Την απόφαση να επιταχύνει την έξοδο από τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης έλαβαν οι κεντρικοί τραπεζίτες της ΕΚΤ στη σημερινή συνεδρίαση, υπό το βάρος του ρεκόρ πληθωρισμού στην ευρωζώνη και της πρόσθετης αύξησης που φέρνει ο πόλεμος στην Ουκρανία, μέσω της ανόδου των διεθνών ενεργειακών τιμών.
Καθώς ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε τον Φεβρουάριο σε 5,8%, σχεδόν τρεις φορές πάνω από τον στόχο της ΕΚΤ και με την επίκληση των δραματικών εξελίξεων στην Ουκρανία, η κεντρική τράπεζα επιβεβαίωσε ότι θα λήξει όπως σχεδιαζόταν, στο τέλος Μαρτίου, το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (PEPP), ενώ για τον Μάιο και τον Ιούνιο οι αγορές τίτλων, μέσω του μόνιμου προγράμματος (APP), θα μειωθούν σε 30 και 20 δισ. ευρώ, αντίστοιχα.
Το μόνιμο πρόγραμμα είναι πιθανόν να λήξει γρήγορα, μέσα στο τρίτο τρίμηνο του 2022, κάτι που θα ανοίξει το δρόμο για την αύξηση των επιτοκίων. Η ΕΚΤ έχει απαλείψει από την ανακοίνωσή της την αναφορά που γινόταν παγίως σε προηγούμενες ανακοινώσεις για το ενδεχόμενο να μειωθούν τα επιτόκια από τα τρέχοντα επίπεδα, σηματοδοτώντας το επικείμενο «σφίξιμο» της πολιτικής της, ώστε να αντιμετωπιστεί ο πληθωρισμός.
Για τον χρόνο αύξησης των επιτοκίων, η κεντρική τράπεζα χρησιμοποιεί διατυπώσεις... εποικοδομητικής ασάφειας, αναφέροντας ότι θα γίνει «κάποια στιγμή μετά» το τέλος του μόνιμου προγράμματος αγοράς ομολόγων, ενώ διευκρινίζει ότι η αύξηση θα είναι σταδιακή.
Η ΕΚΤ προσπαθεί να σταθμίσει το τελευταίο διάστημα τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, που όλα δείχνουν ότι οδηγεί τον πληθωρισμό ακόμη πιο μακριά από τον στόχο, με συνέπεια να μην είναι δυνατή η συνέχιση των προγραμμάτων στήριξης της οικονομίας με αγορές τίτλων. Στην ανακοίνωσή του, το συμβούλιο της ΕΚΤ εκφράζει την υποστήριξή του στον λαό της Ουκρανίας και διατυπώνει τη δέσμευση ότι θα λάβει όλα τα μέτρα που χρειάζονται για να διασφαλιστεί η ρευστότητα των αγορών.
Η τράπεζα τονίζει ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποτελεί ορόσημο για την Ευρώπη. «Το Διοικητικό Συμβούλιο εκφράζει την πλήρη υποστήριξή του στον λαό της Ουκρανίας. Θα εξασφαλίσει ομαλές συνθήκες ρευστότητας και θα εφαρμόσει τις κυρώσεις που έχουν αποφασίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα λάβει ό,τι χρειάζεται για να εκπληρώσει την εντολή της ΕΚΤ να επιδιώξει τη σταθερότητα των τιμών και να διαφυλάξει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Η ανακοίνωση της ΕΚΤ
Με βάση την επικαιροποιημένη αξιολόγησή του και λαμβάνοντας υπόψη το αβέβαιο περιβάλλον, το Διοικητικό Συμβούλιο αναθεώρησε σήμερα το χρονοδιάγραμμα αγορών για το APP του για τους επόμενους μήνες. Οι μηνιαίες καθαρές αγορές στο πλαίσιο του APP θα μειωθούν σε 40 δισ. ευρώ τον Απρίλιο, 30 δισ. ευρώ τον Μάιο και 20 δισ. ευρώ τον Ιούνιο.
