Άλμα στο... παρόν κάνει ο απαρχαιωμένος Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, με το νομοσχέδιο που κατατέθηκε χθες το βράδυ στη Βουλή από τον υπουργό Οικονομικών, καθώς προσαρμόζεται το σχετικό νομοθετικό διάταγμα που παραμένει σε ισχύ από το 1974 και έχει υποστεί εκατοντάδες τροποποιήσεις. Μεταξύ άλλων, ο νέος Κώδικας προβλέπει κοινοποίηση κατάσχεσης καταθέσεων με ηλεκτρονικά μέσα και διενέργεια ηλεκτρονικών πλειστηριασμών ακινήτων, ενώ απαλείφεται η αναχρονιστική διάταξη περί προσωπικής κράτησης για την είσπραξη χρεών προς το Δημόσιο.
Όπως σημειώνει το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους στην έκθεσή του για το νομοσχέδιο, με τον νέο Κώδικα επικαιροποιούνται και κωδικοποιούνται σε ενιαίο κείμενο οι διατάξεις που διέπουν τη διοικητική διαδικασία για την είσπραξη, από κάθε αιτία, των δημοσίων εσόδων.
Ειδικότερα μεταξύ άλλων:
- Απαλείφεται, ως προς την υποχρέωση κοινοποίησης του προγράμματος πλειστηριασμού η υφιστάμενη αναφορά στο Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Ι.Κ.Α.), και προβλέπεται η κοινοποίηση στο Ν.Π.Δ.Δ. «Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης e-Ε.Φ.Κ.Α.».Ε.Φ.Κ.Α.».
- Προβλέπεται ότι οι κοινοποιήσεις κατασχέσεων στα χέρια τρίτου ή κατασχέσεις απαιτήσεων στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων δύναται να διενεργούνται με ηλεκτρονικά μέσα και προσαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις πλειστηριασμών κινητών και ακινήτων πραγμάτων στις ισχύουσες πλέον διαδικασίες ηλεκτρονικής διενέργειας πλειστηριασμών.
- Προβλέπεται εφεξής, ως προς τις ανακοινώσεις πλειστηριασμών από επισπεύδοντες τρίτους, η υποχρέωση κοινοποίησης, εκτός του προγράμματος πλειστηριασμού, και του αποσπάσματος κατασχετήριας έκθεσης ή και της δήλωσης συνέχισης πλειστηριασμού, σε περίπτωση μη διενέργειας του αρχικού πλειστηριασμού.
- Απαλείφεται η πρόβλεψη για την εκτέλεση αποφάσεων προσωπικής κράτησης, λόγω της κατάργησης του σχετικού θεσμού, ως αναγκαστικού μέτρου προς είσπραξη δημοσίων εσόδων, κ.λπ.
Αναχρονιστικός Κώδικας
Όπως σημειώνεται στη συνοδευτική έκθεση του ΥΠΟΙΚ για το νομοσχέδιο, οι διατάξεις του υφιστάμενου ΚΕΔΕ, κατά τα τελευταία σαράντα οκτώ (48) έτη που ισχύει και εφαρμόζεται, έχουν υποστεί πολλαπλές (εκατοντάδες) τροποποιήσεις στο περιεχόμενό τους, είτε ευθέως μέσω μεμονωμένων ή και πιο συστηματικών αλλαγών επί συγκεκριμένων διατάξεών του, είτε κατά έμμεσο τρόπο μέσω της εκτός ΚΕΔΕ εισαγωγής ουσιαστικών, διαδικαστικών ή και δικονομικών ρυθμίσεων που έχουν επηρεάσει ή επιφέρει τροποποιήσεις σε αντίστοιχες ρυθμίσεις του ΚΕΔΕ ή έχουν καταργήσει διατάξεις αυτού.
Στην τελευταία αυτή κατηγορία εντοπίζονται διατάξεις που είτε ρυθμίζουν κατά διαφορετικό τρόπο ζητήματα που ρυθμίζει ο ΚΕΔΕ, είτε κατ’ αποτέλεσμα περιορίζουν το ρυθμιστικό πεδίο των διατάξεων του ΚΕΔΕ ή καταργούν μέτρα ή ρυθμίσεις περί των οποίων ή υπό τη συνδρομή των οποίων διαλαμβάνει έννομες συνέπειες ο ΚΕΔΕ ή καταργούν όργανα ή και διαδικασίες που περιλαμβάνει ο ΚΕΔΕ.
Οι πολλαπλές αυτές μεταβολές, στις περιπτώσεις που αφορούν στις ίδιες τις διατάξεις του ΚΕΔΕ, πέραν της αποσπασματικότητάς τους, είχαν ως χαρακτηριστικό τους ότι εστίαζαν στις περισσότερο ή λιγότερο κρίσιμες τροποποιούμενες διατάξεις, χωρίς να λαμβάνουν κατ’ ανάγκη υπόψη εάν λόγω της όποιας νέας ρύθμισης επηρεάζονται οι αλληλένδετες με την τροποποίηση διατάξεις ή διαδικαστικές πράξεις που προβλέπονται στον ΚΕΔΕ ή αν έχουν επίπτωση στη συνέπεια ή την ενότητα των ρυθμίσεων του ΚΕΔΕ.
