Στο τελευταίο τρίμηνο του πιο δύσκολου και πιο τρικυμιώδους από πολλές απόψεις έτους των τελευταίων πολλών ετών εισέρχονται από σήμερα οι αγορές, έχοντας ήδη βγάλει έναν Σεπτέμβριο με μεγάλες απώλειες. Νέοι κίνδυνοι φαίνεται ότι αναδύονται για το διεθνές σύστημα, καθώς επικρατεί έντονη ανησυχία για την τύχη του ελβετικού χρηματοπιστωτικού ομίλου Credit Suisse και η σημερινή ημέρα θα είναι πολύ δύσκολη, ιδιαίτερα για τις ευρωπαϊκές αγορές.
Τα futures του ευρωπαϊκού δείκτη Stoxx 600 άνοιξαν στην Ασία με μεγάλη πτώση, της τάξεως του -1,70%, ενώ από την Παρασκευή είχαν εκτιναχθεί στα ύψη τα spread στα συμβόλαια προστασίας έναντι του κινδύνου πτώχευσης (CDS) της Credit Suisse, που φέρεται να βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση και να δίνει αγώνα επιβίωσης, προκαλώντας ανησυχίες για τον ευρύτερο κίνδυνο που προκαλείται, καθώς πρόκειται για ένα από συστημικά σημαντικά πιστωτικά ιδρύματα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Στελέχη της C.S. πέρασαν το Σαββατοκύριακο καθησυχάζοντας μεγάλους πελάτες, αντισυμβαλλομένους και επενδυτές σχετικά με τη ρευστότητα και την κεφαλαιακή της θέση, ανέφεραν χθες οι Financial Times. Εκπρόσωπος της Credit Suisse αρνήθηκε να σχολιάσει το δημοσίευμα στο Reuters.
Τα στελέχη έκαναν τις κλήσεις αφού τα spreads στα CDS της Credit Suisse, τα οποία προσφέρουν προστασία έναντι αθέτησης υποχρεώσεων, αυξήθηκαν απότομα την Παρασκευή σε μια ένδειξη των ανησυχιών των επενδυτών, ανέφερε η εφημερίδα. Τα CDS της Credit Suisse ανέβηκαν στις 247 μ.β. την Παρασκευή, το υψηλότερο επίπεδο για περισσότερα από 10 χρόνια, ενώ στην αρχή του έτους ήταν στις 57 μ.β.
Οι Financial Times ανέφεραν ότι στέλεχος της Credit Suisse διέψευσε αναφορές ότι η τράπεζα είχε προσεγγίσει επισήμως επενδυτές για πιθανή άντληση κεφαλαίων, επιμένοντας ότι προσπαθούσε να αποφύγει μια τέτοια κίνηση με την τιμή της μετοχής της σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ και το υψηλότερο κόστος δανεισμού λόγω των υποβαθμίσεων της πιστοληπτικής ικανότητας.
Ο διευθύνων σύμβουλος της ελβετικής τράπεζας Ούλριχ Κόερνερ δήλωσε στο προσωπικό σε υπόμνημα που αποκάλυψε το Reuters την Παρασκευή ότι έχει ισχυρά κεφάλαια και ρευστότητα. «Ξέρω ότι δεν είναι εύκολο να παραμείνεις συγκεντρωμένος ανάμεσα στις πολλές ιστορίες που διαβάζεις στα μέσα ενημέρωσης -ιδιαίτερα, δεδομένων των πολλών ανακριβών δηλώσεων που γίνονται. Τούτου λεχθέντος, πιστεύω ότι δεν συγχέετε τις καθημερινές μας επιδόσεις στις τιμές των μετοχών με την ισχυρή κεφαλαιακή βάση και τη θέση ρευστότητας της τράπεζας», έγραψε, προσθέτοντας όμως ότι δεν ήταν σε θέση να μοιραστεί λεπτομέρειες για τα σχέδια μετασχηματισμού πριν από τις 27 Οκτωβρίου που θα δημοσιοποιηθούν.
Η τράπεζα ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι προωθεί μια αναδιάρθρωση που περιλαμβάνει πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων. Σε κάθε περίπτωση, η μεγαλύτερη ανησυχία που προκύπτει μετά τις τελευταίες εξελίξεις στην Credit Suisse αφορά το ενδεχόμενο αποσταθεροποίησης του διεθνούς συστήματος, καθώς το ενεργητικό της τράπεζας ξεπερνά τα 800 δισ. δολ. και έχει μεγάλες ανοικτές θέσεις στις αγορές.
