Η τιμή του κακάο μπορεί να μην βρίσκεται πλέον σε ιστορικά υψηλά, αλλά όλα δείχνουν ότι τα προβλήματα στην παραγωγή, παρά κάποιες βελτιώσεις, θα συνεχιστούν.
Το βασικό πρόβλημα έγκειται στην παραγωγή στις χώρες της Δυτικής Αφρικής, με την κλιματική αλλαγή αλλά και νέα προβλήματα που κάνουν τα δέντρα του κακάο να αρρωσταίνουν να απειλούν με νέα μείωσή της. Ένα ακόμη πρόβλημα είναι ότι μεγάλη μερίδα των παραγωγών, θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως «ερασιτέχνες», καθώς δεν διαθέτουν την κατάλληλη εκπαίδευση για να ανταπεξέλθουν στις δύσκολες συνθήκες.
Μία σειρά προκλήσεων εκτιμάται ότι μπορεί να οδηγήσει την τιμή σε νέα ιστορικά υψηλά, ακόμη και εάν το πέρασμα της La Nina υπόσχεται καλύτερες καιρικές συνθήκες και ορισμένοι αναλυτές αναμένουν ότι η παγκόσμια παραγωγή θα ξεπεράσει τη ζήτηση για πρώτη φορά μετά από τέσσερις σεζόν.
Οι αναλυτές της μονάδας BMI της Fitch Solutions προβλέπουν ότι τα προθεσμιακά συμβόλαια κακάο στη Νέα Υόρκη θα είναι κατά μέσο όρο 7.000 δολάρια ανά τόνο το 2024. Αν και αυτό είναι κάτω από τα εντυπωσιακά επίπεδα πάνω από 11.000 δολάρια νωρίτερα φέτος, τα πιο ενεργά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης είχαν μέσο όρο λιγότερο από 2.000 δολάρια και το συμβόλαιο Δεκεμβρίου διαπραγματεύεται σήμερα πάνω από 7.000 δολάρια.
«Σίγουρα δεν βλέπουμε τη δυνατότητα για ένα μεγάλο πλεόνασμα. Υπάρχουν ακόμη πολλά που μπορούν να συμβούν τους επόμενους μήνες», εκτίμησε ο Στηβ Γουότεριντζ της Tropical Research Services. Η αγορά πιθανότατα θα είναι ισορροπημένη, όπως εκτίμησε.
Τα διαρκή ζητήματα που αντιμετωπίζει η βιομηχανία κακάο της Αφρικής κυμαίνονται από τις ασθένειες των καλλιεργειών έως την κλιματική αλλαγή. Χρειάζονται τουλάχιστον τρία χρόνια για να φτάσει ένα κακαόδεντρο στο επίπεδο καρποφορίας, περιορίζοντας το πόσο γρήγορα μπορεί να αυξηθεί η παραγωγή. Η Γκάνα και η Ακτή Ελεφαντοστού καθορίζουν επίσης εκ των προτέρων τις τιμές παραγωγού, μια μακροχρόνια πρακτική για την προστασία των καλλιεργητών από χαμηλότερες από τις αναμενόμενες τιμές, η οποία αμβλύνει το κίνητρο για την αύξηση της προσφοράς ως απάντηση σε μια αναπτυσσόμενη αγορά.
Οι δύο χώρες έχουν προβεί σε ορισμένες προσαρμογές. Αλλά αρκετοί αγρότες δήλωσαν στο Bloomberg ότι εξακολουθούν να μην έχουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν αρκετά λιπάσματα και φυτοφάρμακα ή να προσλάβουν περισσότερα εργατικά χέρια για να βοηθήσουν στο κλάδεμα ή στη χειροκίνητη επικονίαση, που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αύξηση των αποδόσεων.
Οι κυβερνήσεις εμποδίζουν επίσης τις ξένες επενδύσεις που θα μπορούσαν να αυξήσουν την παραγωγή. Το status quo δίνει στην Ακτή Ελεφαντοστού και τη Γκάνα - τους νούμερο ένα και δύο παραγωγούς στον κόσμο που συνεισφέρουν περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας προσφοράς - ισχυρή επιρροή στην αγορά και δεν πρόκειται να την εγκαταλείψουν.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η αναμενόμενη ανάκαμψη της παραγωγής της Δυτικής Αφρικής θα προέλθει κυρίως από τις καλύτερες καιρικές συνθήκες, καθώς η La Nina θα φέρει ευνοϊκότερες συνθήκες στην περιοχή αργότερα φέτος.
Στην Ακτή του Ελεφαντοστού, οι πρώτες μετρήσεις των λοβών έδειξαν ότι η παραγωγή θα μπορούσε να αυξηθεί κατά περίπου 10% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο σε 2 εκατομμύρια τόνους, ανέφερε πρόσφατα το Bloomberg. Αλλά αυτό δεν είναι εγγυημένο: Ο ξηρότερος καιρός που αναφέρθηκε τον Ιούλιο και τον Αύγουστο έχει οδηγήσει σε μείωση της υγρασίας και περιορίζει την ανάπτυξη των καλλιεργειών, σύμφωνα με τον Μπράντον Φοξ, μετεωρολόγο της Maxar Technologies.
