Τις κρυμμένες αξίες που υπάρχουν στον κλάδο της ακίνητης περιουσίας, που εν πολλοίς παραμένει ιδιαίτερα υποτιμημένος εντός και εκτός χρηματιστηρίου, έρχονται να αναδείξουν σημαντικές επιχειρηματικές κινήσεις, όπως η εξαγορά της Κλουκίνας Λάππας από την Intracom Holdings, αλλά και η συμφωνία των 438 εκατ. ευρώ, που ανακοινώθηκε χθες, ανάμεσα στην Alpha και στις εταιρείες ακινήτων Dimand και Premia.
Κοινός παρονομαστής των κινήσεων που αφυπνίζουν τον κλάδο και σε χρηματιστηριακό επίπεδο είναι η ανάδειξη της πραγματικής αξίας των χαρτοφυλακίων ακινήτων και η προσέλκυση νέων επενδυτικών κεφαλαίων στον κλάδο, ο οποίος παραμένει τα τελευταία χρόνια σταθερά υποτιμημένος, με τις τιμές των μετοχών πολύ χαμηλότερα από τη λογιστική αξία.
Η Intracom Holdings λειτούργησε τις τελευταίες ημέρες σαν καταλύτης για την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για τον κλάδο των εταιρειών ακινήτων. Βρίσκεται σε διαδικασία εξαγοράς της εισηγμένης Κλουκίνας Λάππας, χρησιμοποιώντας την εισηγμένη σαν όχημα εισαγωγής στο ΧΑ της νεοσυσταθείσας Intracom Properties.
Με λίγα λόγια, η Intracom Holdings θα ενοποιήσει το χαρτοφυλάκιο της ακίνητης περιουσίας της Κλουκίνας Λάππας με τα δικά της ακίνητα, δημιουργώντας μια νέα εισηγμένη με εστίαση στην εκμετάλλευση ακίνητης περιουσίας. Η Intracom θα κρατήσει τα ακίνητα της εισηγμένης χωρίς να πληρώσει φόρους υπεραξίας και θα προχωρήσει και σε αύξηση κεφαλαίου, μετατρέποντας την Κλουκίνας σε Ανώνυμη Εταιρεία Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας (ΑΕΕΑΠ).
Αμέσως μετά τις ανακοινώσεις από την Intracom, μια νέα σημαντική συμφωνία επισημοποιήθηκε χθες. Μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα δημιουργείται μετά τη συμφωνία για το project Skyline ύψους 438 εκατ. ευρώ που υπέγραψε η Alpha Bank με την κοινοπραξία Dimand – Premia, ενώ στο σχήμα θα συμμετάσχει αργότερα και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD).
Η συναλλαγή αφορά σε 570 ακίνητα τα οποία θα περάσουν στη Skyline, εταιρεία στην οποία η Alpha Bank συμμετέχει με 35% και οι νέοι μέτοχοι με 65%. Η Dimand έχει το πλειοψηφικό ποσοστό της κοινοπραξίας ως προτιμητέος επενδυτής συμμετέχοντας με 40% και η Premia Properties συμμετέχει με 25%.
Το εν λόγω χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει 573 ακίνητα ποικίλων τύπων, μεταξύ των οποίων γραφεία, εμπορικά ακίνητα, κατοικίες και χώρους βιομηχανικών χρήσεων και logistics, συνολικής μικτής επιφάνειας περί τα 500.000 τ.μ. Η Alpha Bank θα παραμείνει ως μισθωτής ορισμένων από τα ακίνητα, ενώ το υπόλοιπο χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει ακίνητα που είτε θα ανακατασκευαστούν και θα επανατοποθετηθούν προς ενοικίαση στην αγορά, είτε θα πωληθούν.
Από την περασμένη Παρασκευή, οι κινήσεις της Intracom έδωσαν μεγάλη ώθηση στις μετοχές που δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο κλάδο των ακινήτων, βοηθώντας μάλιστα κάποιες να βγουν από τον χρόνιο λήθαργο και την ακινησία. Στον Large Cap, η Ελλάκτωρ που συζητά την απεμπλοκή από τις κατασκευές μέσω της πώλησης της Άκτωρ θέλοντας να εστιάσει στην ακίνητη περιουσία μέσω της Reds, έκλεισε με ράλι 6,34% την Παρασκευή και +1,83% χθες.
Στον Mid Cap η Dimand μετά από καιρό βγήκε στο προσκήνιο κάνοντας ράλι αντίδρασης +7,06% την Παρασκευή ενώ συνέχισε και χθες με +2,20%. Αντίστοιχα, η Premia Properties έκλεισε με άνοδο 6,19% την Παρασκευή και +2,08% χθες, ενώ η Intracom Holdings έκλεισε με άνοδο 5,37% και 3,43% αντίστοιχα. Ένας ισχυρότατος κλάδος λοιπόν δείχνει να ξυπνάει από το χρηματιστηριακό λήθαργο.
Η αναμόρφωση του κλάδου
Ευρύτερα, στον κλάδο των ΑΕΕΑΠ και της ακίνητης περιουσίας τα τελευταία χρόνια έχουν «πέσει» σημαντικά κεφάλαια τόσο από ισχυρούς εγχώριους και διεθνείς επενδυτές όπως το μεγάλo Fund HIG, όσο και από επίσημους επενδυτικού φορείς όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) που έχει εκτενή συνεργασία με την Dimand και όχι μόνο.
Αρκετές εισηγμένες εταιρείες, αλλά και μη εισηγμένες, γκρουπάρισαν τα ακίνητά τους την τελευταία δεκαετία βάζοντάς τα κάτω από μια νέα νομική ομπρέλα, όπως είναι οι ΑΕΕΑΠ, με στόχο την καλύτερη απεικόνιση της αξίας τους, αλλά και την αξιοποίηση των φορολογικών και άλλων κινήτρων που παρέχει ο νόμος.
