Εξακόσιες χιλιάδες κατοικίες, ήτοι 60.000 το χρόνο, θα πρέπει να έχουν αναβαθμιστεί ενεργειακά μέχρι το 2030. Την ίδια χρόνια θα πρέπει να αγορασθούν τουλάχιστον 82.000 ηλεκτρικά αυτοκίνητα, όταν πέρυσι ταξινομήθηκαν μόλις… 315. Επίσης, ως το τέλος της επόμενης δεκαετίας, η Ελλάδα θα πρέπει να διαθέτει 7 GW αιολικών πάρκων, έναντι μόλις 3,6 GW σήμερα, προκειμένου να επιτευχθούν οι ιδιαίτερα φιλόδοξοι στόχοι που θέτει το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).
Τα παραπάνω είναι μόνο μερικά από τα στοιχήματα του νέου οδικού ενεργειακού χάρτη για την επόμενη δεκαετία, που την περασμένη εβδομάδα τέθηκε σε διαβούλευση, σήμερα θα παρουσιαστεί ενώπιον φορέων της αγοράς σε εκδήλωση στην Τράπεζα της Ελλάδας, ενώ έως τα τέλη του 2019 θα έχει σταλεί προς έγκριση στην Κομισιόν.
Το στίγμα του ογκώδους αυτού σχεδίου των 307 σελίδων ασφαλώς και συνάδει με την πράσινη ατζέντα της κυβέρνησης Μητσοτάκη, ωστόσο οι προβλεπόμενες επενδύσεις 44 δισ ευρώ, απαιτούν δυναμική ανάπτυξη, αλλά και επανάσταση στους ρυθμούς λειτουργίας του Δημοσίου.
Κλειδί για να συμβούν όλα τα παραπάνω, είναι να πάψει η Ελλάδα να θεωρείται από τις πιο ενεργειακά σπάταλες χώρες στην Ευρώπη. Να μειωθεί δηλαδή το ενεργειακό αποτύπωμα κτιρίων και οχημάτων, κατά 38,5% έναντι του 2007.
Τούτο π.χ. σημαίνει να έχει ανακαινισθεί και αντικατασταθεί με σπίτια, σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης, το 12%-15% του υφιστάμενου αποθέματος των κατοικιών. Το ποσοστό μεταφράζεται σε 600.000 κατοικίες.
Αν δεν συμβεί αυτό, και η ελληνική οικονομία παραμείνει μια από τις πιο ενεργοβόρες πανευρωπαϊκά, τότε θα απαιτηθούν ακόμη μεγαλύτερες πράσινες επενδύσεις, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι. Σαν σενάριο κάτι τέτοιο θεωρείται εντελώς αδύνατο, αφού ούτως ή άλλως οι τεθέντες στόχοι είναι υπερφιλόδοξοι:
- 61% της ακαθάριστης κατανάλωσης ηλεκτρισμού, του ρεύματος δηλαδή με το οποίο θα καλύπτουμε τις ανάγκες μας, θα είναι ως το 2030 «πράσινο», έναντι 27% σήμερα και πρόβλεψης για μόλις 29% το 2020..
- 9 δισ. ευρώ θα είναι οι νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ που θα προστεθούν ως το τέλος της επόμενης δεκαετίας.
- 11 δισ. θα είναι οι επενδύσεις ενεργειακής εξοικονόμησης κυρίως στα κτίρια, τομέας όπου μαζί με τις ΑΠΕ, φιλοδοξεί να δημιουργήσει πάνω από 60.000 θέσεις εργασίας.
- 3,5 δισ. ευρώ πρέπει να επενδυθούν σε νέα έργα ανάπτυξης δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και ψηφιοποίηση.
- 2,2 δισ. σε νέους διασυνοριακούς αγωγούς φυσικού αερίου.
- 2 δισ. σε νέα δίκτυα και αποθήκευση φυσικού αερίου.
- 800 εκατ ευρώ σε έρευνα και καινοτομία
- 0%, θα είναι το μερίδιο του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή, καθώς από το 2028 και μετά, δεν θα λειτουργεί ούτε ένα λιγνιτικό φουγάρο της ΔΕΗ, όταν στη Γερμανία, ο αντίστοιχος στόχος είναι το 2038.
