Να «γονατίσει» την Ρωσία, με μεγάλη αύξηση της παραγωγής πετρελαίου και δραστική μείωση τιμών, επιχειρεί η Σαουδική Αραβία, σε μια κίνηση που αναμένεται να βυθίσει στο χάος την παγκόσμια αγορά πετρελαίου, με τους ειδικούς να προβλέπουν ότι η τιμή του αργού θα μπορούσε να «γκρεμισθεί» ακόμη και κάτω από τα 20 δολ. το βαρέλι.
Την Παρασκευή, η παγκόσμια αγορά πετρελαίου σοκαρίσθηκε από το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων του ΟΠΕΚ, με επικεφαλής την Σαουδική Αραβία, με την Ρωσία. Ο υπουργός Ενέργειας του Πούτιν, Αλεξάντερ Νόβακ, προσήλθε στην Βιέννη για να απαντήσει στην πρόταση του ΟΠΕΚ για συνολική μείωση παραγωγής κατά 1,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα (1 εκατ. βαρέλια από τα μέλη του ΟΠΕΚ, 500.000 βαρέλια ημερησίως από τα μη μέλη).
Αφήνοντας άφωνους τους υπουργούς του ΟΠΕΚ, ο Νόβακ δήλωσε ότι η Ρωσία δεν θα μετάσχει σε ένα νέο γύρο μείωσης της παραγωγής, ώστε να υποστηριχθούν οι διεθνείς τιμές, που υποχωρούν συνεχώς μετά την κλιμάκωση της κρίσης με την επιδημία κοροναϊού στην Κίνα. Όπως εξήγησε ο Νόβακ, σύμφωνα με το Bloomberg, η Ρωσία θεωρεί ότι δεν έχει νόημα μια μείωση της παραγωγής σε αυτή την φάση και κατέστησε σαφές ότι προτεραιότητα για την Μόσχα έχει να ασκηθεί πίεση στους Αμερικανούς παραγωγούς σχιστολιθικού πετρελαίου, μέσω των χαμηλών τιμών, ώστε να σταματήσουν να κερδίζουν έδαφος στην παγκόσμια αγορά.
«Το Κρεμλίνο έχει αποφασίσει να θυσιάσει τον ΟΠΕΚ+ για να σταματήσει τους Αμερικανούς παραγωγούς σχιστολιθικού πετρελαίου και να τιμωρήσει τις ΗΠΑ επειδή προσπαθούν να σταματήσουν την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2», δηλώνει στο Bloomberg ο Αλεξάντερ Ντίνκιν, πρόεδρος του Ινστιτούτου για την Παγκόσμια Οικονομία και τις διεθνείς σχέσεις στην Μόσχα, ένα think tank που ελέγχεται από το ρωσικό κράτος. Ο ίδιος τονίζει ότι «φυσικά, το να ενοχλήσεις την Σαουδική Αραβία θα μπορούσε να είναι πολύ επικίνδυνο, αλλά αυτή είναι η στρατηγική της Ρωσίας στην παρούσα φάση».
Η ρήξη στους κόλπους του λεγόμενου ΟΠΕΚ+ (ΟΠΕΚ + Ρωσία και άλλες χώρες μη μέλη του καρτέλ) προκάλεσε θύελλα στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου, με τις τιμές να υποχωρούν την Παρασκευή κατά 10%. Όπως φαίνεται στο γράφημα, τα προθεσμιακά συμβόλαια του μπρεντ, μετά τη μεγάλη πτώση της Παρασκευής, έχουν πέσει από το υψηλό των 70,21 δολ., που σημειώθηκε στις 5 Ιανουαρίου, εν μέσω της αναταραχής που προκάλεσε ο θάνατος του Ιρανού στρατηγού Σουλεϊμανί από αμερικανική επίθεση στις 3 Ιανουαρίου, στα 45,54 δολ. Δηλαδή, σε ένα διάστημα περίπου δύο μηνών, η τιμή του αργού Βόρειας Θάλασσας έχει γκρεμισθεί κατά 35%.
