφέρει η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, το νέο εργοστάσιο θα πληροί όλες τις προϋποθέσεις σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Νόμο για τα Μικροτσίπ ως εγκατάσταση και θα κατασκευάζει προϊόντα τα οποία δεν θα παράγονται πουθενά αλλού στην Ευρώπη.
Η ESMC θα είναι η πρώτη εταιρεία που θα παράγει μικροτσίπ πολύ υψηλής απόδοσης στην ΕΕ, ενώ όπως είχε υπογραμμίσει ο Γερμανός καγκελάριος Ο. Σόλτς, η Ευρώπη δεν πρέπει να εξαρτάται από άλλες περιοχές του κόσμου για την προμήθεια μικροτσιπ, υπογραμμίζοντας τη σημασία του εργοστασίου στη Δρέσδη και την εξειδίκευση την οποία θα έχει σε μια περίοδο που ο κλάδος της αυτοκινητοβιομηχανίας βρίσκεται σε κρίσιμο στάδιο ενόψει της μετάβασης σε περισσότερα υβριδικά και αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα και χρειάζεται τέτοια μικροτσίπ.
Το νέο εργοστάσιο εκτιμάται πως θα παράγει 480.000 μικροτσιπ ετησίως και θα χρησιμοποιεί για την κατασκευή τους, την λεγόμενη τεχνολογία «field-effect transistor» (‘FinFET’) και θα επιτρέπει να ενοποιούνται σε κάθε ένα από αυτά διαφορετικές λειτουργίες ανάλογα με τις ανάγκες του πελάτη. Το τελικό προϊόν θα προσφέρει καλύτερη απόδοση και χαμηλότερη κατανάλωση από άλλες τεχνολογίες, σύμφωνα με την εταιρεία.
Κερδισμένη πρόκειται να βγει και η TSMC που με τις πιέσεις της Κίνας προς την Ταϊβάν να εντείνονται, ο κολοσσός χρειαζόταν να αποκτήσει παραγωγική παρουσία και σε άλλες περιοχές του κόσμου, με την Ευρώπη να παρέχει ασφαλές καταφύγιο.
Την περασμένη εβδομάδα η αμερικανική ON Semiconductor ή Onsemi ανακοίνωσε επένδυση ύψους 2 δισ. δολαρίων στην τσεχική πόλη Ροζνόφ, που αποτελεί και την μεγαλύτερη στη χώρα τα τελευταία 30 χρόνια, σύμφωνα με το Bloomberg.
Η παραγωγή ημιαγωγών στο Roznov χρονολογείται από τις πρώτες ημέρες του Ψυχρού Πολέμου, όταν η τότε κομμουνιστική Τσεχοσλοβακία μετέφερε ένα κομμάτι της βιομηχανίας ηλεκτρονικών ειδών εκεί από ένα μέρος κοντά στα γερμανικά σύνορα. Μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, ο όμιλος που τότε ονομαζόταν Tesla Roznov, διαλύθηκε, με τη μονάδα τσιπ να πωλείται στην Motorola και αργότερα να γίνεται μέρος της απόσχισης της Onsemi.
Η Onsemi θα επεκτείνει μια υφιστάμενη εγκατάσταση για την κατασκευή τσιπ για ηλεκτρικά οχήματα και τη βιομηχανία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ έχει ήδη προγραμματίσει μια σύμβαση με τη Volkswagen AG. Το εργοστάσιο στο Roznov διαδραματίζει ήδη σημαντικό ρόλο εντός της εταιρείας, καθώς σχεδιάζει και παράγει ημιαγωγούς.
Περίπου 2.200 εργαζόμενοι της Onsemi στη χώρα κατασκευάζουν 10 εκατομμύρια τσιπ την ημέρα για πελάτες αυτοκινήτων, βιομηχανίας και τηλεπικοινωνιών, όπως η BMW AG, η Mercedes-Benz AG, η Siemens AG, η Apple και η Samsung Electronics.
Αν και η σχεδιαζόμενη επένδυση θα δημιουργήσει μόνο 800 νέες θέσεις εργασίας κατά τα επόμενα επτά χρόνια, η Onsemi αναμένει ότι τα ετήσια έσοδα στο Roznov θα τετραπλασιαστούν σταδιακά σε τουλάχιστον 1,2 δισ. δολάρια, επειδή η επέκταση θα επικεντρωθεί σε πιο κερδοφόρους ημιαγωγούς καρβιδίου πυριτίου με μεγαλύτερη δυναμικότητα.
Η νέα εγκατάσταση θα διαχειρίζεται ολόκληρη τη διαδικασία παραγωγής από την καλλιέργεια κρυστάλλων καρβιδίου του πυριτίου έως το τελικό προϊόν και όχι αυτές που κατανέμονται μεταξύ των εγκαταστάσεων της Onsemi σε τρεις διαφορετικές ηπείρους. Αυτό σημαίνει ότι τα τσιπ θα κατασκευάζονται πιο κοντά στους πελάτες της αυτοκινητοβιομηχανίας, η οποία αποτελεί την παραδοσιακή κινητήρια δύναμη της τσεχικής οικονομίας και τώρα πλήττεται από την ταχεία αύξηση των μισθών, τις παγκόσμιες διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού και τον ανταγωνισμό από τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα.
Ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα
Το δικό της ρόλο στην ευρωπαϊκή στρατηγική για την ανάπτυξη της παραγωγής ημιαγωγών διεκδικεί η Ελλάδα, έχοντας ως εφόδιο το υψηλού ποιότητας εργατικό δυναμικό και την καινοτομία στο ελληνικό οικοσύστημα τεχνολογίας.
Ήδη στη χώρα δραστηριοποιούνται 25 εταιρείες που βρίσκονται στο οικοσύστημα ημιαγωγών και στόχος είναι αυτός ο αριθμός να διπλασιαστεί στις 50 τα επόμενα χρόνια και η χώρα να προχωρήσει από τον σχεδιασμό στις πιλοτικές γραμμές παρασκευής. Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, η Ελλάδα μπορεί να προσελκύσει σημαντικές επενδύσεις καθώς υπάρχουν πολλές ευκαιρίες στη βιομηχανία των ημιαγωγών.
Η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον τομέα του σχεδιασμού μικροτσίπ, ενώ στη συνέχεια η χώρα θα μπορούσε να αναπτύξει το αποτύπωμά της στο packaging και testing.
Στελέχη του κλάδου τονίζουν πως οι κρατικές ενισχύσεις και οι ευρωπαϊκές πολιτικές θα πρέπει να προωθήσουν ακόμα περισσότερο τον κλάδο στο άμεσο μέλλον, καθώς πλέον οι νέες κατευθύνσεις έχουν χαραχθεί και οι ημιαγωγοί μπορούν να φέρουν μεγάλες οικονομίες κλίματος, ενώ παράλληλα η πλατφόρμα που δημιούργησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει τις δυνατότητες να μειώσει σταδιακά την εξάρτηση στον τομέα των ημιαγωγών.