Υπό τη σκιά της διεθνούς αβεβαιότητας για την ένταση, τη διάρκεια και την έκταση της ενεργειακής κρίσης και με τον κίνδυνο της ύφεσης στην ευρωζώνη να είναι πλέον ορατός, κατατίθεται σήμερα στη Βουλή το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού με τους βασικούς στόχους και τις παρεμβάσεις της κυβέρνησης στα δημόσια οικονομικά και την ανάπτυξη της οικονομίας.
Σύμφωνα με πηγές του οικονομικού επιτελείου οι προβλέψεις για την πορεία των βασικών μεγεθών στηρίζονται σε παραδοχές για την υποχώρηση της ενεργειακής κρίσης και γενικά των πληθωριστικών πιέσεων, σε «λελογισμένες» εκτιμήσεις για το κόστος των μέτρων στήριξης και σε σημαντικό αναπτυξιακό αποτύπωμα των μέτρων ελάφρυνσης του φορολογικού βάρους και της κινητοποίησης πόρων από το Ταμείο Ανάπτυξης. Ωστόσο το ρευστό και με πολλαπλές εστίες κινδύνου σκηνικό καθιστά τις προβλέψεις επισφαλείς με ανοιχτό το ενδεχόμενο αναθεώρησής τους στο τελικό κείμενο του προϋπολογισμού και με την ενσωμάτωση ενός δυσμενούς σεναρίου για τη ζημιά της πληθωριστικής κρίσης στο δημοσιονομικό ισοζύγιο και τον ρυθμό ανάπτυξη της οικονομίας.
Πάντως το βασικό σενάριο για την εξέλιξη των μακροοικονομικών μεγεθών προβλέπει τα εξής:
ΑΕΠ. Η ταχύτητα της ανάπτυξης για φέτος ανεβαίνει στο 5,3% με ισχυρό ενδεχόμενο να ξεπεράσει το 6%. Για το 2023 ο ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ πέφτει στο 2,1% ενώ στο αρνητικό σενάριο προσγειώνεται στο 1%. Το ΑΕΠ σε απόλυτα μεγέθη εκτιμάται ότι φέτος θα κυμανθεί στα 205 - 210 δισ. ευρώ από 197 δισ. ευρώ που προέβλεπε το Πρόγραμμα Σταθερότητας και το 2023 αναμένεται να διαμορφωθεί στα 214 - 215 δισ. ευρώ.
Δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Ο πήχης για το πρωτογενές έλλειμμα φέτος τοποθετείται οριακά κάτω από το 2% του ΑΕΠ, ενώ το επόμενο έτος προβλέπεται επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα με ποσοστό έως 0,7% του ΑΕΠ. Ωστόσο αρμόδια στελέχη κάνουν λόγο και για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό σε περίπτωση υποτροπής σε σχέση με τις προβλέψεις της ενεργειακής ακρίβειας, πράγμα που θα απαιτήσει ενίσχυση και επέκταση του πακέτου για την απόσβεση των επιβαρύνσεων στα νοικοκυριά. Το ομιχλώδες τοπίο υποχρεώνει το υπουργείο Οικονομικών να εγγράψει στον προϋπολογισμό έξτρα αποθεματικό για επιδοτήσεις σε ρεύμα και φυσικό αέριο.
Πληθωρισμός. Αναθεωρούνται επί τα χείρω για μια ακόμα φορά οι εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό, ανεβάζοντας για φέτος την αύξηση του δείκτη στο 9% έναντι πρόβλεψης για 5,6% στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και 0,8% στον προϋπολογισμό του 2022. Για το επόμενο έτος εκτιμάται ότι η ταχύτητα των ανατιμήσεων θα πέσει στην περιοχή του 3% αλλά με «αστερίσκους»
Μέτρα στήριξης των εισοδημάτων. Στο προσχέδιο δεν θα υπάρχει καμία αναφορά για πρόσθετα μέτρα στήριξης ή ελάφρυνσης, καθώς ο δημοσιονομικό χώρος έχει εξαντληθεί και η επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα αποτελεί επιτακτική ανάγκη με βάση τις δεσμεύσεις απέναντι στου θεσμούς αλλά και την ενίσχυση της αξιοπιστίας της χώρας στις διεθνείς αγορές και τους επενδυτές. Οι μόνες παρεμβάσεις που θα ενσωματώνει θα είναι αυτές που έχουν ανακοινωθεί από την κυβέρνηση ύψους 3,2 δισ. ευρώ στις οποίες περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τους δημόσιους υπαλλήλους και συνταξιούχους, η αύξηση ακόμα και πάνω από 6% των κύριων συντάξεων και η επέκταση του μειωμένου ΦΠΑ σε μεταφορές, καφέ, μη αλκοολούχα ποτά, γυμναστήρια, σχολές χορού, κινηματογράφους και τουρισμό. Παράλληλα εφόσον οι δημοσιονομικές συνθήκες το επιτρέψουν η επιδότηση των 25 λεπτών το λίτρο στην αντλία για το πετρέλαιο θέρμανσης που λήγει στο τέλος του 2022 θα επεκταθεί για ορισμένο χρονικό διάστημα το 2023.
Δημόσιο χρέος. Λόγω και της μεγαλύτερης ονομαστικής ανάπτυξης του ΑΕΠ από τον πληθωρισμό το δημόσιο χρέος εκτιμάται ότι φέτος θα υποχωρήσει κάτω από το 180% του ΑΕΠ και ακόμη περισσότερο το 2023 ενώ οι δανειακές ανάγκες θα είναι χαμηλές καθώς θα κινούνται κοντά στα 7 δισ. ευρώ, πράγμα που σε συνδυασμό με το «μαξιλάρι» των ταμειακών διαθεσίμων ύψους 38 δισ. ευρώ δημιουργεί ασπίδα προστασίας απέναντι σε αναταράξεις στις διεθνείς αγορές και δεν πιέζει τη χώρα να προσφύγει σε για δανεισμό με οποιοδήποτε κόστος.