Η κατάρρευση του μπρεντ (τιμές προθεσμιακών συμβολαίων)
Η συντριπτική απάντηση από την Σ. Αραβία
Η απάντηση από την πλευρά της Σαουδικής Αραβίας στην Ρωσία δεν άργησε να έλθει και είναι συντριπτική. Σύμφωνα με όσα μετέδωσε το Bloomberg, από τις αρχές Απριλίου, το Ριάντ προχωρά σε αύξηση παραγωγή από τα 9,7 εκατ. βαρέλια ημερησίως στα 10 εκατ. βαρέλια, ή και περισσότερο, ενώ παράγοντες της διεθνούς αγοράς ενημερώθηκαν από την Σ. Αραβία ότι θα μπορούσε να αυξήσει την παραγωγή περαιτέρω ακόμη κατά 20%, και στα 12 εκατ. βαρέλια, εάν χρειασθεί. Ουσιαστικά, η Σαουδική Αραβία σχεδιάζει να πλημμυρίσει με πετρέλαιο την παγκόσμια αγορά, την ώρα που η κρίση με τον κοροναϊό εξασθενεί σοβαρά τη ζήτηση.
Παράλληλα, σύμφωνα με τις πληροφορίες του αμερικανικού πρακτορείου, η Saudi Aramco ενημέρωσε την αγορά ότι θα προσφέρει γενναίες εκπτώσεις στο πετρέλαιο που στέλνει στην Ευρώπη, την Άπω Ανατολή και τις ΗΠΑ. Πρόκειται για τις μεγαλύτερες εκπτώσεις που έχει προσφέρει η Aramco εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια. Η τιμολογιακή πολιτική που ανακοίνωσε στους πελάτες η Aramco χθες, Σάββατο, έχει ένα σαφή στόχο: να προκαλέσει μεγάλη «αιμορραγία» εξαγωγών στην Ρωσία. «Η Σαουδική Αραβία πηγαίνει πραγματικά σε γενικευμένο πόλεμο τιμών», σχολίασε στο Bloomberg ο Ιμάν Νασέρι, δειυθύνων σύμβουλος για την Μέση Ανατολή της συμβουλευτικής εταιρείας FGE.
Τα στοιχεία που παραθέτει το Bloomberg, επικαλούμενο πηγές της αγοράς πετρελαίου, είναι ενδεικτικά της έντασης των «πολεμικών» ενεργειών από πλευράς του Σαουδάραβα υπουργού Πετρελαίου, πρίγκιπα Αμπτουλαζίζ μπιν Σαλμάν. Οι πρόσθετες εκπτώσεις που προσφέρει η Aramco σε όλες τις περιοχές όπου κάνει εξαγωγές κυμαίνονται από 6 έως 8 δολ. το βαρέλι, σε σχέση με την τιμή του μπρεντ.
Η έκπτωση που προσφέρει στη Δυτική Ευρώπη για το αραβικό ελαφρύ αργό η Σαουδική Αραβία αυξήθηκε θεαματικά, από 2,25 δολ. σε 10,25 δολ. το βαρέλι κάτω από την τιμή του μπρεντ. Αντίθετα, το ρωσικό αργό Ουραλίων, προσφέρεται με έκπτωση μόλις 2 δολ. έναντι του μπρεντ. Πρόκειται για ευθεία επίθεση στη δυνατότητα των ρωσικών εταιρειών να πωλούν αργό πετρέλαιο στην Ευρώπη, όπως σχολίαζαν στελέχη της διεθνούς αγοράς.
Προβλέψεις για κατάρρευση των τιμών
Ο συνδυασμός της αύξησης παραγωγής και των μεγάλων εκπτώσεων «αποτελεί το ισοδύναμο, για την πετρελαϊκή αγορά, της κήρυξης πολέμου» στην Ρωσία, όπως σχολίασε στέλεχος hedge fund της αγοράς εμπορευμάτων. Μάλιστα, οι εκπτώσεις αυτές θα προκαλέσουν ένα «τσουνάμι» αναπροσαρμογών τιμολογιακής πολιτικής, καθώς όλες οι χώρες του Περσικού Κόλπου, που συνολικά εξάγουν περίπου 14 εκατ. βαρέλια αργού πετρελαίου, ακολουθούν την ίδια τιμολογιακή πολιτική με την Σαουδική Αραβία.
