Κορυφώνονται οι διεργασίες ενόψει της κρίσιμης συνεδρίασης των Ευρωπαίων υπουργών Ενέργειας, την Παρασκευή, με τις μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες της Ευρώπης να ασκούν ισχυρή πίεση, προκειμένου να περικοπεί δραστικά ο φόρος με συντελεστή 33%, που έχει προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα τα υπερκέρδη τους το 2022. Την ίδια ώρα, και οι εθνικές κυβερνήσεις επιχειρούν να «ψαλιδίσουν» τις αυξημένες αρμοδιότητες που θέλει να πάρει η Κομισιόν σε ό,τι αφορά τον νέο φόρο, επιδιώκοντας να παραμείνει η ευθύνη στα κράτη.
Η νέα πρόταση που έχουν θέσει στον δημόσιο διάλογο οι πετρελαϊκές εταιρείες αφορά ένα θέμα που εξαρχής είχε προκαλέσει τη σφοδρότατη αντίδρασή τους, δηλαδή τον τρόπο υπολογισμού του φόρου. Όπως έχουν υποστηρίξει οι εταιρείες, είναι άδικο να φορολογείται βαρύτατα η έκτακτη φετινή τους κερδοφορία, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη, αντίστοιχα, οι τεράστιες ζημιές που είχαν υποστεί το 2020 λόγω της πανδημίας, η οποία «γκρέμισε» τις διεθνείς τιμές του πετρελαίου και την κατανάλωση καυσίμων.
Την πρόταση, που βρίσκει σύμφωνη και την ένωση διυλιστηριακών ομίλων της Ευρώπης, Fuels Europe (σε αυτήν μετέχουν και τα Ελληνικά Πετρέλαια) δημοσιοποίησε ο Πατρίκ Πουγιάν, διευθύνων σύμβουλος του γαλλικού κολοσσού, TotalEnergies, γνωστοποιώντας ταυτόχρονα ότι, με βάση τις αρχικές προτάσεις της Κομισιόν, ο όμιλος που διευθύνει θα πλήρωνε έναν εξαιρετικά υψηλό λογαριασμό έκτακτου φόρου, ο οποίος θα ξεπερνούσε τα 1 δισ. ευρώ.
Όπως τόνισε ο Πουγιάν, «θα ήταν φυσιολογικό να επιτραπεί να συμψηφίζεται ο έκτακτος φόρος με τις ζημιές που υπέστησαν οι εταιρείες κατά την κορύφωση της πανδημίας», δηλαδή στη χρήση του 2020. Σημειώνεται ότι οι προ φόρων ζημιές που είχε εμφανίσει η Total το 2020 είχαν ξεπεράσει τα 7 δισ. ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι, αν συμψηφίζονταν πλήρως με τον φόρο υπερκερδών θα τον... εξαφάνιζαν.
Σε κάθε περίπτωση, οι πετρελαϊκές εταιρείες διαφωνούν με τον τρόπο υπολογισμού του φόρου που έχει προτείνει η Κομισιόν, επειδή στη βάση υπολογισμού λαμβάνονται υπόψη και οι τεράστιες ζημιές του 2020, με αποτέλεσμα να φαίνεται... αστρονομική η αύξηση των κερδών το 2022 και να προκαλεί υπέρογκη επιβάρυνση.
Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, ο φόρος θα υπολογισθεί ως εξής: βάση θα αποτελέσει η κερδοφορία των ετών 2019 - 2021 και από τα κέρδη του 2022, όπου υπάρχει αύξηση μεγαλύτερη του 20%, τα πλεονάζοντα ποσά θα φορολογούνται με συντελεστή 33%. Από τον φόρο στα υπερκέρδη των πετρελαϊκών εταιρειών, η Κομισιόν υπολογίζει ότι μπορούν να εισπραχθούν 25 δισ. ευρώ.