Η πορεία των καθαρών αγορών για το τρίτο τρίμηνο θα εξαρτάται από τα δεδομένα και θα αντικατοπτρίζει την εξελισσόμενη αξιολόγηση των προοπτικών. Εάν τα εισερχόμενα στοιχεία υποστηρίζουν την προσδοκία ότι οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τον πληθωρισμό δεν θα εξασθενήσουν ακόμη και μετά το τέλος των καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων, το Διοικητικό Συμβούλιο θα ολοκληρώσει τις καθαρές αγορές στο πλαίσιο του APP το τρίτο τρίμηνο. Εάν οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τον πληθωρισμό αλλάξουν και εάν οι συνθήκες χρηματοδότησης γίνουν ασυνεπείς με την περαιτέρω πρόοδο προς τον στόχο του 2%, είμαστε έτοιμοι να αναθεωρήσουμε το χρονοδιάγραμμά μας για τις καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων ως προς το μέγεθος ή/και τη διάρκεια, σημειώνεται στην ανακοίνωση.
Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει επίσης να συνεχίσει να επανεπενδύει, πλήρως, τις πληρωμές κεφαλαίου από τίτλους λήξεως που αγοράστηκαν στο πλαίσιο του APP για παρατεταμένη χρονική περίοδο μετά την ημερομηνία έναρξης της αύξησης των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ και, σε κάθε περίπτωση, για όσο διάστημα απαραίτητες για τη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών ρευστότητας και άφθονου βαθμού νομισματικής προσαρμογής.
Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ
Το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα παραμείνουν αμετάβλητα στο 0,00%, 0,25% και -0,50% αντίστοιχα.
Οποιεσδήποτε προσαρμογές στα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα πραγματοποιηθούν λίγο μετά το τέλος των καθαρών αγορών του Διοικητικού Συμβουλίου στο πλαίσιο του APP και θα είναι σταδιακές. Η πορεία για τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα συνεχίσει να καθορίζεται από τις μελλοντικές κατευθύνσεις του Διοικητικού Συμβουλίου και από τη στρατηγική του δέσμευση να σταθεροποιήσει τον πληθωρισμό στο 2% μεσοπρόθεσμα.
Ως εκ τούτου, το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμείνουν στα σημερινά τους επίπεδα έως ότου δει τον πληθωρισμό να φθάνει το 2% πολύ πριν από το τέλος του ορίζοντα προβολής του και μόνιμα για τον υπόλοιπο ορίζοντα προβολής και να κρίνει ότι έχει σημειωθεί πρόοδος στον υποκείμενο πληθωρισμό είναι αρκετά προχωρημένος ώστε να είναι συνεπής με τον πληθωρισμό να σταθεροποιείται στο 2% μεσοπρόθεσμα.
Πρόγραμμα αγοράς έκτακτης ανάγκης για πανδημία (PEPP)
Το πρώτο τρίμηνο του 2022, το Διοικητικό Συμβούλιο πραγματοποιεί αγορές καθαρών περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του PEPP με χαμηλότερο ρυθμό από ό,τι το προηγούμενο τρίμηνο. Θα διακόψει τις καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του PEPP στα τέλη Μαρτίου 2022.
Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να επανεπενδύσει τις κύριες πληρωμές από τίτλους λήξεως που αγοράστηκαν στο πλαίσιο του PEPP τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2024. Σε κάθε περίπτωση, η μελλοντική μετατροπή του χαρτοφυλακίου PEPP θα γίνει ώστε να αποφευχθεί η παρέμβαση στην κατάλληλη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.
Η πανδημία έδειξε ότι, κάτω από ακραίες συνθήκες, η ευελιξία στον σχεδιασμό και τη διεξαγωγή αγορών περιουσιακών στοιχείων βοήθησε στην αντιμετώπιση της εξασθενημένης μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής και έκανε πιο αποτελεσματικές τις προσπάθειες του Διοικητικού Συμβουλίου για την επίτευξη του στόχου του.