Προφανής στόχος της Σαουδικής Αραβίας είναι να σύρει την Ρωσία ηττημένη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την παραγωγή πετρελαίου και να επιβάλει τους όρους της. Από την άλλη πλευρά, η Μόσχα, για λόγους πολιτικού γοήτρου, αλλά και επειδή διαθέτει αρκετά δημοσιονομικά περιθώρια, έχοντας πλεονασματικό προϋπολογισμό, είναι αμφίβολο αν θα συνθηκολογήσει και πάντως είναι αβέβαιο αν αυτό θα γίνει γρήγορα και χωρίς να... χυθεί πολύ αίμα σε μια αγορά, που ήδη δοκιμάζεται από την πτώση της ζήτησης.
Οι παράγοντες της αγοράς προβλέπουν ότι η διεθνής τιμή του πετρελαίου θα καταρρεύσει το επόμενο διάστημα. Ο Νταγκ Κινγκ, συνιδρυτής του Merchant Commodity Fund, τονίζει στο Bloomberg ότι η κστάσταση θα γίνει πολύ δυσάρεστη, καθώς όλες οι πετρελαιοπαραγωγοί χώρες, εντός και εκτός ΟΠΕΚ, θα υποχρεωθούν από την επιθετική κίνηση της Σαουδικής Αραβίας να αυξήσουν την παραγωγή τους, για να μην χάσουν μερίδια αγοράς. Ο ίδιος εκτιμά ότι είναι πιθανό να πέσει στα 30 δολ. η τιμή του πετρελαίου.
Οι παράγοντες της αγοράς, όπως σημειώνει το Bloomberg, ανατρέχουν στα γραφήματα με τις ιστορικές τιμές του πετρελαίου για να βρουν ενδείξεις σχετικά με το πόσο χαμηλά θα μπορούσαν να υποχωρήσουν οι τιμές. Ένας πιθανός στόχος είναι τα 27,10 δολ., όπου είχε υποχωρήσει το πετρέλαιο το 2016, όταν είχε και πάλι ξεσπάσει πόλεμος τιμών. Όμως, ορισμένοι πιστεύουν ότι θα μπορούσε να πέσει ακόμη χαμηλότερα. «Μέσα στο επόμενο τρίμηνο είναι πιθανό να δούμε τις χαμηλότερες τιμές της τελευταίας 20ετίας», προβλέπει ο Ρότζερ Ντίγουαν, αναλυτές της συμβουλευτικής εταιρείας IHS Markit και βετεράνος παρατηρητής του ΟΠΕΚ. Αυτό θα σήμαινε πτώση κάτω και από τα 20 δολ. το βαρέλι. Σημειώνεται ότι την 1η Νοεμβρίου 1998, η τιμή του μπρέντ είχε πέσει στα 10,46 δολ. το βαρέλι.
Η πολιτική διάσταση
Ο πόλεμος για το πετρέλαιο έχει και σοβαρές πολιτικές διαστάσεις. Ο πρίγκιπας διάδοχος του θρόνου της Σ. Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, επιχειρεί να εδραιώσει την εξουσία του και μάλιστα προχώρησε, όπως έγινε χθες γνωστό, σε συλλήψεις τριών μελών της βασιλικής οικογένειας, οι οποίοι κατηγορούνται ότι επιχείρησαν να οργανώσουν πραξικόπημα για την ανατροπή του. Είναι σαφές ότι, σε τέτοιο πολιτικό περιβάλλον, ο πρίγκιπας διάδοχος δεν έχει το παραμικρό περιθώριο να ηττηθεί από την Ρωσία, καθώς αυτό θα έθετε σε σοβαρή αμφισβήτηση την ηγεσία του.
Από την άλλη πλευρά, η ιστορία έχει δείξει ότι και για την Μόσχα η τιμή του πετρελαίου έχει παίξει καταλυτικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις. Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης συνδέεται και με τη σοβαρή οικονομική αδυναμία που είχε προκαλέσει στην ΕΣΣΔ η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου, τη δεκαετία του '80. Επίσης, η πτώση της τιμής του πετρελαίου, που άρχισε τον Δεκέμβριο του 1997, ήταν κύριος παράγοντας που οδήγησε στην πτώχευση της Ρωσίας, τον Αύγουστο του 1998, οδηγώντας εκτός εξουσίας τους πολιτικούς που υποστήριζαν τις μεταρρυθμίσεις δυτικού τύπου και φέρνοντας, λίγο αργότερα, στην εξουσία τον Πούτιν.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
