Η ακρίβεια πλήττει τα εισοδήματα των νοικοκυριών προκαλώντας οικονομική ασφυξία, αλλά την ίδια ώρα δίνει βαθιές δημοσιονομικές ανάσες, καθώς οι αυξήσεις των τιμών ενισχύουν και τα έσοδα από τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εισπράξεις από τον ΦΠΑ έχουν κάνει άλμα 25,6% σε σχέση με το περσινό εξάμηνο, φθάνοντας στα 9,8 δισ. ευρώ, από 7,8 δισ. ευρώ το 2021. Τα στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού δείχνουν ότι το πρώτο εξάμηνο το κύμα ανατιμήσεων σε ενέργεια, καύσιμα και σε ευρύ φάσμα προϊόντων πρώτης ανάγκης, καθώς και η ανάκαμψη του τουρισμού εκτίναξαν τα έσοδα από το ΦΠΑ κατά 985 εκατ. ευρώ πάνω από τον στόχο του προϋπολογισμού, φθάνοντας τα 9,853 δισ. ευρώ. Μόνο τον Ιούνιο σημειώθηκε υπέρβαση 231 εκατ. ευρώ, με τα έσοδα από ΦΠΑ να διαμορφώνονται σε 1,535 δισ. ευρώ
Υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος, πάντως, που έχει να κάνει με τις παρενέργειες από την πτώση της κατανάλωσης λόγω της ακρίβειας στους σταθερούς φόρους, όπως οι Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης, με τα έσοδα να είναι μειωμένα κατά 121 εκατ. ευρώ στο εξάμηνο και κατά 11 εκ. ευρώ τον Ιούνιο, πράγμα όμως που δεν επηρεάζει σημαντικά το πλεόνασμα των φόρων, με τις συνολικές εισπράξεις να είναι αυξημένες κατά 3,5 δισ. ευρώ στο τέλος Ιουλίου και να φθάνουν στα 24,6 δισ. ευρώ στο επτάμηνο, έναντι στόχου για 21 δισ. ευρώ.
Βέβαια, οι υπερεισπράξεις δεν αποτελούν «ταμειακό μαξιλάρι», καθώς καίγονται από τον αυξημένο λογαριασμό του Δημοσίου για τα μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από την πληθωριστική καταιγίδα. Πάντως, σε κάθε περίπτωση δίνουν κάποια ευχέρεια και ευελιξία στο οικονομικό επιτελείο να προχωρά σε παρεμβάσεις με σημαντικό δημοσιονομικό κόστος χωρίς να δημιουργούνται κίνδυνοι εκτροχιασμού του προϋπολογισμού.
Στο δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου, το δημοσιονομικό κόστος από τα μέτρα για την αναχαίτιση των αυξήσεων στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος στήριξης ανέρχεται σε 400 εκατ. ευρώ, με τις πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις. Εκτιμάται ότι μετά τις τιμές - φωτιά για τη κιλοβατώρα που ανακοίνωσαν οι προμηθευτές μόνο τον Αύγουστο θα απαιτηθούν κονδύλια τουλάχιστον 300 εκατ. ευρώ. Η διόγκωση του λογαριασμού για τις επιδοτήσεις προκαλεί έντονο προβληματισμό στο υπουργείο Οικονομικών αφού ανατρέπει τους αρχικούς σχεδιασμούς που προέβλεπαν ότι στο δεύτερο εξάμηνο του έτους θα απαιτούνταν 850 εκατ. ευρώ. Οι υπολογισμοί είχαν γίνει με μέση τιμή χονδρικής για το ρεύμα στα 225 ευρώ ανά μεγαβατώρα και για το αέριο στα 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα, όταν ήδη η τιμή της μεγαβατώρας στο ρεύμα έχει σκαρφαλώσει στα 351,7 ευρώ.
Στο μεταξύ, η αβεβαιότητα για τις επιπτώσεις από την πληθωριστική έκρηξη στην οικονομία «παγώνει» τον σχεδιασμό για νέο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής της περιόδου 2023 – 2026. Τα στελέχη του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους κάνουν λόγο για εξαιρετικά θολό και ρευστό περιβάλλον που αφήνει μετέωρη οποιαδήποτε μεσοπρόθεσμη πρόβλεψη. Λόγω του ενεργειακού ρίσκου, πάντως, η Ε.Ε. δίνει πίστωση χρόνου στα κράτη - μέλη απαλλάσσοντας τα φέτος από την υποχρέωση κατάθεσης Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Πλαισίου. Με τα δεδομένα αυτά τυχόν αναθεώρηση των προβλέψεων για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό το τρέχον έτος και το 2023 θα αποτυπωθεί στο προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού που θα κατατεθεί στη Βουλή τον Οκτώβριο.