Στο πλαίσιο της εντολής του Διοικητικού Συμβουλίου, υπό ακραίες συνθήκες, η ευελιξία θα παραμείνει στοιχείο της νομισματικής πολιτικής κάθε φορά που απειλές για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής θέτουν σε κίνδυνο την επίτευξη της σταθερότητας των τιμών. Ειδικότερα, σε περίπτωση ανανεωμένου κατακερματισμού της αγοράς που σχετίζεται με την πανδημία, οι επανεπενδύσεις PEPP μπορούν να προσαρμόζονται με ευελιξία ανά πάσα στιγμή, σε σχέση με το χρόνο, τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων και τις δικαιοδοσίες.
Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την αγορά ομολόγων που εκδίδονται από την Ελληνική Δημοκρατία πέρα από τις μετατροπές εξαγορών, προκειμένου να αποφευχθεί η διακοπή των αγορών στη δικαιοδοσία αυτή, η οποία θα μπορούσε να βλάψει τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής στην ελληνική οικονομία ενώ εξακολουθεί να ανακάμπτει από τις επιπτώσεις από την πανδημία. Οι καθαρές αγορές στο πλαίσιο του PEPP θα μπορούσαν επίσης να επαναληφθούν, εάν είναι απαραίτητο, για την αντιμετώπιση αρνητικών σοκ που σχετίζονται με την πανδημία.
Πράξεις αναχρηματοδότησης
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις συνθήκες χρηματοδότησης των τραπεζών και να διασφαλίζει ότι η ωρίμανση των πράξεων στο πλαίσιο της τρίτης σειράς στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTRO III) δεν παρεμποδίζει την ομαλή μετάδοση της νομισματικής του πολιτικής.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογεί επίσης τακτικά τον τρόπο με τον οποίο οι στοχευμένες δανειοδοτικές πράξεις συμβάλλουν στον προσανατολισμό της νομισματικής του πολιτικής. Όπως ανακοινώθηκε, αναμένει ότι οι ειδικοί όροι που ισχύουν στο πλαίσιο του TLTRO III θα λήξουν τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογήσει επίσης την κατάλληλη βαθμονόμηση του συστήματος δύο επιπέδων για αποδοχές αποθεματικών, έτσι ώστε η πολιτική αρνητικών επιτοκίων να μην περιορίζει τη διαμεσολαβητική ικανότητα των τραπεζών σε ένα περιβάλλον άφθονης πλεονάζουσας ρευστότητας.
Γραμμές ρευστότητας με κεντρικές τράπεζες εκτός της ζώνης του ευρώ
Λόγω του εξαιρετικά αβέβαιου περιβάλλοντος που προκλήθηκε από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και του κινδύνου περιφερειακών δευτερογενών επιπτώσεων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν δυσμενώς τις χρηματοπιστωτικές αγορές της ζώνης του ευρώ, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να παρατείνει τη διευκόλυνση repos του Ευρωσυστήματος για τις κεντρικές τράπεζες (EUREP) έως τις 15 Ιανουαρίου 2023.
Ως εκ τούτου, το EUREP θα συνεχίσει να συμπληρώνει τις τακτικές ρυθμίσεις παροχής ρευστότητας σε ευρώ για κεντρικές τράπεζες εκτός της ζώνης του ευρώ. Μαζί, αυτά αποτελούν ένα ολοκληρωμένο σύνολο διευκολύνσεων backstop για την αντιμετώπιση πιθανών αναγκών ρευστότητας σε ευρώ σε περίπτωση δυσλειτουργιών της αγοράς εκτός της ζώνης του ευρώ που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την ομαλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ. Τα αιτήματα από κεντρικές τράπεζες εκτός της ζώνης του ευρώ για μεμονωμένες γραμμές ρευστότητας σε ευρώ θα αξιολογούνται από το Διοικητικό Συμβούλιο κατά περίπτωση.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