- 38,5% σε σχέση με το 2007, θα είναι η μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας, όταν ο μέσος ευρωπαικός στόχος είναι το 32,5%. Το 2030 η χώρα δεν πρέπει να καταναλώνει περά 16,3 εκατ τόνους ισοδυνάμου πετρελαίου.
- 55% σε συγκριση με τις εκπομπες του 2007, θα είναι η μείωση στα αέρια του θερμοκηπίου, έναντι 48% που προέβλεπε το προηγούμενο σχέδιο.
Στόχοι που θα μείνουν γράμμα κενό, αν ως το 2030 δεν έχει διασυνδεθεί σχεδόν το σύνολο των ελληνικών νησιών, προκειμένου να αξιοποιηθεί το πλούσιο αιολικό και ηλιακό τους δυναμικό, και αν δεν ενισχυθούν οι διεθνείς διασυνδέσεις της χώρας, όπου και θα διοχετεύεται μέσω εξαγωγών μέρος της παραγόμενης ενέργειας από ΑΠΕ.
Τίποτα επίσης απ’ αυτά δεν πρόκειται να επιτευχθεί αν δεν αναπτυχθούν οι αναγκαίες υποδομές αποθήκευσης, δηλαδή αντλησιοταμιευτικά έργα, και μπαταρίες. Τα συστήματα αυτά είναι μονόδρομος για να στηρίξουν τη διείσδυση των ΑΠΕ, όπως συμβαίνει σε χώρες όπου το μερίδιο της πράσινης ενέργειας υπερβαίνει το 35%-40% κυρίως λόγω αιολικών και φωτοβολταϊκών. Εννοείται, επίσης, ότι οι στόχοι θα μείνουν γράμμα κενό, αν δεν απλοποιηθούν δραστικά οι αδειοδοτικές διαδικασίες, που σήμερα φτάνουν ακόμη και τα 6 χρόνια, έναντι μόλις 2 του ευρωπαϊκού μέσου όρου, με εμπλοκή έως και 29 διαφορετικών υπηρεσιών.
Ανατροπές παντού
Τα παραπάνω δεν είναι παρά μερικές μόνο ψηφίδες του κάδρου της ενέργειας, της οποίας η μελλοντική εικόνα δεν θα μοιάζει σε τίποτα με την σημερινή: Επτά εκατομμύρια έξυπνοι μετρητές ηλεκτρικής ενέργειας πρόκειται να αντικαταστήσουν τους σημερινούς συμβατικούς, καθιερώνοντας πολλαπλές ζώνες τιμολόγησης στη διάρκεια του 24ωρου. Πομποδέκτες πάνω σε κολώνες της ΔΕΗ, θα παντρεύουν τα δίκτυα 5G με το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, ανοίγοντας, το δρόμο στους παρόχους να προσφέρουν νέα σύνθετα πακέτα στον καταναλωτή του 2030.
Τα λεγόμενα «utilities», δηλαδή εταιρείες όπως η ΔΕΗ, θα έχουν μετασχηματιστεί σε παρόχους ψηφιακών υπηρεσιών, δημιουργώντας νέες υπηρεσίες και νέα προϊόντα, με πιο άμεσα ορατές αυτές για την ενεργειακή ανακαίνιση σπιτιών. Στην ουσία, το μοντέλο των τηλεπικοινωνιών θα επαναληφθεί και στην αγορά ηλεκτρισμού, όπου θα συμβεί ό,τι είχε γίνει τις προηγούμενες δεκαετίες με τις εταιρίες τηλεπικοινωνίας και το SKYPE. Τα πρώτα χρόνια της έκρηξης των telecoms, τα περισσότερα έσοδα προέρχονταν από τα sms και τις υπηρεσίες επικοινωνίας. Σταδιακά αυτά άρχισαν να μειώνονται λόγω της εμφάνισης του SKYPE, μετέπειτα του Messenger και σήμερα πολλών free applications για επικοινωνία. Αργά ή γρήγορα, οι εταιρίες αυτές αναζήτησαν εναλλακτικούς τρόπους νέων ροών εσόδων. Το ίδιο μοντέλο θα εφαρμοστεί και στην ενέργεια.