Χάθηκαν 36 τρισ. δολ.
Τόσο τον Σεπτέμβριο όσο και συνολικά στο 9μηνο οι διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές καταποντίστηκαν, επηρεασμένες από πλήθος αρνητικών καταλυτών, εν μέσω επιθετικών αυξήσεων επιτοκίων, που φέρνουν μαζική φυγή κεφαλαίων από μετοχές και ομόλογα, ενεργειακού «πολέμου» Ευρώπης και Ρωσίας, πληθωρισμού αλλά και διαφαινόμενης παγκόσμιας ύφεσης.
Το πρακτορείο Bloomberg υπολογίζει ότι οι επενδυτές στο 9μηνο έχασαν το μυθικό ποσό των 36 τρισ. δολ. από τη μείωση της αξίας μετοχών και ομολόγων, το οποίο αντιστοιχεί σχεδόν στο διπλάσιο του ΑΕΠ των ΗΠΑ. Κορυφαίοι δείκτες – οδηγοί του παγκόσμιου συστήματος όπως S&P 500 και Dow Jones καταγράφουν μεγαλύτερες του 20% απώλειες από τα υψηλά του 2022, έχοντας περάσει πλέον σε καθεστώς bear market, δίνοντας γραμμή σ’ όλες τις υπόλοιπες αγορές.
Μετά από δώδεκα και πλέον έτη όπου επικράτησαν συνθήκες ευδαιμονίας στις αγορές, με τεράστια μοχλευμένη ρευστότητα και αλλεπάλληλα ρεκόρ, το σκηνικό δείχνει να αλλάζει ολοσχερώς. Αν και οι αγορές επανήλθαν μετά το αρχικό «χτύπημα» του Covid-19 την άνοιξη του 2020 και μάλιστα πέτυχαν πολλά νέα ιστορικά υψηλά έκτοτε, η αλλαγή νομισματικής πολιτικής από τις κεντρικές τράπεζες αλλάζει δομικά τις συνθήκες στις αγορές, καθώς απομακρύνει τη ρευστότητα.
Οι κεντρικές τράπεζες που για μεγάλη περίοδο χορηγούσαν στο διεθνές σύστημα άφθονη ρευστότητα με σχεδόν μηδενικό κόστος, πλέον αυξάνουν συνεχώς το κόστος του χρήματος για να σταματήσουν τις πληθωριστικές πιέσεις, κόβοντας δομικά τη ροή «εύκολων» κεφαλαίων προς τα χρηματιστήρια.
Έτσι, ολοένα και περισσότεροι αναλυτές συστήνουν… αποχή από τις επενδύσεις, μείωση ρίσκου και κινήσεις άμυνας και περιφρούρησης των υπαρχόντων κεφαλαίων. Η μόνη λύση για προστασία του κεφαλαίου ενός επενδυτή, όπως σημειώνει το Bloomberg, φαίνεται να είναι τα... μετρητά στο στρώμα: σύμφωνα με τελευταία έρευνα της Bank of America για τη συμπεριφορά των θεσμικών επενδυτών, έδειξε ότι τα μετρητά στα χαρτοφυλάκιά τους ως ποσοστό του συνολικού ενεργητικού έχουν ανέλθει σε επίπεδο ρεκόρ όλων των εποχών.
Κατά 50% μικρότερες οι απώλειες του ΧΑ
Μέσα σ’ αυτό το πολυσύνθετο και δύσκολο περιβάλλον, το ελληνικό χρηματιστήριο – παρά τις αντιξοότητες – εξακολουθεί να έχει περίπου κατά 50% μικρότερες απώλειες από τους περισσότερους διεθνείς δείκτες το 2022, αν και το Σεπτέμβριο δεν μπόρεσε να προβάλει άμυνες, υποχωρώντας σε ποσοστό 7,41%.
Κύριο χαρακτηριστικό της πτώσης του Σεπτεμβρίου ήταν η υποχώρηση με μικρούς όγκους και τζίρους, στοιχείο που δείχνει ότι δεν υπήρξε μαζική αποχώρηση κεφαλαίων, αλλά απροθυμία ανάληψης νέου επενδυτικού ρίσκου από τους εν δυνάμει αγοραστές. Άλλωστε, το Σεπτέμβριο οι μέσες συναλλαγές στο Χ.Α. κατήλθαν στα 59,83 εκατ. ευρώ, πολύ χαμηλότερα από τα 78,4 εκατ. ευρώ που είναι ο μέσος τζίρος έως τώρα του 2022.
