Τα Περιβαλλοντικά, τα Κοινωνικά και τα Εταιρικής Διακυβέρνησης (ΠΚΔ) κριτήρια (Environmental, Social and Governance – ESG criteria) συνθέτουν ένα σύνολο προδιαγραφών σχετιζόμενων με τις λειτουργίες και τη συμπεριφορά μιας επιχείρησης και του Ομίλου στον οποίο ενδεχόμενα ανήκει αυτή.
Τα κριτήρια αυτά λαμβάνονται υπόψη (ή πρέπει να λαμβάνονται υπόψη) στη διαδικασία αξιολόγησης μιας επιχείρησης, είτε αυτή γίνεται από επενδυτές, είτε από τους πελάτες της - καταναλωτές.
- Τα Περιβαλλοντικά κριτήρια έχουν να κάνουν με τη συμπεριφορά της επιχείρησης στον τομέα του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της συμμόρφωσης στη σχετική νομοθεσία, με την επί της ουσίας αντιμετώπιση της απειλής της κλιματικής αλλαγής, καθώς και της εξάντλησης των φυσικών πόρων. Οι επιλογές στη διαχείριση των αποβλήτων και του νερού, καθώς και στις εκπομπές αερίων, επίσης συνεκτιμώνται στο πλαίσιο των θεμάτων της βιωσιμότητας, τα οποία δεν έχουν να κάνουν μόνο με τους μηχανισμούς της αγοράς και του κέρδους.
- Τα Κοινωνικά κριτήρια αφορούν την πολιτική της έλλειψης αποκλεισμών (ευκαιρίες για όλους) και του σεβασμού της διαφορετικότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσα στην επιχείρηση. Επίσης, αφορούν τις συμπεριφορές προς εργαζόμενους, προμηθευτές και πελάτες - καταναλωτές, καθώς και τον σεβασμό προς τα ζώα. Τέλος, αφορούν τη λειτουργία της επιχείρησης σε σχέση με τις κοινωνικές ομάδες και τις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες επηρεάζονται από την άσκηση της εταιρικής δραστηριότητας.
- Τα κριτήρια της Εταιρικής Διακυβέρνησης έχουν να κάνουν με τη δομή της διοίκησης της επιχείρησης και του Ομίλου, με τους εσωτερικούς ελέγχους και τις ακολουθούμενες μεθοδολογίες για την αποφυγή πρακτικών αθέμιτου ανταγωνισμού και διαφθοράς, καθώς και με τον σεβασμό των δικαιωμάτων των μετόχων της. Επίσης, έχουν να κάνουν με το ύψος των αμοιβών των εργαζομένων και των εκτελεστικών οργάνων διοίκησης.
Τα ανωτέρω αποτελούν μια μη περιοριστική αναφορά επιμέρους παραμέτρων, οι οποίες χρήζουν προσοχής, σεβασμού και συνεχούς παρακολούθησης από μια επιχείρηση και από έναν Όμιλο, στον οποίο αυτή ενδεχομένως ανήκει, που επιζητούν να αξιολογούνται θετικά στον τομέα των Περιβαλλοντικών, των Κοινωνικών και των Εταιρικής Διακυβέρνησης (ΠΚΔ) κριτηρίων.
Η αξιολόγηση αυτή έχει αρχίσει να εντάσσεται σταδιακά σε ένα θεσμοθετημένο περιβάλλον, το οποίο τελικά πριμοδοτεί τις επιχειρήσεις που υπηρετούν κριτήρια ΠΚΔ. Έτσι η αξιολόγηση αυτή γίνεται εργαλείο, που ακόμη κι αν δεν καλύπτει προς το παρόν όλα τα κριτήρια ΠΚΔ, αυξάνει το ενδιαφέρον των επενδυτών ειδικά για τις επιχειρήσεις που παρουσιάζουν έναν αποτελεσματικό συνδυασμό κερδοφορίας και εναρμόνισης με θετικές ΠΚΔ πρακτικές.
Έτσι, η χρήση ΠΚΔ κριτηρίων είναι επωφελής όχι μόνο ηθικά, αλλά και όσον αφορά τη χρηματοοικονομική αξία της επένδυσης διότι τα ΠΚΔ κριτήρια μπορούν να βοηθήσουν τους επενδυτές να αποφύγουν επενδύσεις σε επιχειρήσεις των οποίων οι αμφιλεγόμενες ή και αρνητικές ΠΚΔ πρακτικές αυξάνουν τον κίνδυνο της επένδυσης.
Για παράδειγμα, αν οι περιβαλλοντικές πρακτικές μιας κατά τα άλλα κερδοφόρας επιχείρησης είναι ριψοκίνδυνες, τότε, στην πράξη, ο επενδυτής που επιλέγει να μην επενδύσει σ’ αυτήν μπορεί να αποφύγει σημαντικές απώλειες στην περίπτωση περιβαλλοντικής ζημίας, για την οποία φέρει ευθύνη αυτή η επιχείρηση, αφού η πραγμάτωση του κινδύνου και οι ενδεχόμενες ευθύνες που θα προκύψουν θα επιδράσουν αρνητικά την εταιρική φήμη και την αξία της μετοχής. Από την άλλη πλευρά, οι θετικές ΠΚΔ πρακτικές θα προσθέτουν προνόμια (π.χ. στον τομέα της χρηματοδότησης) και καλή φήμη στην επιχείρηση, τα οποία θα αποτυπώνονται στους οικονομικούς δείκτες της και στην αποδοχή - προτίμηση του κοινού.
Ειδικευμένοι επιστήμονες, νομικοί κυρίως, αλλά όχι μόνον, αναλαμβάνουν να κατευθύνουν και να ελέγχουν την συμμόρφωση σε ορισμένες ή περισσότερες από τις παραμέτρους των κριτηρίων ΠΚΔ, διαρθρώνοντας ουσιαστικά ένα προωθητικό χαρτοφυλάκιο που αποτυπώνει την τυπική ή την εθελοντική συμμόρφωση προς το κανονιστικό πλαίσιο για τις βιώσιμες επενδύσεις.
Στην «τραπεζοκεντρική» οικονομία της χώρας μας, όπου το 96% των κεφαλαίων οι επιχειρήσεις το αντλούν από τις τράπεζες, οι τελευταίες πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξουν ότι χρηματοδοτούν επιχειρήσεις που τηρούν τα κριτήρια ΠΚΔ ή που (για αρχή τουλάχιστον) καταβάλλουν προσπάθειες να τα τηρούν, αλλά και να μπορούν να δικαιολογήσουν γιατί, ενδεχομένως, χρηματοδοτούν επιχειρήσεις που περιφρονούν τα κριτήρια ΠΚΔ. Είναι προφανές ότι έχουν μπει οι βάσεις για κάτι τέτοιο.
Μέχρι την ολοκλήρωση της θεσμοθέτησης του ζητήματος, μια διαδεδομένη τυπολογία θετικών ΠΚΔ πρακτικών (κωδικοποίηση παραμέτρων - κριτηρίων) θα επιτρέπει τόσο στους καταναλωτές (και ιδιαίτερα στους ευαισθητοποιημένους), όσο και στους επενδυτές, να συγκρίνουν και να προτιμούν ή να αποφεύγουν επιχειρήσεις και Ομίλους στη βάση των Περιβαλλοντικών, Κοινωνικών και Εταιρικής Διακυβέρνησης κριτηρίων.
*Ο Δημήτρης Σαχινίδης είναι δικηγόρος, LLM. Ο Ντίνος Ρόβλιας είναι δικηγόρος, πρώην υπουργός.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
