Σε περισσότερους από 261.000 επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους που εμφανίζονται... φτωχοί στην εφορία, με εισοδήματα που δεν ξεπερνούν τα 10.0000 ευρώ, εστιάζει η ΑΑΔΕ τις προσπάθειες για στοχευμένους ελέγχους και, σύμφωνα με πληροφορίες, οι πρώτοι που παίρνουν σειρά για έλεγχο θα είναι οι υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι και εκμεταλλευτές ταξί.
Η φοροδιαφυγή των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων παραμένει το υπ' αριθμόν ένα πρόβλημα του φοροελεγκτικού μηχανισμού, καθώς διαπιστώνεται ότι παραμένει εξαιρετικά υψηλή και η χώρα δέχεται έντονες πιέσεις από τις Βρυξέλλες για λήψη μέτρων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία των δηλώσεων εισοδήματος για το 2021, που είναι και τα τελευταία διαθέσιμα, το 67,2% των επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων εμφάνισαν στην εφορία εισοδήματα έως 10.000 ευρώ. Συνολικά από επιχειρηματική δραστηριότητα δηλώθηκαν 4,3 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν σε ποσοστό μόλις 5,1% των δηλωθέντων εισοδημάτων, ύψους 84,2 δισ. ευρώ. Από τους συνολικά 388.481 ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους περισσότεροι από 261.000, δηλαδή πάνω από τα δύο τρίτα, δήλωσαν εισοδήματα... φτώχειας, έως 10.000 ευρώ.
Οι στοχευμένοι έλεγχοι από την ΑΑΔΕ θα εστιάσουν στις δαπάνες που μειώνουν τον φόρο, καθώς και στις επιστροφές από ΦΠΑ. Μετά τους υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους και εκμεταλλευτές ταξί θα ακολουθήσουν διασταυρώσεις στοιχείων και σε άλλους επαγγελματικούς κλάδους.
Κάθε κλάδος θα ελεγχθεί ξεχωριστά από ειδική ομάδα ελεγκτών με επίκεντρο τις φορολογικές δηλώσεις, τις δηλώσεις ΦΠΑ, τις επιστροφές φόρου , τα δηλωθέντα στοχεία για τα έσοδα και τις δαπάνες στο myDATA, καθώς και τις ενισχύσεις από τους κύκλους της επιστρεπτέας προκαταβολής.
Η επιλογή των επαγγελματιών θα γίνει με κριτήρια κινδύνου και θα γίνει χρήση των έμμεσων τεχνικών ελέγχου. Όσοι εντοπιστούν με αδικαιολόγητη αύξηση περιουσιακών στοιχείων και δαπάνες που δεν δικαιολογούνται από τα εισοδήματα που έχουν δηλώσει θα κληθούν από την εφορία να δώσουν εξηγήσεις, να υποβάλλουν τροποποιητικές δηλώσεις και να καταβάλουν φόρους και πρόστιμα.
Η χρήση των έμμεσων τεχνικών ελέγχου οδηγεί στον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος μέσω ανάλυσης της οικονομικής του κατάστασης με τη χρήση πληροφοριών από διάφορες πηγές, πέραν από τη δήλωση και τα επίσημα βιβλία και στοιχεία του.
Ενεργοποιούνται κυρίως σε περιπτώσεις όπου υπάρχει αδικαιολόγητη αύξηση περιουσιακών στοιχείων, δαπάνες που δεν δικαιολογούνται από τα δηλωθέντα εισοδήματα (ατομικά ή/και οικογενειακά των φυσικών προσώπων), υποψία/ένδειξη ότι το πραγματικό εισόδημα είναι μεγαλύτερο του δηλωθέντος, ζημιογόνο αποτέλεσμα που δηλώνεται από φυσικά πρόσωπα-μέλη εταιρειών.
Στην πράξη, με τις έμμεσες τεχνικές ο έλεγχος πραγματοποιείται σε δύο στάδια. Το πρώτο είναι ο τακτικός έλεγχος φορολογίας εισοδήματος που διεξάγεται με τον συνήθη τρόπο, δηλαδή ελέγχονται οι πηγές προέλευσης των εισοδημάτων, η ορθή απεικόνιση αυτών στις φορολογικές δηλώσεις και στα λογιστικά βιβλία (σε περίπτωση άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας) και η ορθή έκπτωση δαπανών. Το δεύτερο στάδιο περιλαμβάνει έλεγχο με βάση τις τεκμαρτές δαπάνες, ενώ έμφαση δίνεται στη ρευστότητα του επαγγελματία, στο ύψος των τραπεζικών καταθέσεων και των δαπανών σε μετρητά και στην καθαρή θέση.
Πέραν των ελέγχων, στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου βρίσκεται υπό εξέταση και σχέδιο με παρεμβάσεις που θα στοχεύουν στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και τον περιορισμό της φοροαποφυγής και φοροδιαφυγής. Στο στόχαστρο θα βρεθούν οι δαπάνες των ελεύθερων επαγγελματιών οι οποίες εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους περιορίζοντας τα φορολογητέα κέρδη και κατά συνέπεια τη φορολογική τους επιβάρυνση.
Για τον καλύτερο έλεγχο των δαπανών σχεδιάζεται να αναγνωρίζονται μόνο οι δαπάνες που περνούν μέσα από τα ηλεκτρονικά βιβλία MyDATA. Επίσης, εξετάζεται να γίνει υποχρεωτική η χρήση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης η οποία θα συνοδεύεται με κίνητρα για τις επιχειρήσεις, ενώ αναμένεται να καθιερωθεί και το ψηφιακό δελτίο αποστολής και το ψηφιακό πελατολόγιο για γιατρούς, δικηγόρους και άλλες επαγγελματικές ομάδες.