Η συμμαχία των ευρωπαϊκών διυλιστηρίων, Fuels Europe, στην οποία μετέχουν 38 εταιρείες με έδρα στην ΕΕ, μεταξύ των οποίων και τα Ελληνικά Πετρέλαια, και η οποία εκπροσωπεί εταιρείες με το 95% της δυναμικότητας διύλισης έχει ανακοινώσει ότι: «Η πρόταση αναφέρεται στα κέρδη του 2022 σε σύγκριση με τα κέρδη 2019/2020/2021. Καθώς αυτό περιλαμβάνει τις έκτακτες συνθήκες της πανδημίας, θα χρειαστεί μια βαθύτερη συζήτηση σχετικά με το τι αποτελεί μια περίοδο τακτικών επιχειρηματικών συνθηκών».
Στην περίπτωση των ΕΛΠΕ τα κέρδη προ φόρων της χρήσης του 2019, μιας «κανονικής» χρονιάς με μέτρια κερδοφορία για τον όμιλο καυσίμων, είχαν διαμορφωθεί σε 207,010 εκατ. ευρώ. Το 2021, που ήταν μια πολύ καλή χρονιά, με την ανάκαμψη μετά την πανδημία και την άνοδο των διεθνών τιμών, διαμορφώθηκαν σε 407,073 εκατ. ευρώ. Όμως, τη διαμόρφωση του μέσου όρου κερδοφορίας για την τριετία επηρεάζουν καταλυτικά οι ζημιές - ρεκόρ του 2020, που διαμορφώθηκαν σε 581,716 εκατ. ευρώ. Το αποτέλεσμα είναι να υποχωρεί δραματικά ο μέσος όρος κερδών προ φόρων της τριετίας, στα 32,367 εκατ. ευρώ, ποσό που βεβαίως απέχει πολύ από την «κανονικότητα» των προηγούμενων χρόνων, όταν δεν υπήρχαν οι έκτακτες συνθήκες της πανδημίας.
Αυτή η άσκηση θα οδηγούσε σε πολύ μεγάλη φορολογική επιβάρυνση των ΕΛΠΕ, καθώς ο «πήχης» για την επιβολή του φόρου (μέση κερδοφορία τριετίας πλέον 20%) πέφτει πολύ χαμηλά, στα 38,840 εκατ. ευρώ και πέραν του ποσού αυτού θα φορολογείται το ένα τρίτο των κερδών. Φέτος, τα ΕΛΠΕ εμφανίζουν υψηλή κερδοφορία, οφειλόμενη σε έκτακτες συνθήκες: τα προ φόρων κέρδη του α' εξαμήνου έχουν εκτιναχθεί σε 1,1 δισ. ευρώ και είναι υπερτετραπλάσια από τα αντίστοιχα του 2021.
Είναι προφανές ότι, εάν γινόταν ο συμψηφισμός μέρους ή όλων των ζημιών της χρήσης 2020, ύψους 581,7 εκατ. ευρώ, με τον έκτακτο φόρο για το 2022, τα ΕΛΠΕ θα είχαν μια πολύ μεγάλη ελάφρυνση, ή ακόμη και θα εκμηδένιζαν το ποσό της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης.
Α. Σιάμισιης: Πρόταση χωρίς ηθική βάση
Η διοίκηση των ΕΛΠΕ εξέφρασε ανοικτά τη διαφωνία της με την πρόταση της Κομισιόν. Η φορολογία 33% στα κέρδη των διυλιστηρίων «είναι μια λανθασμένη πρόταση της Κομισιόν που δεν έχει, τολμώ να πω, ηθική βάση», ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου των Ελληνικών Πετρελαίων Ανδρέας, Σιάμισιης, μιλώντας στο περιθώριο της εκδήλωσης για την αλλαγή της εταιρικής ταυτότητας και της ονομασίας του ομίλου σε HelleniQ Energy.
Όπως δήλωσε ο κ. Σιάμισιης, «υπάρχει πρόβλημα με τους καταναλωτές που πληρώνουν ακριβά ρεύμα και φυσικό αέριο αλλά αυτό δεν οφείλεται στο πετρέλαιο. Βεβαίως, είμαστε μια εταιρεία με καλά κέρδη φέτος και ενδεχομένως και του χρόνου και πρέπει να συμβάλουμε και εμείς στην ανακούφιση των πληττόμενων νοικοκυριών. Δεν μπορούμε να μην αφουγκραζόμαστε την κοινωνία. Θα μπορούσαμε για παράδειγμα να συμβάλλουμε με ένα ποσό που θα μας ζητηθεί στην προσπάθεια της κυβέρνησης να επιδοτήσει μέρος της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης».
