Τζίρος 121 δισ. στα προϊόντα «μαϊμού», διακίνηση και μέσω social media

Ποσοστό που πλησιάζει το 7% των συνολικών εισαγωγών στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντιπροσωπεύουν τα πλαστά είδη, με την πανδημία να δρα ως επιταχυντής στην παραγωγή και διάθεση προϊόντων που παραβιάζουν τη νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων. Σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν, ο τζίρος των πλαστών ειδών που εισέρχονται στην κοινή αγορά της ΕΕ αγγίζει σε αξία τα 121 δισ. ευρώ, μεγάλο μέρος του οποίου προκύπτει από αγορές μέσω του διαδικτύου και κυρίως των κοινωνικών μέσων. Αφορά δε σε είδη μόδας, καλλυντικά αλλά και προϊόντα προσωπικής περιποίησης και υγιεινής. 

Τουλάχιστον ένας στους δέκα Ευρωπαίους -ή ποσοστό 13%- δηλώνει ότι έχει πέσει θύμα εξαπάτησης, καθώς είναι αρκετά σημαντικό το ποσοστό των καταναλωτών που αδυνατούν να διαχωρίσουν το γνήσιο από το πλαστό προϊόν, με αποτέλεσμα τουλάχιστον ένας στους τρεις να διατηρεί επιφυλάξεις σχετικά με την γνησιότητα του είδους που αγόρασε διαδικτυακά. Τα ποσοστά των καταναλωτών που εμφανίζονται πιο ευάλωτοι στα πλαστά είδη εμφανίζουν σημαντικές διακυμάνσεις μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, με τους πολίτες σε Βουλγαρία, Ρουμανία και Ουγγαρία να δηλώνουν σε ποσοστά 19%, 16% και 15% αντίστοιχα ότι έχουν εξαπατηθεί, σε αντίθεση με τους καταναλωτές σε Σουηδία και Δανία που διατηρούν τα χαμηλότερα ποσοστό (2% και 3% αντιστοίχως). 

Σε κάθε περίπτωση, τα κοινωνικά δίκτυα έχουν αναχθεί σε ιδανικές ψηφιακές αγορές για την διάθεση πλαστών ειδών, με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι περίπου ένα στα πέντε είδη που εμφανίζονται να προωθούνται στο timeline ενός μέσου χρήστη είναι πλαστό. Τα στοιχεία του ΟΟΣΑ κάνουν λόγο για βιομηχανία με αξία περί τα 464 δισ δολάρια, ή ποσοστό 3,3% του παγκόσμιου εμπορίου, ποσοστό που ανεβαίνει όμως σε 7% από την Παγκόσμια Οργάνωση Τελωνείων. Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας Ghost Data, το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα εκτενές στα δίκτυα Facebook και Instagram που ελέγχονται από την Meta, καθώς και στην πλατφόρμα του TikTok. 

Στο τέλος του 2021 η εταιρεία αποκάλυψε συνολικά 26.770 λογαριασμούς διάθεσης πλαστών προϊόντων στα προαναφερθέντα δίκτυα, υπολογίζοντας ότι περί τις 7.000 από αυτούς τους λογαριασμούς εδρεύουν στην Κίνα, πραγματοποιώντας ετήσιο τζίρο που αγγίζει τα 2,1 δισ δολάρια. Πρόκειται για το 43% των λογαριασμών παραχαρακτών, ενώ ακολουθεί η Ρωσία από την οποία φαίνεται να προκύπτει το 14% και η Τουρκία με 7,3% των λογαρισμών. Σύμφωνα με την Ghost Data, το κοινό των εν λόγω λογαριασμών μπορεί εύκολα να αγγίξει τα 20 εκατομμύρια χρήστες, επωφελούμενο από την συνδεσιμότητα μεταξύ λογαριασμών που δηλώνουν «φίλοι», ενώ χρησιμοποιούν κατά βάση αναγνωρίσιμα και πολύ δημοφιλή brands όπως τα Louis Vuitton, Chanel, Fendi, Gucci και Prada, προκειμένου να προσελκύσουν το αγοραστικό ενδιαφέρον. 

Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι έκτοτε η Meta προχώρησε στην απενεργοποίηση αρκετών εξ αυτών, έχοντας ήδη από το περασμένο καλοκαίρι απενεργοποιήσει σχεδόν 290 εκατομμύρια συναφείς λογαριασμούς, σε μία προσπάθεια πάταξης του φαινομένου του παραεμπορίου. Και στην χώρα μας πάντως, οι έλεγχοι είναι αυστηροί. Μόνο κατά το διάστημα μεταξύ 14 και 20 Μαρτίου 2022 κατασχέθηκαν συνολικά 7.446 τεμάχια απομιμητικών/παραποιητικών ειδών, τα οποία πωλούνταν μέσω e-shops, από την Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς, καθώς διαπιστώθηκαν 32 παραβάσεις σε σύνολο 206 ελέγχων σε Αττική, Ανατολική Μακεδονία, Θράκη και Κεντρική Μακεδονία.