Πάντως, το Χ.Α. έχει λόγους μερικής αυτονόμησης έναντι των διεθνών αγορών, καθώς έχασε το παγκόσμιο πάρτι της προηγούμενης 12ετίας, ενώ η ελληνική οικονομία πατώντας και στην εξαιρετική τουριστική σεζόν βρίσκεται σε διαδικασία επιστροφής, ύστερα από πολλά χρόνια συρρίκνωσης και απομόνωσης. Υπάρχουν καλές πιθανότητες η Ελλάδα να πετύχει επενδυτική βαθμίδα εντός του 2023, κάτι που θα αλλάξει τα δεδομένα και την επενδυτική «πίστα» της χώρας, ενώ και το ελληνικό χρηματιστήριο θα κερδίσει από αυτή την ενδεχόμενη εξέλιξη.
Τα αποτελέσματα 1ου εξαμήνου των εισηγμένων είναι τα καλύτερα της τελευταίας 15ετίας, δείχνοντας μεγάλη ανθεκτικότητα στην κρίση, προσαρμοστικότητα αλλά και εξωστρέφεια. Τα πρώτα χρόνια της μεγάλης δημοσιονομικής κρίσης, οι εισηγμένες βρέθηκαν προ αδιεξόδου, χωρίς πηγές ρευστότητας και δραστηριοποιούμενες σε μια χώρα πτωχευμένη και με μνημόνια, οπότε άνοιξαν τα φτερά τους στις διεθνείς αγορές.
Αυτή είναι και η καλή… προίκα της κρίσης, καθώς η εξωστρέφεια της ελληνικής επιχειρηματικότητας –ασχέτως κλάδων και ασχέτως εισαγωγής ή όχι στο Χ.Α.– είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Χιλιάδες ελληνικές επιχειρήσεις έχουν ανοιχτεί στις διεθνείς αγορές και στα πέρατα του κόσμου, φέρνοντας από το 60% έως το 98% των πωλήσεών τους από το εξωτερικό.
Σ’ αυτή την εξωστρέφεια οφείλονται εν πολλοίς οι εξαιρετικές επιδόσεις 1ου εξαμήνου των εισηγμένων, που έχουν βάλει τις βάσεις για μια εξαιρετική χρήση. Έτσι, νομοτελειακά στο «ζύγι» των επενδυτών τώρα που ολοκληρώθηκαν οι ανακοινώσεις μεγεθών θα μπει και το… δίκαιο των αποτιμήσεων. Όλοι οι αναλυτές σημειώνουν πως υπάρχουν πολλαπλές αγοραστικές ευκαιρίες στο ελληνικό χρηματιστήριο, τόσο στον FTSE 25, όσο και στον Mid Cap αλλά και χαμηλότερα.
Αν λοιπόν το επιτρέψει το διεθνές κλίμα και αν αρχίσει να εισρέουν κεφάλαια στην αγορά, τότε μπορεί το Χ.Α. να βγάλει σημαντική αντίδραση μερικής αποκατάστασης τις επόμενες εβδομάδες.
Όπως τονίζει ο διευθύνων σύμβουλος της Fast Finance ΑΕΠΕΥ, Ηλίας Ζαχαράκης «είναι η πρώτη φορά που η πραγματική οικονομία τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα προηγείται του χρηματιστηρίου, κάτι που φυσικά δεν μπορεί να συνεχίσει να συμβαίνει για μεγάλο χρονικό διάστημα όσο η οικονομία συνεχίζει με δυνατούς ρυθμούς ανάπτυξης. Τονίζει πως το ελληνικό χρηματιστήριο, το οποίο βρίσκεται σε μία 10ετή συσσώρευση, κάποια στιγμή θα βρει την ευκαιρία να “σπάσει” αυτή την κατάσταση.
Επισημαίνει πως «η οικονομία της Ελλάδας παίρνει μπρος μετά από μία μακρόχρονη ύφεση, οπότε το Χρηματιστήριο θα ακολουθήσει νομοτελειακά, ενώ μπορεί η κίνησή του να είναι ετεροχρονισμένη συγκριτικά με το κλίμα διεθνώς, όμως παρ’ όλα αυτά θα πρέπει να βλέπουμε την ελληνική αγορά αυτόνομα και όχι συγκρίνοντας τη με την κίνηση των ξένων αγορών».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