Ο κ. Σιάμισιης αναφέρθηκε αναλυτικά στους λόγους για τους οποίους θεωρεί λανθασμένη την πρόταση της Κομισιόν:
- «Πρώτον, είναι 33% συν τον εθνικό φόρο εισοδήματος, οπότε μιλάμε για μια φορολόγηση άνω του 50%.
- Δεύτερον, αφορά στα δημοσιευμένα κέρδη, δηλαδή προσμετρά και τα λογιστικά κέρδη από την αποτίμηση των αποθεμάτων. Αποθέματα που με υποχρεώνει το κράτος να διατηρώ.
- Τρίτον, θέτει ως βάση τη μέση κερδοφορία της περιόδου 2019-2021 και αν υπάρχει αύξηση μεγαλύτερη του 20% σε σχέση με τα κέρδη του 2022 το πλεονάζον ποσό θα φορολογείται με 33%. Όμως, μιλάμε για χρονιές Covid με την κατανάλωση καυσίμων να βρίσκεται στο ναδίρ. Επίσης, τη χρονιά του 2020 λόγω και της αρνητικής αποτίμησης των αποθεμάτων βγάλαμε ζημιές 580 εκατ. ευρώ. Τότε δεν ήρθε κανείς να μας πει αν έχουμε λεφτά να προμηθευτούμε πετρέλαιο ή πως θα καλύψουμε τα δάνειά μας».
Τα κράτη θέλουν να «κοντύνουν» την Κομισιόν
Την ίδια ώρα, οι εθνικές κυβερνήσεις της Ευρώπης ετοιμάζονται να θέσουν τους δικούς τους όρους για την επιβολή του φόρου, καθώς θεωρούν ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχειρεί να κερδίσει υπερβολικά έδαφος έναντι των κρατών σε ένα πεδίο, την φορολογία, που θεωρείται προνομιακό για τις εθνικές κυβερνήσεις.
Όπως προβλέπει η πρόταση της Επιτροπής, ο νέος φόρος («Ευρωπαϊκή Εισφορά Αλληλεγγύης») θα είναι μια από τις σπανιότατες περιπτώσεις «ευρωπαϊκού φόρου», καθώς όλα θα αποφασισθούν στο επίπεδο της Ε.Ε. και οι εθνικές κυβερνήσεις απλώς θα αναλάβουν να εφαρμόσουν τις αποφάσεις, περιοριζόμενες σε ρόλο... εισπράκτορα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει διαμορφωθεί αρχική συναίνεση μεταξύ των εθνικών κυβερνήσεων, που αποτυπώνεται σε τελευταίο σχέδιο αποφάσεων του συμβουλίου υπουργών που κατήρτισε η τσεχική προεδρία, ώστε να... κοντύνουν οι αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ειδικότερα, φαίνεται ότι υπάρχει συναίνεση να έχουν οι εθνικές κυβερνήσεις την ευθύνη για τον υπολογισμό του φόρου, αναλαμβάνοντας όμως τη δέσμευση ότι το τελικό εισπρακτικό αποτέλεσμα θα είναι «ισοδύναμο» με της προτάσεις της Επιτροπής, δηλαδή ότι τελικά θα εισπραχθεί ένα ποσό της τάξεως των 25 δισ. ευρώ για τη στήριξη των καταναλωτών.
Σύμφωνα με το κείμενο που διέρρευσε από την τσεχική προεδρία και το οποίο θα συνεχίσει να αλλάζει τις επόμενες ημέρες και στη συνεδρίαση της 30ης Σεπτεμβρίου, οι εθνικές κυβερνήσεις θα είναι υποχρεωμένες να επιβάλλουν τον φόρο με βάση τις αποφάσεις που θα ληφθούν στις Βρυξέλλες, «εκτός εάν υιοθετήσουν εθνικά μέτρα ισοδύναμου αποτελέσματος».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
