Δραματικές αλλαγές στην αγορά ακινήτων της Ευρώπης φέρνουν τα κριτήρια ESG και οι σχετικές κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων, καθώς οι ειδικοί εκτιμούν ότι σε μερικά χρόνια θα είναι πολύ δύσκολο ή αδύνατο να πωλούνται ή να ενοικιάζονται ακίνητα χαμηλής ενεργειακής απόδοσης. Η ελληνική αγορά ακινήτων βρίσκεται σε ζώνη υψηλού κινδύνου, καθώς δύο στις τρεις κατοικίες είναι παλιές, κατασκευής προ του 1980, και δεν διαθέτουν θερμομόνωση.
‘Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real, Θεμιστοκλής Μπάκας, σε διεθνές επίπεδο ασκείται έντονη πίεση σε ιδιοκτήτες, ενοικιαστές και τράπεζες, ως χρηματοδότες ακινήτων, προκειμένου να δραστηριοποιηθούν με τρόπο που να αφήνει το μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα στον πλανήτη.
Παράλληλα, στη χώρα μας, τόσο θεσμικοί επενδυτές - funds όσο και εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητα στοχεύουν πλέον σε ακίνητα με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Σύμφωνα με έρευνες, τα ακίνητα αυτά, αποκτούν σημαντικό προβάδισμα τόσο ως προς την αξία όσο και ως προς τα παραγόμενα έσοδα, ενώ είναι και περισσότερο εμπορεύσιμα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας το κτηριακό δυναμικό στην Ελλάδα ανέρχεται σε 6,371,901 (απογραφή του 2011) ενώ το πλήθος των κατοικιών ανέρχεται σε 4.122.088. Με βάση την περίοδο κατασκευής των κτηρίων, προκύπτει ότι το μεγαλύτερο πλήθος των κτηρίων της χώρας (κατοικίες, σχολεία, γραφεία κλπ) κατασκευάστηκε πριν από το 1980, δηλαδή πρόκειται για κτήρια χωρίς θερμομόνωση.
Σχετικά με την ενεργειακή κατηγορία των κτηρίων κατοικιών, παρατηρείται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό (66,83%) αυτών κατατάσσεται στη χαμηλή κατηγορία Ε-Η, το 26,81% στη Γ-Δ και μόλις το 6,36% στην κορυφαία κατηγορία Α-Β.
Το 2019 εκδόθηκαν 315.804 Πιστοποιητικά Ενεργειακής απόδοσης Κτηρίων, εκ των οποίων το 57,37% αφορούσε λόγους ενοικίασης, το 13,84% πώλησης και για το χρηματοδοτικό πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ΄οίκον» το 11,38%. Παράλληλα, το 86% επί του συνολικού αριθμού των Π.Ε.Α του έτους 2019 αφορούσε κτήρια κατοικιών.