Επιπλέον, οι αγρότες φοβούνται την εξάπλωση του επονομαζόμενου «διογκωμένου βλαστού», μιας καταστροφικής ιογενούς λοίμωξης που μειώνει την απόδοση των μολυσμένων δέντρων έως και 70%, σύμφωνα με μελέτες. Η Ακτή του Ελεφαντοστού και η Γκάνα, ειδικότερα, παλεύουν με γερασμένα δέντρα που είναι ευάλωτα σε ασθένειες.
«Παρά τις πολλές ελπιδοφόρες πρωτοβουλίες που στοχεύουν σε αυτό το ζήτημα, απομένει να γίνει σημαντική δουλειά», δήλωσε η Μ. Βεργκούγκεν, αντιπρόεδρος εταιρικών υποθέσεων του Παγκόσμιου Ιδρύματος Κακάο, αναφερόμενη στην ασθένεια. «Οι πρωτοβουλίες αυτές δεν είναι απαραίτητα συντονισμένες και, ως εκ τούτου, δεν φθάνουν στην κλίμακα που απαιτείται για την επίτευξη διαρκούς αντίκτυπου».
Σημαντικό μέρος της των περιοχών της Γκάνας στις οποίες βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής έχουν μολυνθεί από τον διογκωμένο βλαστό, σύμφωνα με έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Κακάο, που επικαλείται την τοπική ρυθμιστική αρχή.
Ο Ζ. Καν Κουσάι, διευθυντής υποστήριξης της γεωργικής ανάπτυξης στο Le Conseil du Cafe-Cacao, τη ρυθμιστική αρχή της βιομηχανίας της Ακτής Ελεφαντοστού, δήλωσε ότι περίπου 200.000 εκτάρια φυτειών κακάο έχουν καταστραφεί για να σταματήσει η ασθένεια. Αυτό είναι ένα μικρό μέρος των 3,5 εκατομμυρίων εκταρίων που έχει υπό καλλιέργεια η χώρα.
Ωστόσο, ο Γουότεριντζ εκτιμά ότι περίπου το ένα τέταρτο των γεωργικών εκμεταλλεύσεων έχει μολυνθεί και άλλοι ειδικοί του κλάδου συμφώνησαν ότι το πρόβλημα είναι σημαντικό. «Δυστυχώς, αυτό είναι πιθανώς η κορυφή του παγόβουνου, επειδή δεν υπάρχει δυνατότητα δοκιμών μεγάλης κλίμακας για όλα τα μη συμπτωματικά δέντρα», δήλωσε η Σ. Φάμπριο, κορυφαίο στέλεχος της SwissDeCode, μιας εταιρείας που αναπτύσσει εργαλεία δοκιμών για τη νόσο των διογκωμένων βλαστών.
Η μόνη γνωστή θεραπεία απαιτεί την κοπή των μολυσμένων δέντρων αλλά και όσων βρίσκονται γύρω από αυτά, αλλά η δυσκολία παραμένει να πειστούν οι αγρότες για την ανάγκη καταστροφής φαινομενικά υγιών στελεχών. Οι επικείμενοι ευρωπαϊκοί κανονισμοί για την αποψίλωση των δασών, οι οποίοι σημαίνουν ότι οι αγρότες δεν μπορούν απλώς να κόβουν δάση για να ξεκινήσουν νέες φυτείες, περιπλέκουν τις προσπάθειες μετακίνησης σε μη μολυσμένες περιοχές.
Παρόλα αυτά, οι αγρότες στο Καμερούν και τη Νιγηρία αναμένουν επίσης να συλλέξουν περισσότερους λοβούς την περίοδο 2024-25. Και σε αντίθεση με τους γείτονές τους στην Ακτή Ελεφαντοστού και τη Γκάνα, επωφελήθηκαν από το πρόσφατο ράλι των τιμών. Οι υψηλές τιμές προσελκύουν πολλούς ανθρώπους στην καλλιέργεια κακάο, σύμφωνα με τον Μ. Αμπολαρίνουα, πρόεδρο της Ένωσης Κακάο της Νιγηρίας, ο οποίος βλέπει τη συγκομιδή του 2024-25 να αποδίδει 285.000 μετρικούς τόνους σε σύγκριση με 270.000 τόνους το 2023-24.
Αντίθετα, οι αγρότες στην Γκάνα και την Ακτή Ελεφαντοστού κερδίζουν από 2.100 έως 2.500 δολάρια τον τόνο, λιγότερο από το ένα τρίτο των τελικών τιμών. Αρκετοί δήλωσαν στο Bloomberg ότι οι τιμές παραγωγού πρέπει να αυξηθούν για να στηριχθεί η καλλιέργεια του κακάο. Οι χαμηλές αμοιβές έχουν οδηγήσει τους απογοητευμένους αγρότες να πουλήσουν τη γη τους για παράνομη εξόρυξη χρυσού, γνωστή στη Γκάνα ως galamsey, η οποία προκαλεί τεράστια καταστροφή μέσω της εκσκαφής και της ρύπανσης.