Την «επίμονη» διεύρυνση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, σημαντικό μέρος της οποίας οφείλεται στις αυξημένες τιμές εισαγωγών ενεργειακών προϊόντων αλλά και στην αύξηση της κατανάλωσης, επισημαίνει η Eurobank σε ανάλυσή της, τονίζοντας ότι η μεγάλη αύξηση των εσόδων από τον τουρισμό δεν απέτρεψε τη διεύρυνση του ελλείμματος κατά 77,7% στο 9μηνο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου, σε ετήσια βάση.
Παράλληλα τονίζει ότι παραμένει κάτι παραπάνω από ισχυρή η συμβουλή του τουρισμού στην καλή πορεία της ελληνικής οικονομίας, καθώς τα έσοδα από τον συγκεκριμένο τομέα βρίσκονται πολύ κοντά στο να ισοφαρίσουν τα μεγέθη του 2019, έτος το οποίος ο ελληνικός τουρισμός είχε καταρρίψει σημαντικά ρεκόρ.
Σύμφωνα με την πρόσφατη δημοσίευση της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ), το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (ΙΤΣ) διαμορφώθηκε στα €10,8 δισεκ. σε τρέχουσες τιμές το 9μηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2022 σημειώνοντας ετήσια διεύρυνση κατά €4,7 δισεκ. ή 77,7% σε όρους ποσοστιαίας μεταβολής. Για το σύνολο του έτους, η αύξηση του εξωτερικού ελλείμματος ενδέχεται να επιβραδυνθεί λόγω της υψηλής βάσης των τελευταίων μηνών του 2021.
Όπως συνέβη και τους προηγούμενους μήνες, το άνοιγμα της ψαλίδας ανάμεσα στις πληρωμές και τις εισπράξεις της ελληνικής οικονομίας από συναλλαγές με φορείς του εξωτερικού, προήλθε κυρίως από τον τομέα των αγαθών. Συγκεκριμένα, η αύξηση των εισαγωγών αγαθών ξεπέρασε κατά πολύ την ενίσχυση των εξαγωγών αγαθών (βλ. Πίνακα 1), όχι μόνο στην κατηγορία των καυσίμων αλλά και σε αυτή των εκτός καυσίμων και πλοίων, με αποτέλεσμα το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών να διευρυνθεί στα €28,1 δισεκ. από €18,0 δισεκ. το 9μηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2021 (ετήσια αύξηση €10,1 δισεκ. ή 56,2%).
Την ίδια περίοδο, η άνοδος των εξαγωγών υπηρεσιών ήταν αρκετά μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των εισαγωγών, αυξάνοντας το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών στα €17,2 δισεκ. (ετήσια άνοδος €6,9 δισεκ. ή 67,2%) και αντισταθμίζοντας τη διεύρυνση του ελλείμματος των αγαθών κατά 68,2%. Όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 1, το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων και το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων συνεισέφεραν €0,6 δισεκ. και €0,9 δισεκ. αντίστοιχα στην ετήσια αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών το 9μηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2022.
H διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών πηγάζει από την άνοδο των τιμών των εισαγόμενων ενεργειακών προϊόντων (διαταραχή των ορών εμπορίου) και από την ισχυρή μεταπανδημική ανάκαμψη της εγχώριας ζήτησης (κατανάλωση και επενδύσεις).
Από την άλλη πλευρά, η αύξηση του πλεονάσματος των υπηρεσιών προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από το ταξιδιωτικό ισοζύγιο. Οι τουριστικές εισπράξεις τόνωσαν σε σημαντικό βαθμό την εγχώρια παραγωγή υπηρεσιών, αλλά και αγαθών, το 9μηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2022. Αναλυτικά, διαμορφώθηκαν στα €15,6 δισεκ. από €8,8 δισεκ. το 9μηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2021, επίπεδο που αντιστοιχεί στο 96,9% των αντίστοιχων εσόδων του 2019. Η ανάκαμψη των τουριστικών αφίξεων ήταν ελαφρώς βραδύτερη, με τον αριθμό των ταξιδιωτών, 23,7 εκατ. άτομα, να υπολείπεται κατά 12,1% σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα.
Τέλος, η κατά κεφαλήν τουριστική δαπάνη ανήλθε στα €646,0, ενισχυμένη κατά 10,7% σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα, ωστόσο ήταν μειωμένη κατά 13,1% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Η συνεισφορά των τουριστικών εισπράξεων στον ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης του 2023 αναμένεται να επιβραδυνθεί λόγω της αναμενόμενης μείωσης της ανάπτυξης (ή ακόμα και βραχυχρόνιας ύφεσης) σημαντικών εμπορικών εταίρων της ελληνικής οικονομίας, όπως της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, ενώ και η εκτιμώμενη υψηλή βάση του 2022 παράλληλα με την επιβράδυνση της μεταπανδημικής ορμής για κατανάλωση υπηρεσιών θα συνεισφέρουν προς αυτή την κατεύθυνση.