Οι ενεργειακές κατηγορίες των κτηρίων στην Ελλάδα
Ενεργειακή κατηγορία κτιρίων | Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης | Αττικής | Βορείου Αιγαίου | Δυτικής Ελλάδας | Δυτικής Μακεδονίας | Ηπείρου | Θεσσαλίας | Ιονίων Νήσων | Κεντρικής Μακεδονίας | Κρήτης | Νοτίου Αιγαίου | Πελοποννήσου | Στερεάς Ελλάδας |
Α+ | 21 | 87 | 1 | 7 | 4 | 5 | 23 | 3 | 31 | 38 | 20 | 3 | 11 |
Α | 44 | 193 | 7 | 33 | 10 | 41 | 94 | 28 | 180 | 81 | 55 | 31 | 20 |
Β+ | 582 | 2252 | 124 | 422 | 206 | 449 | 1075 | 268 | 2352 | 602 | 536 | 314 | 227 |
Β | 1797 | 13784 | 548 | 1540 | 828 | 1634 | 4188 | 690 | 8069 | 2603 | 2310 | 1623 | 1190 |
Γ | 9115 | 65704 | 2335 | 5693 | 4234 | 6330 | 15370 | 2339 | 41916 | 7320 | 6079 | 6525 | 4546 |
Δ | 18863 | 83054 | 4810 | 15432 | 7611 | 11977 | 20436 | 5170 | 61245 | 12954 | 9553 | 12459 | 9974 |
Ε | 11626 | 82873 | 4991 | 17930 | 5393 | 9588 | 17145 | 5828 | 46260 | 15199 | 9812 | 11301 | 9061 |
Ζ | 7793 | 120415 | 4319 | 13825 | 4171 | 6972 | 13539 | 4725 | 33823 | 13511 | 7612 | 10298 | 8169 |
Η | 23378 | 199071 | 13367 | 27975 | 11369 | 15905 | 37903 | 12771 | 80016 | 23812 | 15932 | 25886 | 21961 |
Όπως σημειώνει ο κ. Μπάκας, πιο ενεργοβόρες όπως δείχνουν τα στοιχεία του 2019 ήταν οι μονοκατοικίες (με μέση ετήσια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας ίση με 486.66 KWh/m2), ενώ τα διαμερίσματα και οι πολυκατοικίες είχαν μέση ετήσια κατανάλωση 297.28 KWh/m2 και 304.63 KWh/m2 αντίστοιχα με το μεγαλύτερο ποσοστό ενέργειας να αφορά τη θέρμανση.
Ενεργειακή κατηγορία κτηρίων | Περιφέρεια Αττικής |
Α+ | 25.348,30 |
Α | 47.088,88 |
Β+ | 375.273,93 |
Β | 1.696.056,67 |
Γ | 6.696.509,47 |
Δ | 8.008.003,41 |
Ε | 7.043.690,16 |
Ζ | 8.776.133,96 |
Η | 15.360.541,59 |
Γιατί είναι σημαντική η ενεργειακή κλάση
Η επικεφαλής ESG για τον γερμανικό επενδυτικό όμιλο DWS Group, ο οποίος διαθέτει περιουσιακά στοιχεία ύψους άνω του 1 τρισ. ευρώ υπό διαχείριση, Aleksandra Njagulj, έδωσε το στίγμα της νέας εποχής. Όπως είπε, «θα φτάσουμε σε ένα σημείο στο άμεσο μέλλον, όπου ακίνητα τα οποία δεν πληρούν τα κριτήρια ESG, δεν θα μπορούν ούτε να πουληθούν ούτε να ενοικιαστούν».
Στην Ευρώπη, που θέλει να πιάσει τον στόχο της ενεργειακής ουδετερότητας έως το 2050, απαιτούνται σε ετήσια βάση περίπου 275 δισ. ευρώ πρόσθετων επενδύσεων για την ανακαίνιση κτηρίων ώστε έως το 2030, να έχουν πραγματοποιηθεί 35 εκατ. ανακαινίσεις.
Όπως επισημαίνεται σε σχετική έκθεση, η Ένωση θα πρέπει να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας από τα κτήρια κατά 14%, τη χρήση ενέργειας για θέρμανση και ψύξη κατά 18% και συνολικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τα κτήρια κατά 60%. Και αυτό γιατί το 40% της ενεργειακής κατανάλωσης και το 36% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ προέρχεται από τα κτήρια.
Η εικόνα σήμερα όμως είναι άλλη: Κάθε χρόνο, μόλις το 1% των κτηρίων στην Ευρώπη ανακαινίζονται με σκοπό τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης.
- Τα κτήρια καταναλώνουν το 40% της ενέργειας στην ΕΕ και εκπέμπουν το 36% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ που συνδέονται με την ενέργεια
- Τα 2/3 των ευρωπαϊκών κτηρίων δεν είναι ενεργειακώς αποδοτικά — πολλά από αυτά κατοικούνται από οικογένειες με χαμηλό εισόδημα
- Το 85-95% των υφιστάμενων κτηρίων στην ΕΕ θα υπάρχουν ακόμα το 2050.