Στρεβλώσεις στην αγορά ακινήτων φέρνει ο πληθωρισμός προκαλώντας σύγχυση στους αγοραστές καθώς το νέο κύμα των ανατιμήσεων απειλεί την αντίληψη ότι τα ακίνητα προσφέρουν στους επενδυτές ένα ασφαλές καταφύγιο υπό τις σημερινές συνθήκες.
Η άνοδος των τιμών, επίσης, θολώνει την εικόνα της αγοράς καθώς οι πραγματικές αυξήσεις είναι χαμηλότερες από αυτές που εμφανίζονται, ενώ παρουσιάζονται σημάδια ότι χάνει την δυναμική του ο κλάδος υπό το βάρος της αύξησης των επιτοκίων και τις τιμές ρεκόρ στην ενέργεια. Επιπλέον, την ίδια στιγμή δεν είναι λίγοι οι ιδιοκτήτες που προχωρούν σε αυξήσεις τιμών μέχρι και 20% με αφορμή τις ανατιμήσεις στην οικονομία.
Σύμφωνα, τουλάχιστον, με τα επίσημα στοιχεία (από την Τράπεζα της Ελλάδος), οι τιμές διαμερισμάτων το β' τρίμηνο αυξήθηκαν με έναν εντυπωσιακό ρυθμό της τάξεως του 9,4%. Ωστόσο, αν προχωρήσουμε σε κάποιους συντηρητικούς υπολογισμούς, εξετάζοντας τα στοιχεία του τελευταίου έτους, βλέπουμε ότι η πραγματική αύξηση δεν ξεπερνάει το 7% και η τάση είναι πτωτική.
Συγκεκριμένα, αν αφαιρεθεί ο δομικός πληθωρισμός (δηλαδή, η μεταβολή του δείκτη χωρίς τις κατηγορίες της διατροφής, των ποτών, του καπνού και της ενέργειας) που είχε μέσο όρο 2,7% το β΄τρίμηνο της χρονιάς, η πραγματική αύξηση των τιμών μειώνεται στο 6,7%.
Χρησιμοποιώντας την ίδια λογική, βλέπουμε πιο αναλυτικά τα στοιχεία των πραγματικών αυξήσεων για το τελευταίο έτος και μια ενδεχόμενη κορύφωση της αγοράς στο τέλος του 2021 (σε παρένθεση είναι η ετήσιος ρυθμός μεταβολής σε ονομαστικούς όρος όπως καταγράφεται από τη Τράπεζα της Ελλάδος):
- β' τρίμηνο 2021: 8,1% (6,9%)
- γ' τρίμηνο 2021: 8,9% (8,7%)
- δ' τρίμηνο 2021: 9,1% (9,7%)
- α' τρίμηνο 2022: 7,9% (9,3%)
- β' τρίμηνο 2022: 6,7% (9,4%)
Επισημαίνεται ότι αφαιρείται ο δομικός πληθωρισμός, και όχι ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ), ώστε να μην υπολογιστούν οι τιμές της ενέργειας που κινούνται έντονα ανοδικά αλλά, σύμφωνα με εκτιμήσεις οικονομολόγων, πρόκειται για μια προσωρινή τάση και αναμένεται διόρθωση από το 2023.
Γενικότερα υπάρχει η αντίληψη ότι σε καιρό υψηλού πληθωρισμού, οι επενδύσεις στα ακίνητα προσφέρουν ένα ασφαλές καταφύγιο. Όμως αυτό δεν θεωρείται δεδομένο από πολλούς ειδικούς καθώς τα ιστορικά στοιχεία δείχνουν μια μεικτή εικόνα, ειδικότερα όταν «τραβάει την ανηφόρα» ο δομικός πληθωρισμός.
Μια νέα μελέτη από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνιας και του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ διαπίστωσε ότι οι μετοχές, τα ομόλογα, τα εμπορεύματα και τα ακίνητα είναι όλα εκτεθειμένα σε απώλειες όταν ο δομικός πληθωρισμός αυξάνεται απροσδόκητα, σύμφωνα με στοιχεία από το 1963 έως το 2019.
Από την άλλη, το είδος του πληθωρισμού (demand or cost), η προσφορά και το θεσμικό πλαίσιο παίζουν ένα καθοριστικό ρόλο στην απόδοση ενός ακινήτου. Η διάρκεια του πληθωρισμού παίζει, ίσως, το πιο σημαντικό ρόλο σε αυτή την εξίσωση. «Δεν δημιουργούνται όλα τα ακίνητα ίσα και δεν δημιουργείται όλος ο πληθωρισμός ίσος», τονίζει σε έκθεση της η Savills.
«Με την αύξηση του πληθωρισμού και την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ορισμένες από τις γεωγραφικές και τομεακές ιδιοσυγκρασίες που θα στηρίξουν τη σχετική απόδοση των περιουσιακών στοιχείων ακινήτων, ειδικά εάν ο πληθωρισμός αποδειχθεί λιγότερο «παροδικός» από ό,τι μας λένε», καταλήγει η ίδια.