Μισογεμάτο αποφάσισαν να δουν οι επενδυτές της Wall Street το ποτήρι των τελευταίων εξελίξεων σχετικά με την επιδημία του κοροναϊού της Κίνας, ωθώντας τους βασικούς δείκτες σε άνοδο στο κλείσιμο, ύστερα από μια περιπετειώδη συνεδρίαση. Όμως, οι αγορές και η παγκόσμια οικονομία εξακολουθούν να κινούνται σε αβέβαιο πεδίο και ήδη σοβαροί αναλυτές, όπως του οίκου Moody’s, χαρακτηρίζουν αυτή την υγειονομική κρίση παγκόσμιας κλίμακας ως «μαύρο κύκνο» και προειδοποιούν για σοβαρές επιπτώσεις στην παγκόσμια ανάπτυξη.
Ενόψει των χθεσινοβραδινών ανακοινώσεων από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τα διεθνή χρηματιστήρια πέρασαν μια πολύ δύσκολη ημέρα εκδήλωσης ισχυρών πιέσεων. Τελικά, όπως αναμενόταν, ο Π.Ο.Υ. ανέβασε το επίπεδο συναγερμού για την επιδημία από την Κίνα στο επίπεδο της παγκόσμιας έκτακτης ανάγκης, κάτι που σημαίνει ότι τα υγειονομικά συστήματα όλων των χωρών καλούνται να λάβουν αυστηρά μέτρα για να εμποδίσουν την εξάπλωση του ιού.
Η αντίδραση της αμερικανικής χρηματιστηριακής αγοράς στις ανακοινώσεις έχει ενδιαφέρον. Ο S&P 500 υποχώρησε ως τις 3.242,8 μονάδες περίπου δύο ώρες μετά την έναρξη των συναλλαγών, αλλά ως το κλείσιμο κέρδισε έδαφος, για να κλείσει στις 3.285,9 μονάδες, κερδίζοντας 0,31%.
Η χθεσινή ανοδική αντίδραση του S&P 500
Οι επενδυτές ενθαρρύνθηκαν από τις διαβεβαιώσεις του Π.Ο.Υ. ότι η Κίνα, σε αντίθεση με το κακό παρελθόν στη διαχείριση της κρίσης του SARS το 2003, διαχειρίζεται αποτελεσματικά αυτή την κρίση. Πάντως, μετά το κλείσιμο της Ν. Υόρκης, τα futures του S&P και του Nasdaq πέρασαν σε αρνητικό έδαφος, υποδηλώνοντας την αστάθεια που εξακολουθεί να χαρακτηρίζει την πορεία των αγορών.
Το αναπάντητο ερώτημα για τις αγορές, καθώς η Κίνα έχει πλέον πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια οικονομία, πολύ περισσότερο από όσο είχε το 2003, όταν ξέσπασε η κρίση του SARS, είναι σε ποιο βαθμό θα επηρεασθεί η οικονομική ανάπτυξη της χώρας και πόσο θα επιβραδυνθεί η παγκόσμια ανάπτυξη, που παραμένει αρκετά εξασθενημένη, ύστερα από τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ - Κίνας.
Τι εκτιμούν το ΔΝΤ, η Nomura και η Citi
Οι οικονομολόγοι των διεθνών οργανισμών αποφεύγουν προς το παρόν να διατυπώσουν εκτιμήσεις, καθώς όλα θα εξαρτηθούν από τη διάρκεια αυτής της υγειονομικής κρίσης. Το ΔΝΤ, όπως δήλωσε χθες ο εκπρόσωπός του, Τζέρι Ράις, παρακολουθεί πολύ στενά τις εξελίξεις, εκτιμά ότι ως τώρα οι άμεσες συνέπειες περιορίζονται στην ίδια την Κίνα, αλλά προειδοποιεί ότι «αν επηρεαζόταν συστηματικά η παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, ή αν πλήττονταν σημαντικά από την εντεινόμενη αβεβαιότητα οι παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές, τότε προφανώς οι συνέπειες θα ήταν μεγαλύτερες».
Πιο τολμηροί στις προβλέψεις τους είναι οι αναλυτές της Nomura και της Citi, που διατύπωσαν αρκετά απαισιόδοξες εκτιμήσεις. Οι αναλυτές της Nomura εκτιμούν ότι το πλήγμα στην ανάπτυξη της Κίνας θα είναι μεγαλύτερο από αυτό που είχε δεχθεί από τον SARS (μείωση ανάπτυξης κατά δύο μονάδες, αλλά σε μια περίοδο όπου αυξανόταν το ΑΕΠ της Κίνας με ρυθμό 11% και όχι 6%, όπως συμβαίνει σήμερα). Η Citi προβλέπει ότι η ανάπτυξη θα υποχωρήσει στο 4,8% το πρώτο τρίμηνο του 2020, από 6% στο τελευταίο τρίμηνο του 2019, ενώ συνολικά το 2020 ο ρυθμός θα πέσει στο 5,5%, δηλαδή ακόμη χαμηλότερα από το αρνητικό ρεκόρ 30 ετών του 6%, που καταγράφηκε πέρυσι.
