Αρκετές προκλήσεις δημιουργεί για τις ελληνικές τράπεζες ο πόλεμος στην Ουκρανία, σύμφωνα με έκθεση του οίκου αξιολόγησης DBRS, ο οποίος σχολιάζει και τα μεγέθη που ανακοινώθηκαν για το 2021, στον απόηχο και της αναπάντεχης αναβάθμισης για την ελληνική οικονομία.
Ο οίκος σημειώνει ότι παρά τη μικρή έκθεση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών στις αγορές Ουκρανίας και Ρωσίας, η γεωπολιτική ένταση και το πιθανό ρίσκο μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση της ποιότητας του ενεργητικού τους και αύξηση των προβλέψεων για επισφαλή δάνεια σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Ένας ακόμη αρνητικός παράγοντας που μπορεί να συμβάλει στην παραπάνω πορεία είναι το ενδεχόμενο να διατηρηθεί η ενίσχυση των ενεργειακών τιμών, γεγονός που θα έχει δυσμενείς συνέπειες για την ανάπτυξη της οικονομίας.
Η πορεία των εσόδων των ελληνικών τραπεζών 2019 - 2021
Εξετάζοντας τα οικονομικά δεδομένα των τραπεζών για το 2021, σημειώνεται στην έκθεση ότι ανακοίνωσαν συνολικές ζημίες 4,7 δισ. ευρώ για το 2021 από 1,7 δισ. που ήταν το 2020 και από καθαρά κέρδη 0,2 δισ. ευρώ το 2019.
Η πορεία αυτή οφείλεται στα χαμηλότερα έσοδα και στην εκκαθάριση από τα επισφαλή δάνεια, αλλά και στην αναμενόμενη υποχώρηση της ποιότητας του ενεργητικού λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Σημειώνεται ακόμη ότι τα έσοδα επηρεάστηκαν από μία σειρά παραγόντων, όπως οι αυξανόμενες αλλά ακόμη υποτονικές νέες χορηγήσεις, η διαδικασία μείωσης του κινδύνου και η χαμηλή διαφοροποίηση.
Εκτιμάται ότι τα καθαρά έσοδα από τόκους θα παραμείνουν υπό πίεση και κατά το τρέχον έτος, παρά το γεγονός ότι η ελληνική οικονομία συγκαταλέγεται μεταξύ αυτών που θα έχουν τα μεγαλύτερα οφέλη από το Ταμείο Ανάκαμψης. Στις αιτίες γι’ αυτή την εικόνα συγκαταλέγονται:
- Η μείωση του ρίσκου στα χαρτοφυλάκια δανείων (de-risking),
- Η διακοπή των ειδικών όρων που σχετίζονται με το πρόγραμμα δανεισμού της ΕΤΚ, ΤLTRO 3 μετά τον Ιούλιο και
- Το υψηλότερο κόστος εκδόσεων νέου χρέους.
Ως εκ τούτου, εκτιμά η DBRS, ο ελληνικός τραπεζικός τομέας θα πρέπει να επικεντρωθεί περισσότερο στη διοχέτευση των υψηλών καταθέσεων προς επιχειρήσεις.
Η πορεία εκκαθάρισης των NPEs από τις ελληνικές τράπεζες
Αναφορικά με την πορεία του 2021 ο οίκος σημειώνει ότι τόσο οι προβλέψεις για ζημίες από επισφαλή δάνεια όσο και το κόστος κινδύνου ενισχύθηκαν σημαντικά, ενώ οι ελληνικές τράπεζες έχουν προχωρήσει σε μία τεράστια μείωση κινδύνου κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, μέσω των τιτλοποιήσεων επισφαλών δανείων.
Εκτιμάται ότι διαθέτουν τη δυνατότητα να διαχειριστούν μία τυχόν νέα γενιά επισφαλών δανείων, ενώ θα συνεχιστεί η προσπάθεια μείωσης του ρίσκου και η κεφαλαιοποίηση θα στηριχθεί στη βελτίωση της εσωτερικής παραγωγής κεφαλαίου αλλά και στους πιο «καθαρούς» ισολογισμούς.
Σημειώνεται ακόμη ότι στο τέλος του 2021 ο μέσος βασικός κεφαλαιακός δείκτης CET1 βρίσκονταν στο 12% έναντι 13,6% που ήταν στα τέλη του 2019, αλλά ξεπέρασε κατά 250 μονάδες βάσης την ελάχιστη απαίτηση που έχει τεθεί από τις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές.
Πάντως ο οίκος εκτιμά ότι το κόστος κινδύνου θα υποχωρήσει περαιτέρω το επόμενο διάστημα, καθώς υπάρχει συνεχής βελτίωση του προφίλ για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί με το κατά πόσο τα νέα επισφαλή δάνεια δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας θα διατηρηθούν υπό έλεγχο.