Έτσι, η Quest Συμμετοχών «γέννησε» τη Briq Properties, η Fourlis την Trade Estate, η Viohalco τη Noval Properties, η Coco-Mat τη Μπλε Κέδρος και τώρα η Intracom Holdings την Intracom Properties. Υπάρχει και η Lamda Mall, η θυγατρική της Lamda Development που στεγάζει όλα τα μεγάλα εμπορικά της εταιρείας και μάλλον θα κάνει την εισαγωγή της στο Χ.Α. εντός του 2023.
«Εργοτάξια» συγκέντρωσης επενδυτικών κεφαλαίων
Τα τελευταία χρόνια ο κλάδος της ακίνητης περιουσίας μετατράπηκε σε «εργοτάξιο» συγκέντρωσης επενδυτικών κεφαλαίων, κάτι που δείχνει τις προοπτικές που βλέπουν πολύ ισχυρά «πορτοφόλια», πρωτίστως του εξωτερικού.
Αυξήσεις κεφαλαίου, εκδόσεις ομολόγων που εισάγονται στο Χρηματιστήριο, αλλά και ομολογιακές εκδόσεις με τις τράπεζες είναι διαδικασίες που επιδόθηκαν οι εισηγμένες ΑΕΕΑΠ (Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας) την τελευταία διετία, αποκομίζοντας εκατοντάδες εκατ. ευρώ.
Είναι ο κλάδος που μαζί με τις υποδομές και την ενέργεια έχει φέρει τα περισσότερα επενδυτικά κεφάλαια από το εξωτερικό στην Ελλάδα, αλλά και ο μοναδικός κλάδος που (λόγω ειδικού νομικού καθεστώτος) «τροφοδοτεί» το Χ.Α. με νέες εταιρείες.
Ο κλάδος ακινήτων και το ευρύτερο real estate, μετά τη μεγάλη «βουτιά» με την έναρξη της δημοσιονομικής κρίσης στη χώρα, την ισοπέδωση των τιμών και το απόλυτο νέκρωμα πάσης φύσεως κατασκευών, τα τελευταία χρόνια έχει επιστρέψει δυναμικά. Όμως, παραμένει υποτιμημένος με τις εταιρείες να διαπραγματεύονται κάτω από τη λογιστική τους αξία. Παράλληλα, οι τιμές των ακινήτων εξακολουθούν να βρίσκονται σε αποτιμήσεις χαμηλότερες από αυτές που είχαν έως το 2009.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι δύο μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα, οι Prodea Investments και Grivalia Properties (απορροφήθηκε από τη Eurobank) επένδυσαν κατά τη διάρκεια της 10ετούς κρίσης πάνω από 1 δισ. ευρώ, ενώ ισχυρότατο είναι και το μείγμα μετόχων που συμμετέχει σε αμφότερες τις εταιρείες.
Επίσης, θυμίζουμε πως η πρώην Pasal Development μετά τις μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου και τις κινήσεις που έγιναν πέρυσι, μετατράπηκε σε ΑΕΕΑΠ και στη σημερινή Premia Properties, που επίσης είναι ανερχόμενη δύναμη στον κλάδο.
Το περασμένο καλοκαίρι δύο εταιρείες από τον ευρύτερο κλάδο του real estate εισήχθησαν στο χρηματιστήριο (Dimand και Μπλε Κέδρος) αντλώντας 98 και 16,2 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Σε τροχιά εισαγωγής στο ΧΑ
Συνάμα, αρκετές εταιρείες είναι σε τροχιά να εισαχθούν στο χρηματιστήριο, λόγω και του ειδικού νομικού καθεστώτος που τις υποχρεώνει να μπουν στην αγορά σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα από την ημέρα της σύστασής τους. Μολονότι οι εισαγωγές ήταν να γίνουν εντός του 2022, πλέον έχουν μεταφερθεί για το 2023, ενώ υπάρχει η δυνατότητα μια εταιρεία να πάρει μία ή δύο παρατάσεις.
Η Noval Property αποτελεί το βραχίονα του ομίλου Viohalco στην αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας, έχοντας «προίκα» πολλά και σημαντικά ακίνητα που την καθιστούν στις μεγάλες του κλάδου. «Τρέχει» επενδυτικό πρόγραμμα άνω των 300 εκατ. ευρώ με αιχμή τα «πράσινα» και βιώσιμα κτήρια.
Η Trade Estates του ομίλου Fourlis διαθέτει χαρτοφυλάκιο ακινήτων ύψους 271 εκατ. ευρώ, έχοντας ως στρατηγικό πλάνο την αύξηση της αξίας τους σε περίπου 500 εκατ. ευρώ. Πριν ένα χρόνο, το Φεβρουάριο του 2022 εξέδωσε κοινό ομολογιακό δάνειο ύψους 80 εκατ. ευρώ, ενώ δρομολογεί νέες επενδύσεις 150 εκατ. ευρώ, με έμφαση τα εμπορικά πάρκα, όπου φιλοξενούνται καταστήματα μεγάλης επιφάνειας. Προ μηνών σύναψε συμφωνία με τον όμιλο Autohellas που θα αποκτήσει έως και 12% της θυγατρικής του ομίλου Fourlis.
Η Orilina ΑΕΕΑΠ, συμφερόντων της Brevan Howard και του Τρύφωνα Νάτση, διαθέτει χαρτοφυλάκιο αξίας 83 εκατ. ευρώ και μέσα στο 2023 ίσως κάνει την εισαγωγή της στο Χ.Α.