Η «βουτιά» των βιομηχανικών μετάλλων
Σε μια ιδιαίτερα ανησυχητική αποτίμηση των εξελίξεων, που έδωσε στη δημοσιότητα αργά χθες η Moody’s, η επιδημία του κοροναϊού χαρακτηρίζεται ως «μαύρος κύκνος», δηλαδή, ως ένα απρόβλεπτο γεγονός με πολύ σοβαρές συνέπειες. Είναι ένας «μαύρος κύκνος», επισημαίνουν οι αναλυτές του οίκου, περισσότερο και από την οικονομική κρίση που έφερε τη μεγάλη ύφεση του 2008 – 2009. Όπως εξηγούν, σε αντίθεση με την κρίση που άρχισε από την αμερικανική αγορά στεγαστικής πίστης, κανείς δεν είχε προβλέψει το ξέσπασμα αυτής της επιδημίας. Επίσης, σε αντίθεση με την οικονομική κρίση του 2008, όπου οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες είχαν πολλές δυνατότητες παρέμβασης, σε αυτή την υγειονομική κρίση είναι δύσκολο να υπάρξει αποτελεσματική διαχείριση από τις αρχές.
Οι αναλυτές της Moody’s επιχειρούν μια πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση της επίπτωσης αυτής της κρίσης στην παγκόσμια ανάπτυξη, με βασικό σημείο αναφοράς το δείκτη βιομηχανικών μετάλλων της Moody’s (χαλκός, αλουμίνιο, νικέλιο κ.α.). Ο δείκτης αυτός αντανακλά τη βιομηχανική δραστηριότητα παγκοσμίως και έχει πολύ υψηλό βαθμό συσχέτισης, από το 1987 έως και το 2019, με τον παγκόσμιο ρυθμό ανάπτυξης (ο βαθμός συσχέτισης είναι 0,79). Το 2019, όπως σημειώνει η Moody’s, είχαμε παγκόσμια επιβράδυνση από το 3,6% στο 2,9%, ενώ ο δείκτης των βιομηχανικών μετάλλων πέρασε από μια αύξηση κατά 7% το 2018, σε πτώση 6,9%, το 2019.
Από το ξέσπασμα της επιδημίας του κοροναϊού, υπογραμμίζουν οι αναλυτές της Moody’s, ο δείκτης των βιομηχανικών μετάλλων έχει υποχωρήσει κατά 7,1%, με τις απώλειες για το χαλκό να ξεπερνούν το 10%. Στις 29 Ιανουαρίου, ο δείκτης υποχώρησε στο χαμηλότερο σημείο από τον Ιούνιο του 2017 (βλ. γράφημα). Ο «μαύρος κύκνος» του κοροναϊού θέτει σε αμφισβήτηση τις προσδοκίες για επιτάχυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης από το 2,9% το 2019 στο 3,3%, εκτιμά η Moody’s.
Ο Δείκτης Βιομηχανικών Μετάλλων της Moody's και ο παγκόσμιος ρυθμός ανάπτυξης
Η Κίνα δίνει κατεύθυνση στην παγκόσμια οικονομία
Ο Ντέσμοντ Λάχμαν, πρώην ανώτερο στέλεχος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, υπογράμμισε σε πρόσφατο άρθρο του ότι υπάρχουν σοβαροί λόγοι για να πιστεύουμε ότι η επιδημία του κοροναϊού θα έχει μεγαλύτερη επίπτωση στην κινεζική οικονομία από την κρίση του SARS, καθώς η οικονομία αναπτύσσεται με το χαμηλότερο ρυθμό των τελευταίων τριών δεκαετιών, ενώ έχει δεχθεί πολύ σοβαρό πλήγμα από τον εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ, αλλά και από την προσπάθεια της κυβέρνησης να κόψει τον εθισμό της οικονομίας στην ταχεία πιστωτική επέκταση.
Οι επιδράσεις στην παγκόσμια οικονομία, όπως επισημαίνει ο Λάχμαν, θα είναι πολύ σοβαρότερες από το 2003, καθώς σήμερα η οικονομία της Κίνας αντιπροσωπεύει περίπου 15% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Ο Λάχμαν θυμίζει τους υπολογισμούς που έκανε πρόσφατα το ΔΝΤ, σύμφωνα με τους οποίους η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας, ως αποτέλεσμα του εμπορικού πολέμου, έφερε μεγάλη αλλαγή στους αναπτυξιακούς ρυθμούς παγκοσμίως: ενώ το 75% των οικονομιών του πλανήτη κινούνταν με θετικό ρυθμό ανάπτυξης το 2018, σήμερα η ανάπτυξη υποχωρεί στο 90% των οικονομιών.
Διπλό τεστ αποτελεσματικότητας του Πεκίνου
Ο βαθμός επιρροής αυτής της κρίσης στην παγκόσμια οικονομία θα κριθεί τελικά από τη διάρκειά της, η οποία δεν μπορεί να προσδιορισθεί στην παρούσα φάση, ενώ σημαντικό ρόλο θα παίξει η αντίδραση των κινεζικών αρχών για την αντιστάθμιση των οικονομικών παρενεργειών με μέτρα δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής. Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν βέβαιο ότι, μετά τη λήξη της κρίσης, η κινεζική οικονομία θα αντιδράσει έντονα, σημειώνοντας απότομη αύξηση του ΑΕΠ (ανάκαμψη σε σχήμα "V").
Η πορεία της παγκόσμιας οικονομίας εξαρτάται, εν πολλοίς, από την αποτελεσματικότητα των κινεζικών αρχών τόσο στη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, όσο και στην αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της. Αν χαθεί ο έλεγχος από την Κίνα, και με δεδομένο ότι οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες έχουν μικρά περιθώρια να τονώσουν τις οικονομίες με νέα μέτρα νομισματικής πολιτικής, αφού τα επιτόκια βρίσκονται ήδη στο μηδέν και οι ισολογισμοί τους έχουν «φουσκώσει» σημαντικά από τα διαδοχικά προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης, η κατάσταση θα αρχίσει να γίνεται αρκετά δύσκολη.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
