Παρά το γεγονός ότι στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων οι διπλωματικές εντάσεις είναι αυτές που κυριαρχούν στις σχέσεις της Τουρκίας με τη Ελλάδα, οι οικονομικές συναλλαγές – το εμπόριο και οι επενδύσεις - των δύο γειτόνων βρίσκονται σε εντελώς διαφορετικό κλίμα: Business us usual.
Ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών και οι επενδύσεις παρουσιάζουν χρόνο με τον χρόνο όλο και υψηλότερες επιδόσεις.
Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, στη διάρκεια του 2021 η τουρκική αγορά κατέλαβε την τέταρτη θέση μεταξύ των πελατών των ελληνικών προϊόντων - στο πρώτο τρίμηνο του 2022 ο ρυθμός ανάπτυξης συνολικά των ελληνικών εξαγωγών ήταν υψηλότερος του αντίστοιχου των εξαγωγών προς την Τουρκία κι ως εκ τούτου, προς το παρόν τουλάχιστον, η γειτονική χώρα διολίσθησε στην πέμπτη θέση.
Οι αριθμοί όμως είναι απολύτως ενδεικτικοί της δυναμικής των οικονομικών σχέσεων, όπως τις έχουν «φιλοτεχνήσει» οι επιχειρηματίες κι από τις δύο ακτές του Αιγαίου. Στη διάρκεια του 2021 ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών των δύο χωρών ανήλθε στα 4,6 δισ. ευρώ, από 2,9 δισ. ευρώ το 2020 και μετά από συνολικά τέσσερα χρόνια πτωτικών διακυμάνσεων.
Η αξία των ελληνικών εξαγωγών ανήλθε στα 2,1 δισ. ευρώ, ενώ των τουρκικών προς την Ελλάδα ανήλθε στα 2,5 δισ. ευρώ – αυξήθηκαν κατά 61%. Οπως εκτιμάται η κατά περίπου ένα δισεκατομμύριο ευρώ αύξηση της αξίας των τουρκικών εξαγωγών στην Ελλάδα πέρυσι, οφείλεται κυρίως στην υψηλή ανταγωνιστικότητα που απέκτησε κυρίως το τουρκικό νόμισμα με την μεγάλη διολίσθηση που υπέστη, λόγω των ... κακών επιδόσεων της τουρκικής οικονομίας!
Παράλληλα το σύνολο των ελληνικών επενδεδυμένων κεφαλαίων στην τουρκική αγορά ανέρχεται στα περίπου 2 δισ. ευρώ – και μετά από την αποεπένδυση του ομίλου της Εθνικής Τράπεζας - ενώ κάθε χρόνο επενδύονται αρκετά εκατ. ευρώ. Ειδικότερα σύμφωνα με τα στοιχεία του ελληνικού Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στην Αγκυρα, που προέρχονται από την Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας, στην πενταετία 2016 – 2020 το σύνολο των ελληνικών άμεσων επενδύσεων ανήλθε στα 417 εκατ. ευρώ, σ΄αυτό το ποσό δεν υπολογίζονται οι επενδύσεις που πραγματοποιούν με την επανεπένδυση των κερδών τους οι ελληνικές επιχειρήσεις που λειτουργούν στην τουρκική αγορά. Στο ίδιο διάστημα το σύνολο των άμεσων τουρκικών επενδύσεων στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ανήλθε στα 149 εκατ. ευρώ.
Σε δήλωση του προς το Business Daily ο κ. Παναγιώτης Κουτσίκος, πρόεδρος του Ελληνο - Τουρκικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου – κι από τους ανθρώπους που παρακολουθούν στενά τις επιχειρηματικές σχέσεις των δύο χωρών στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών - σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «οι πολιτικές σχέσεις πρέπει να αποκτήσουν μία σταθερότητα, ώστε να αναπτυχθεί περαιτέρω το συνολικό εμπόριο και οι επενδύσεις που μόνο οφέλη έχουν να προσφέρουν στις δύο χώρες».
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στην Άγκυρα εκτός πετρελαιοειδών και της ηλεκτρικής ενέργειας που το 2021 συμμετείχαν κατά 44,3% στη συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών, αλλά σημαντικά εξαγωγικά προι’όντα στην Τουρκία ήταν το βαμβάκι (19,4% έναντι 14% το 2020), πολυμερή προπυλενίου (3,3%), ελάσματα αργιλίου, μηχανές επεξεργασίας δεδομένων, σιτάρι, φάρμακα, απορρίμματα σιδήρου/χάλυβα, χαλκοσωλήνες, λάδια πετρελαίου, αέρια πετρελαίου, σκάφη αναψυχής, φύλλα αργιλίου. Κι όπως επισημαίνεται σχετικά το 2021 ήταν εντυπωσιακή η αύξηση των ελληνικών εξαγωγών βαμβακιού 107%, θείου 1.308%, απορριμμάτων σιδήρου/χάλυβα 879%, απορριμμάτων αργιλίου 358%, λαδιών πετρελαίου 204%, πλατέων προϊόντων έλασης σιδήρου 275% και ράβδων χαλκού 270%. Από την άλλη πλευρά, μειώθηκαν οι ελληνικές εξαγωγές ρυζιού κατά 84%, χρωμάτων και βερνικιών κατά 9,4% και αζωτούχων / φωσφορούχων λιπασμάτων κατά 48%.
Η ίδια έκθεση αναφέρει ακόμη ότι «για μία δεκαετία, από το 2009, το εμπορικό ισοζύγιο των δύο χωρών ήταν πλεονασματικό υπέρ της Ελλάδας (με εξαίρεση το 2016). Το 2021, οι ελληνικές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 53,9%. Τα εξαχθέντα πετρελαιοειδή αυξήθηκαν 89,2% (η λειτουργία του διυλιστηρίου STAR στη Σμύρνη επένδυση της αζερικής κρατικής εταιρείας SOCAR, καθώς και αντίστοιχες επενδύσεις που υλοποιούνται με ταχύ ρυθμό σε άλλες περιοχές της Τουρκίας, αναμένεται ότι θα υποκαταστήσουν σε μεγάλο βαθμό τις ελληνικές εξαγωγές πετρελαιοειδών, τα επόμενα έτη). Το εμπορικό ισοζύγιο, διαμορφώθηκε για την Ελλάδα με έλλειμμα ύψους 438 εκατ. ευρώ (105,6%)».