Με μια αύξηση επιτοκίων μεγαλύτερη από το αρχικά αναμενόμενο, κατά μισή μονάδα έναντι 0,25% που σχεδιαζόταν ως πρόσφατα, την πρώτη ύστερα από 11 χρόνια, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπαίνει στη «μάχη» για τον έλεγχο του πληθωρισμού στην ευρωζώνη. Παράλληλα, όμως, παρέχει προστασία στα κράτη με υψηλό χρέος, με ένα νέο εργαλείο παρέμβασης στην αγορά ομολόγων, που θα αξιοποιείται με μεγάλη ευελιξία, χωρίς εκ των προτέρων καθορισμένα όρια στις αγορές τίτλων που θα γίνουν.
Για τα επιτόκια, η ανακοίνωση του συμβουλίου της ΕΚΤ, που συνεδρίασε σήμερα, τονίζει ότι «είναι ενδεδειγμένο να κάνει ένα μεγαλύτερο πρώτο βήμα στην πορεία εξομάλυνσης των επιτοκίων πολιτικής του σε σχέση με τις ενδείξεις που είχε δώσει κατά την προηγούμενη συνεδρίασή του». Μάλιστα, προαναγγέλεται περαιτέρω εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής (δηλαδή νέες αυξήσεις επιτοκίων), οι οποίες θα γίνουν με ευελιξία, βάσει των οικονομικών στοιχείων. Οι αποφάσεις «θα λαμβάνονται από συνεδρίαση σε συνεδρίαση», τονίζει το συμβούλιο.
Για να προστατευθούν οι πιο αδύναμες και υπερχρεωμένες οικονομίες από τα υψηλότερα επιτόκια, η ΕΚΤ δημιουργεί ένα νέο μέσο για την προστασία της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής, το TPI (Transmission Protection Instrument). Με το νέο εργαλείο είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι η κεντρική τράπεζα θα μπορεί ευέλικτα να προχωρά σε αγορές τίτλων των υπερχρεωμένων οικονομιών, όταν κρίνει ότι σημειώνονται «ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά» και μάλιστα θα μπορεί να κάνει αγορές ομολόγων χωρίς ποσοτικούς περιορισμούς, δηλαδή όσες χρειάζονται κάθε φορά για να υποχωρούν τα σπρεντ.
Πρόκειται, όπως τονίζουν αναλυτές, για αποφάσεις οι οποίες συμβιβάζουν τις προτάσεις των κεντρικών τραπεζών του Βορρά για ισχυρά μέτρα κατά του πληθωρισμού και τις ανησυχίες των κεντρικών τραπεζών του Νότου για υπερβολική αύξηση στα κόστη δανεισμού των ασθενέστερων οικονομιών.
Σημειώνεται ότι, με φόντο την πολιτική κρίση στη Ρώμη, σήμερα εκτινάσσεται κοντά στο 3,70% η απόδοση των 10ετών ιταλικών ομολόγων. Πάντως, το ευρώ κερδίζει έδαφος μετά τις αποφάσεις της ΕΚΤ, καθώς μειώνεται η διαφορά επιτοκίων ΗΠΑ - ευρωζώνης και ενισχύεται σε ποσοστό 0,80%, στα 1,026 δολ.
Η ανακοίνωση του Συμβουλίου της ΕΚΤ
Σήμερα, σύμφωνα με τη σθεναρή προσήλωσή του στην εντολή που του έχει ανατεθεί για σταθερότητα των τιμών, το Διοικητικό Συμβούλιο έλαβε περαιτέρω βασικά μέτρα για να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στο στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 50 μονάδες βάσης και ενέκρινε το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument - TPI).
Το Διοικητικό Συμβούλιο έκρινε ότι είναι ενδεδειγμένο να κάνει ένα μεγαλύτερο πρώτο βήμα στην πορεία εξομάλυνσης των επιτοκίων πολιτικής του σε σχέση με τις ενδείξεις που είχε δώσει κατά την προηγούμενη συνεδρίασή του. Η απόφαση αυτή βασίζεται στην επικαιροποιημένη αξιολόγηση που διενέργησε το Διοικητικό Συμβούλιο όσον αφορά τους κινδύνους πληθωρισμού και την ενισχυμένη στήριξη που παρέχει το TPI για την αποτελεσματική μετάδοση της νομισματικής πολιτικής. Θα στηρίξει την επαναφορά του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο του Διοικητικού Συμβούλιου, ενισχύοντας τη σταθεροποίηση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό και διασφαλίζοντας την προσαρμογή των συνθηκών της ζήτησης για την εκπλήρωση του στόχου του για τον πληθωρισμό μεσοπρόθεσμα.
Κατά τις προσεχείς συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου, θα είναι ενδεδειγμένη η περαιτέρω εξομάλυνση των επιτοκίων. Η σημερινή επίσπευση της εξόδου από τα αρνητικά επιτόκια επιτρέπει στο Διοικητικό Συμβούλιο τη μετάβαση σε μια προσέγγιση σύμφωνα με την οποία οι αποφάσεις για τα επιτόκια θα λαμβάνονται από συνεδρίαση σε συνεδρίαση. Η μελλοντική πορεία των επιτοκίων πολιτικής του Διοικητικού Συμβουλίου θα εξακολουθήσει να βασίζεται σε στοιχεία και θα βοηθήσει στην εκπλήρωση του στόχου του για πληθωρισμό 2% μεσοπρόθεσμα. Στο πλαίσιο της εξομάλυνσης της πολιτικής του, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογήσει διάφορες επιλογές για τον εκτοκισμό της πλεονάζουσας ρευστότητας που διακρατείται.
