Χρονιά ανατροπών και σημαντικών αλλαγών μπορεί να χαρακτηριστεί το 2022 σε ό,τι αφορά τις ελληνοαμερικανικές εμπορικές σχέσεις. Από τα παραδοσιακά αγροτικά προϊόντα που εξάγαμε και τα εξοπλιστικά που εισάγαμε τα προηγούμενα χρόνια, η ενέργεια ήρθε λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων στο προσκήνιο και όπως όλα δείχνουν θα παραμείνει πρωταγωνιστής και τα επόμενα χρόνια.
Την περσινή χρονιά, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση για την αμερικανική αγορά που συνέταξαν τα τέσσερα γραφεία Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων που διαθέτει η ελληνική πρεσβεία στις ΗΠΑ, είχαμε για πρώτη φορά από το 2012 ανατροπή στο εμπορικό ισοζύγιο. Το ισοζύγιο, το οποίο για μία δεκαετία ήταν πλεονασματικό για την Ελλάδα, ανατράπηκε και μάλιστα βίαια το 2022 υπέρ των Αμερικανών.
Για την παραπάνω ανατροπή «υπαίτιο» είναι μόνο ένα προϊόν. Το 2022, το 88% περίπου των εισαγωγών της Ελλάδας από τις ΗΠΑ προήλθε από 20 προϊόντα. Εξ αυτών άνω του 63% αφορά υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Οι εξαγωγές φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 304% σε σχέση με το 2021 (+1,6 δισ. ευρώ), φτάνοντας συνολικά τα 2,1 δισ. ευρώ.
Τούτο αποτελεί στατιστική απεικόνιση των επιπτώσεων της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και την κατ’ επέκταση κατακόρυφη αύξηση των τιμών ενέργειας που επακολούθησε. Επιπλέον, η θέση σε λειτουργία των νέων εγκαταστάσεων του τερματικού σταθμού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) στη Ρεβυθούσα, διευκόλυναν την εισαγωγή αμερικανικού LNG σε μεγαλύτερες ποσότητες.
Σε ότι αφορά τη μεγάλη εικόνα, το 2022 ο όγκος του διμερούς εμπορίου Ελλάδας - ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 87% σε σχέση με το 2021 υπερβαίνοντας τα 5,6 δισ. ευρώ και αυξάνοντας τη συμμετοχή του στο συνολικό όγκο εμπορίου της Ελλάδας από 2,9% σε 3,9% σε σχέση με το 2021. Ειδικότερα, οι ελληνικές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 38,6% το 2022, με την αξία των εξαγωγών της Ελλάδας στις ΗΠΑ να ανέρχεται σε 2,22 δισ. ευρώ. Παράλληλα, οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ παρέμειναν αμετάβλητες όσον αφορά τη συμμετοχή τους στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών (περίπου 4,1% του συνόλου).
Αντίστοιχα, οι εισαγωγές της Ελλάδας από τις ΗΠΑ σημείωσαν ακόμα μεγαλύτερη αύξηση το 2022, της τάξης του 141%, υπερβαίνοντας κατά πολύ την αύξηση των ελληνικών εξαγωγών την ίδια χρονική περίοδο. Έτσι, οι εισαγωγές της Ελλάδας από τις ΗΠΑ ανήλθαν το 2022 σε 3,45 δισ. ευρώ. Η πολλαπλάσια αύξηση των εισαγωγών σε σχέση με τις εξαγωγές επέδρασε αρνητικά στο ισοζύγιο διμερούς εμπορίου μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ. Έτσι το εμπορικό πλεόνασμα που κατέγραψε η Ελλάδα το 2021, ύψους 176 εκ. ευρώ, μετατράπηκε σε εμπορικό έλλειμμα το 2022 άνω των 1,2 δισ. ευρώ (σ.σ. 1,6 δισ. υπενθυμίζεται ότι είναι το επιπλέον φυσικό αέριο που εισαγάγαμε το 2022 από την Αμερική). Οι ΗΠΑ είναι ο έκτος σημαντικότερος πελάτης, ο έβδομος σημαντικότερος προμηθευτής για το 2022.
Και προς την αντίστροφή κατεύθυνση, δηλαδή στις εξαγωγές προς ΗΠΑ η ενέργεια είναι ο πρωταγωνιστής. Το 2022 το 81% των ελληνικών εξαγωγών στις ΗΠΑ προήλθε από τριάντα προϊόντα με εξαγωγές άνω των 13 εκατ. ευρώ. Εξ΄ αυτών, μόνον ένδεκα ανήκουν στην κατηγορία των τροφίμων (αγροτικά και μεταποιημένα τρόφιμα). Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μεγαλύτερες αυξήσεις στην αξία των εξαγωγών προήλθαν από κατηγορίες που δεν ανήκουν στον κλάδο των τροφίμων.
Ειδικότερα, τα ορυκτέλαια αναδείχθηκαν στο κύριο εξαγωγικό προϊόν της Ελλάδας στις ΗΠΑ το 2022 με την μεγαλύτερη απόλυτη αύξηση (+582,4 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2021), αντιπροσωπεύοντας το 21,3% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών στις ΗΠΑ. Ακολουθούν τα παρασκευασμένα λαχανικά (κυρίως ελιές), το τσιμέντο, τα ελάσματα και οι ταινίες από αργίλιο, ο οπτάνθρακας (κοκ) κ.α. Οι εξαγωγές τυριών ανήλθαν σε 50,1 εκατ. ευρώ, ελαιόλαδου σε 51,6 εκατ. ευρώ και οίνου σε 17,9 εκατ. ευρώ. Οι τρεις αυτές κατηγορίες εμφάνισαν αυξήσεις μεγαλύτερες του 20% σε σχέση με το 2021. Παρόλα αυτά τα παραπάνω παραδοσιακά τρόφιμα συνεχίζουν να αντιπροσωπεύουν μόλις το 5,4% του συνόλου των εξαγωγών της Ελλάδας στις ΗΠΑ.
Η βελτίωση των εμπορικών σχέσεων συνεχίζεται και φέτος με συρρίκνωση μέχρι στιγμής του εμπορικού ελλείμματος. Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023, σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία από αμερικανικής πλευράς (USITC), οι ελληνικές εξαγωγές σημείωσαν αύξηση 19,5% ως προς την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, ενώ οι ελληνικές εισαγωγές από τις ΗΠΑ σημείωσαν αύξηση 5,85%, με εκ νέου πρώτο εξαγωγικό προϊόν ΗΠΑ τους υδρογονάνθρακες, ως προς τους οποίους έχει σημειωθεί αύξηση 66,4% σε σύγκριση με το α΄ τρίμηνο του 2022.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