Στις όποιες περιπτώσεις νομοθετικών παρεμβάσεων εκτός ΚΕΔΕ, που όμως επηρέαζαν τον ΚΕΔΕ, δεν ακολουθούσε πάντοτε αντίστοιχη νομοθετική εναρμόνιση, με ανάλογη προσαρμογή του περιεχομένου ή και απαλοιφή των εντός του ΚΕΔΕ συγκρουόμενων διατάξεων.
Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι ότι κατά τον παρόντα χρόνο παρουσιάζεται το φαινόμενο:
α) της γλωσσικής ανομοιομορφίας τόσο μεταξύ διαφορετικών άρθρων όσο και εντός των ιδίων των άρθρων του ΚΕΔΕ (εναλλαγή καθαρεύουσας και δημοτικής ακόμη και εντός διαφορετικών εδαφίων της ίδιας παραγράφου άρθρων του ΚΕΔΕ),
β) της αναντιστοιχίας στο περιεχόμενο των ρυθμίσεων ή στο πλέγμα των διατάξεων του ΚΕΔΕ που αφορούν στην ίδια διοικητική διαδικασία ή συναφείς και συνεχείς και αλληλένδετες διαδικαστικές πράξεις,
γ) της αναφοράς σε αρμοδιότητες που έχουν καταργηθεί,
δ) της αναφοράς διατάξεων που αφορούν σε τύπο και διαδικασίες ή έννοιες που είτε πλέον είναι παρωχημένες είτε έχουν ενσωματωθεί με διαφορετικό περιεχόμενο σε νεότερες διατάξεις,
ε) της αναφοράς ρυθμίσεων και διαδικασιών που πλέον είναι ανενεργείς, διότι έχουν καταργηθεί από νεότερες διατάξεις οι προϋποθέσεις και οι όροι εφαρμογής τους,
στ) της παραμονής εντός του ΚΕΔΕ διατάξεων που το πραγματικό ρυθμιστικό τους πεδίο έχει τροποποιηθεί από την εισαγωγή νεότερων διατάξεων,
ζ) της παραμονής εντός του ΚΕΔΕ διατάξεων που έχουν κριθεί αντισυνταγματικές από τη νομολογία του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου ή έχουν εξαντλήσει το ρυθμιστικό τους περιεχόμενο,
η) της νομοτεχνικής και λογικής ασυνέπειας των εντός του ΚΕΔΕ διατάξεων,
θ) της ασυνέπειας συναφών ρυθμίσεων κ.λπ.
Όπως σημειώνει το υπουργείο Οικονομικών, το παρόν σχέδιο Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων:
α) αποδίδει τις κωδικοποιούμενες διατάξεις στη δημοτική και με γλωσσική ομοιομορφία, με κατά το δυνατόν εύληπτο και συστηματοποιημένο τρόπο και με αναμόρφωση, όπου απαιτείται, της δομής των άρθρων, των παραγράφων και των εδαφίων, ώστε να αποδίδουν με σαφή και πιο κατανοητό τρόπο το νόημα των κανόνων που εισάγουν,
β) αίρει τις ασυνέπειες ή τις αναντιστοιχίες στο περιεχόμενο επιμέρους ρυθμίσεων του ίδιου του ΚΕΔΕ, κατά τρόπο ώστε οι ρυθμίσεις αυτές να μπορούν να λειτουργούν αυτοτελώς (κανονιστική και ερμηνευτική συνέπεια), χωρίς να απαιτείται κατ’ ανάγκη
προσφυγή σε άλλες διατάξεις προκειμένου να αποτυπωθεί και να αποδοθεί η πλήρης ρύθμιση ή το πλήρες και αληθές νόημά τους,
γ) καταργεί πλείστες διατάξεις ή και ολόκληρα άρθρα του υφιστάμενου ΚΕΔΕ διότι: γα) ελλείπουν ή έχουν καταργηθεί οι εισαγωγικές ή κάποιες από τις προϋποθέσεις εφαρμογής τους, γβ) κρίνονται άνευ αντικειμένου ή απηχούν ανύπαρκτους πλέον όρους νομοθέτησης, είτε λόγω του ότι έχουν κριθεί ασύμβατα προς το Σύνταγμα από το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, και γγ) έχουν καταργηθεί σιωπηρά από νεότερες διατάξεις,
δ) εισάγει στον Κώδικα διατάξεις της εκτός του ΚΕΔΕ κείμενης νομοθεσίας, κατά τρόπο, ώστε οι διατάξεις που ενσωματώνονται στον Κώδικα να αποκτούν κανονιστική και ερμηνευτική αυτοτέλεια,
ε) επικαιροποιεί την ονομασία των εμπλεκόμενων οργάνων της διοίκησης και τις αρμοδιότητές τους, λαμβάνοντας υπόψη τις οργανωτικές μεταβολές που έχουν επέλθει στην ονομασία και τις αρμοδιότητες διάφορων διοικητικών οργάνων, με γνώμονα τη δημιουργία συνθηκών ασφάλειας δικαίου για τους εφαρμοστές και τους διοικούμενους,
στ) προσαρμόζει τον ακολουθούμενο τύπο και τις διαδικασίες στις νέες νομοθετικές συνθήκες που έχουν προκύψει.