Το Διοικητικό Συμβούλιο εκτίμησε ότι η θέσπιση του TPI είναι αναγκαία προκειμένου να στηρίξει την αποτελεσματική μετάδοση της νομισματικής πολιτικής. Πιο συγκεκριμένα, καθώς το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίζει να εξομαλύνει τη νομισματική πολιτική, το TPI θα διασφαλίζει ότι η κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής μεταδίδεται ομαλά σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ. Ο ενιαίος χαρακτήρας της νομισματικής πολιτικής του Διοικητικού Συμβουλίου είναι προαπαιτούμενο προκειμένου η ΕΚΤ να μπορεί να εκπληρώσει την αποστολή της όσον αφορά τη σταθερότητα των τιμών.
Το TPI θα αποτελέσει μια προσθήκη στην εργαλειοθήκη του Διοικητικού Συμβούλιο και μπορεί να ενεργοποιηθεί για να αντισταθμίσει ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά που θέτουν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ. Η κλίμακα των αγορών μέσω του TPI εξαρτάται από τη σοβαρότητα των κινδύνων που τίθενται για τη μετάδοση της πολιτικής. Οι αγορές δεν περιορίζονται εκ των προτέρων. Διαφυλάσσοντας τον μηχανισμό μετάδοσης, το TPI θα επιτρέψει στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώσει πιο αποτελεσματικά την αποστολή του για σταθερότητα των τιμών.
Σε κάθε περίπτωση, η ευελιξία όσον αφορά τις επανεπενδύσεις ποσών από την εξόφληση τίτλων του χαρτοφυλακίου του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (pandemic emergency purchase programme – PEPP) καθώς φθάνουν στη λήξη τους εξακολουθεί να αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας για την αντιμετώπιση των κινδύνων για τον μηχανισμό μετάδοσης που σχετίζονται με την πανδημία.
Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 50 μονάδες βάσης. Κατά συνέπεια, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα αυξηθούν σε 0,50%, 0,75% και 0,00% αντιστοίχως, με ισχύ από τις 27 Ιουλίου 2022.
Κατά τις προσεχείς συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου, θα είναι ενδεδειγμένη η περαιτέρω εξομάλυνση των επιτοκίων. Η σημερινή επίσπευση της εξόδου από τα αρνητικά επιτόκια επιτρέπει στο Διοικητικό Συμβούλιο τη μετάβαση σε μια προσέγγιση σύμφωνα με την οποία οι αποφάσεις για τα επιτόκια θα λαμβάνονται από συνεδρίαση σε συνεδρίαση. Η μελλοντική πορεία των επιτοκίων πολιτικής του Διοικητικού Συμβουλίου θα εξακολουθήσει να βασίζεται σε στοιχεία και θα βοηθήσει στην εκπλήρωση του στόχου του για πληθωρισμό 2% μεσοπρόθεσμα.
Πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP) και έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP)
Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να συνεχίσει να επανεπενδύει, πλήρως, τα ποσά από την εξόφληση τίτλων αποκτηθέντων στο πλαίσιο του προγράμματος APP κατά τη λήξη τους για παρατεταμένη χρονική περίοδο μετά την ημερομηνία κατά την οποία θα αρχίσει να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ και, σε κάθε περίπτωση, για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται αναγκαίο για τη διατήρηση συνθηκών άφθονης ρευστότητας και της ενδεδειγμένης κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής.
Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα PEPP, το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να επανεπενδύει τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος κατά τη λήξη τους τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2024. Σε κάθε περίπτωση, η μελλοντική σταδιακή μείωση (roll-off) του χαρτοφυλακίου PEPP θα ρυθμιστεί κατά τρόπο ώστε να αποφευχθούν παρεμβολές στην ενδεδειγμένη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.
Τα ποσά από την εξόφληση τίτλων του χαρτοφυλακίου PEPP επανεπενδύονται με ευελιξία καθώς φθάνουν στη λήξη τους, με σκοπό να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι για τον μηχανισμό μετάδοσης που σχετίζονται με την πανδημία.
Πράξεις αναχρηματοδότησης
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί τις συνθήκες χρηματοδότησης των τραπεζών και να διασφαλίζει ότι η λήξη των πράξεων στο πλαίσιο της τρίτης σειράς στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΣΠΠΜΑ ΙΙΙ) δεν εμποδίζει την ομαλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής του. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογεί επίσης τακτικά το πώς οι στοχευμένες πράξεις χρηματοδότησης συνεισφέρουν στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής του.
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του εντός των ορίων της εντολής που του έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα. Το νέο TPI που ενέκρινε το Διοικητικό Συμβούλιο θα διαφυλάξει την ομαλή μετάδοση της κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής του σε όλη τη ζώνη του ευρώ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
