Έντεκα επαγγέλματα που μπορούν να εξασφαλίσουν σε έναν εργαζόμενο καλή επαγγελματική σταδιοδρομία αναδεικνύει έρευνα του ΣΕΒ. Ο Σύνδεσμος διαπιστώνει με αρκετή ανησυχία ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα αποτυγχάνει να ευθυγραμμιστεί με τις σημερινές παραγωγικές προκλήσεις και το αποτέλεσμα είναι οι επιχειρήσεις να μην βρίσκουν εργαζόμενους και στελέχη με τις δεξιότητες που αναζητούν, παρά την... αφθονία πτυχιούχων ανώτατης εκπαίδευσης, μεγάλο ποσοστό των οποίων δυσκολεύονται να βρουν δουλειά.
Τα 11 επαγγέλματα που έχουν μεγάλη ζήτηση από τις επιχειρήσεις και μπορούν να προσφέρουν σε όσους τα ακολουθήσουν ικανοποιητική επαγγελματική πρόοδο έχουν κατά βάση τεχνικό προσανατολισμό:
- Μηχανικός Δικτύων και Βάσεων Δεδομένων
- Μηχανικός Ανάπτυξης Λογισμικού
- Τεχνικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστικών Συστημάτων και Δικτύων
- Τεχνικός Βιομηχανικών Εγκαταστάσεων
- Τεχνικός Αυτοματισμών
- Στέλεχος Διαχείρισης Ασφάλειας & Ποιότητας Τροφίμων
- Εργοδηγός κλάδου εξόρυξης
- Στέλεχος προώθησης εξαγωγών
- Στέλεχος εφοδιαστικής αλυσίδας
- Τεχνικός Ηλεκτρολογικών Συστημάτων, Εγκαταστάσεων και Δικτύων
- Χειριστής μηχανημάτων έργου
Όπως τόνισε σε σημερινή συνέντευξη Τύπου ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, Θεόδωρος Φέσσας, «στο παρόν και μέλλον της εργασίας, κεντρικό ρόλο έχει η διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων των εργαζομένων, ενόψει των νέων προκλήσεων, σε έναν κόσμο που εξελίσσεται και αλλάζει ταχύτατα. Αυτή τη σύγχρονη ατζέντα, που αποτελεί και τη νέα μεγάλη μεταρρυθμιστική πρόκληση για όλους, θέτει σε προτεραιότητα ο ΣΕΒ».
Έχουμε πτυχιούχους, λείπουν δεξιότητες
Το μεγαλύτερο πρόβλημα για τις επιχειρήσεις στις σύγχρονες συνθήκες είναι ότι ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα παράγει μεν χιλιάδες πτυχιούχους κάθε χρόνο, αλλά αυτοί δεν διαθέτουν τις δεξιότητες που χρειάζονται οι επιχειρήσεις. Συνοπτικά, το πρόβλημα θα μπορούσε να περιγραφεί ως εξής: «Έχουμε γνώσεις, λείπουν οι δεξιότητες».
«Η αναβάθμιση και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και η κάλυψη του χάσματος γνώσης και δεξιοτήτων είναι ο πλέον κρίσιμος συντελεστής ανάπτυξης και ευημερίας στο κατώφλι της 4ης βιομηχανικής επανάστασης», όπως υπογράμμισε ο κ. Φέσσας, κάνοντας λόγο για «διαρθρωτικό πρόβλημα των αστοχιών της τεχνικής, τεχνολογικής και επαγγελματικής μας εκπαίδευσης και κατάρτισης, που σηματοδοτεί την αποτυχία του εκπαιδευτικού μας συστήματος να ευθυγραμμιστεί με τις σημερινές παραγωγικές προκλήσεις».
«Αποτέλεσμα», συνέχισε ο πρόεδρος του ΣΕΒ, «είναι οι επιχειρήσεις να μην βρίσκουν τις δεξιότητες που αναζητούν και πολλοί συμπολίτες μας να μην βρίσκουν δουλειά. Είναι ενδεικτικό ότι το 35% των επιχειρήσεων του δείγματος στην έρευνα του ΣΕΒ αδυνατεί να βρει εργαζόμενους και στελέχη με τις κατάλληλες δεξιότητες, τη στιγμή που η ανεργία στη χώρα μας, παραμένει η υψηλότερη στην Ευρώπη».
Η έρευνα του ΣΕΒ
Τα ευρήματα της έρευνας του ΣΕΒ με θέμα «Επιχειρήσεις και Ανθρώπινο Δυναμικό» είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Σημειώνεται ότι στην έρευνα συμμετείχαν 831 επιχειρήσεις με απασχόληση μεγαλύτερη των 30 ατόμων και συνολικό δυναμικό 150.000 εργαζόμενων.
Επιλέχθηκαν επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε έξι κλαδικά οικοσυστήματα της ελληνικής οικονομίας: α) Αγροδιατροφή, β) Βιοοικονομία, Υγεία και Φάρμακο, γ) Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών, δ) Δομικά Υλικά και Μέταλλο, ε) Ενέργεια και στ) Logistics και Μεταφορές.
Μεταξύ άλλων, η έρευνα αποκαλύπτει ότι:
- Το 36% των επιχειρήσεων, αντιμετωπίζει δυσκολίες στην πλήρωση κενών θέσεων εργασίας. Το ποσοστό είναι 46% για τις περισσότερο εξωστρεφείς (δηλαδή αυτές που εξάγουν πάνω από 50% της παραγωγής τους) αλλά και για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις σε ποσοστό 45% του δείγματος.
- Οι κλάδοι με το εντονότερο πρόβλημα είναι της ενέργειας (49%) και των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (42%). Λιγότερο έντονη δυσκολία πλήρωσης κενών θέσεων έχουν οι επιχειρήσεις της αγροδιατροφής (37%) και των δομικών υλικών (35%) και ακόμα μικρότερη στις επιχειρήσεις logistics (30%) και υγείας - φαρμάκου (29%).
- Η έλλειψη κατάλληλων δεξιοτήτων αναφέρεται ως ο σημαντικότερος λόγος δυσκολίας πλήρωσης των κενών θέσεων εργασίας (27,7%). Ακολουθούν η έλλειψη της απαιτούμενης εργασιακής εμπειρίας (21,3%), η απομακρυσμένη γεωγραφικά θέση της επιχείρησης (12,4%) και η έλλειψη των απαιτούμενων τυπικών προσόντων (11,5%).
Οι χαμηλοί μισθοί... δεν είναι πρόβλημα
Αξίζει να αναφερθεί η διαφοροποίηση που παρουσιάζουν οι περισσότερο εξωστρεφείς επιχειρήσεις του δείγματος ως προς τους λόγους δυσκολίας. Η έλλειψη απαιτούμενης εργασιακής εμπειρίας αλλά και η δυσκολία πρόσβασης στη γεωγραφική περιοχή που βρίσκεται η επιχείρηση, αναφέρονται με μεγαλύτερη συχνότητα και αναδεικνύουν τις δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις της μεταποίησης, κυρίως, σε περιφερειακό επίπεδο, να στελεχωθούν με το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό.
Είναι ενδιαφέρον ότι, ως λόγος, ο χαμηλός μισθός, αναφέρεται σε μικρό ποσοστό απαντήσεων, γεγονός που υπονοεί την πρόθεση των επιχειρήσεων να προσφέρουν υψηλότερες αμοιβές για την προσέλκυση του ανθρώπινου δυναμικού που επιθυμούν.
Η έλλειψη δεξιοτήτων είναι μεγαλύτερο πρόβλημα από την έλλειψη τυπικών προσόντων. Πάνω από 1 στις 4 επιχειρήσεις (27.7%) αξιολογεί την έλλειψη κατάλληλων δεξιοτήτων ως τη σημαντικότερη δυσκολία στην πλήρωσης κενών θέσεων εργασίας. Αντίθετα, η έλλειψη τυπικών προσόντων αξιολογήθηκε ως σημαντικός λόγος από το 11.5% των επιχειρήσεων (11,5%). Είναι δε ακόμα μικρότερο πρόβλημα για τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις (8,3%) και τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις (7,2%).
Κρίσιμες προτάσεις μεταρρύθμισης
Ο ΣΕΒ προτείνει έξι σημαντικές αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα για να ευθυγραμμισθεί με τις ανάγκες των επιχειρήσεων:
- Αποτελεσματική διασύνδεση των προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με τις μεταβαλλόμενες ανάγκες της σύγχρονης παραγωγικής οικονομίας και των ανταγωνιστικών επιχειρήσεων.
- Προώθηση των γνώσεων και δεξιοτήτων STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics).
- Ενίσχυση της σύγχρονης τεχνολογικής και τεχνικής εκπαίδευσης.
- Προώθηση των ψηφιακών δεξιοτήτων σε όλες τις βαθμίδες.
- Ενίσχυση των μεθόδων μάθησης που βασίζονται στην εργασία (μαθητεία, πρακτική άσκηση κλπ.) σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.
- Εφαρμογή εκπαιδευτικών μεθόδων και τεχνικών για την ανάπτυξη των απαραίτητων οριζόντιων (γνωσιακών) δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού.