Μπορεί το πράσινο υδρογόνο να αντιπροσωπεύει σήμερα μόλις το 4% της ενέργειας υδρογόνου που παράγεται παγκοσμίως, ωστόσο όλο και περισσότεροι μεγάλοι παίχτες της ενέργειας στρέφονται σε αυτό. Και η επιλογή αυτή μόνο τυχαία δεν είναι.
Η στροφή της Ευρώπης στο υδρογόνο μέσα από μεγάλα επιδοτούμενα έργα και οι νέες αναφορές στην επιτάχυνση της στροφής προς εναλλακτικά καύσιμα στον απόηχο της κρίσης για την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ λόγω της εξάρτησής της από το ρωσικό φυσικό αέριο, αποδεικνύει ότι πρόκειται για ένα καύσιμο που θα μπορούσε να παίξει ρόλο - κλειδί στις προσπάθειες για την ευρωπαϊκή κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
Το υδρογόνο αντιπροσωπεύει το 2% του ενεργειακού μείγματος της ΕΕ, εκ του οποίου το 95% παράγεται από ορυκτά καύσιμα τα οποία απελευθερώνουν 70-100 εκατομμύρια τόνους C02 ετησίως. Σύμφωνα με έρευνες, ένα σημαντικό μέρος του ενεργειακού μείγματος της ΕΕ θα μπορούσε να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας το 2050, εκ των οποίων το υδρογόνο θα μπορούσε να καλύπτει το 20%, ειδικότερα το 20-50% της ενεργειακής ζήτησης στον τομέα των μεταφορών και το 5-20% στον βιομηχανικό τομέα.
Ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς κ. Τιερί Μπρετόν έχει δηλώσει σχετικά με τη σημασία του πράσινου υδρογόνου ότι διαδραματίζει καίριο ρόλο στην πράσινη μετάβαση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. «Η συνταγή μας για τη στήριξη της ανάπτυξης σε ευρεία κλίμακα τεχνολογιών καθαρού υδρογόνου έως το 2030 αποτελείται από επενδύσεις, ένα υποστηρικτικό κανονιστικό πλαίσιο και την προώθηση των συμπράξεων μεταξύ της βιομηχανίας, των κυβερνήσεων και της κοινωνίας των πολιτών» έχει σημειώσει ενώ περισσότερα από 600 έργα προβλέπεται να τεθούν σε λειτουργία έως το 2025. Μάλιστα, οι άμεσες ή έμμεσες επενδύσεις για παραγωγή υδρογόνου με μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα στην ΕΕ εκτιμάται ότι έως το 2050 θα φθάσουν τα 470 δισ. ευρώ ενώ ο ετήσιος τζίρος της σχετικής αγοράς μπορεί να αγγίζει ακόμα και τα 700 δισ. Ευρώ.
Σύμφωνα με τον Economist, περισσότερα από 350 μεγάλα προγράμματα ανάπτυξης βρίσκονται σε εξέλιξη σχετικά με το υδρογόνο και οι σωρευτικές επενδύσεις τους μπορεί να φθάσουν τα 500 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2030. Η επενδυτική τράπεζα Morgan Stanley εκτιμά ότι οι ετήσιες πωλήσεις υδρογόνου μπορεί να φθάσουν τα 600 δισ. δολ. έως το 2050, από 150 δισ. δολ. σήμερα.
Τι είναι όμως το πράσινο υδρογόνο που μπορεί να αποδειχθεί game changer για τον ενεργειακό κλάδο;
Πράσινο υδρογόνο, είναι εκείνο που προέρχεται από ηλεκτρόλυση από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και μάλιστα κυρίως από τα φωτοβολταϊκά. Έως σήμερα κατέχει πολύ χαμηλό ποσοστό συγκριτικά με το γκρι υδρογόνο που προέρχεται κυρίως από ορυκτά καύσιμα λόγω και της μεγάλης διαφοράς στο κόστος παραγωγής. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, το 2018 το κόστος παραγωγής υδρογόνου από άνθρακα ανερχόταν στα 2,2 δολ. ανά κιλό, από φυσικό αέριο στα 3,2 δολ. ανά κιλό και από ΑΠΕ στα 7,5 δολ. ανά κιλό. Ωστόσο, το κόστος παραγωγής πράσινου υδρογόνου μπορεί να μειωθεί έως το 2030 κατά 30%, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΙΕΑ). Άλλη μελέτη του Hydrogen Council εκτιμάει τη μείωση κόστους έως το 2030 ακόμα και στο 50%.
Με δεδομένη την παραγωγή του μέσω των ΑΠΕ, το πράσινο υδρογόνο έχει ουσιαστικά αποτελέσματα στην απολιγνιτοποίηση του ενεργειακού μείγματος και μειώνει δραστικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Πέραν όμως του «πράσινου» αυτού αντίκτυπου, το πράσινο υδρογόνο έχει τη δυναμική να αποτελέσει την απάντηση για το σύνολο των ενεργειακών αναγκών της ΕΕ από τη βιομηχανία και την ηλεκτροπαραγωγή, έως τις μεταφορές και τις καθημερινές εμπορικές και οικιακές ανάγκες. Επίσης το υδρογόνο μπορεί να αξιοποιηθεί ως υλικό για τη μαζική αποθήκευση και μεταφορά ενέργειας. Αν η ανανεώσιμη ενέργεια (αιολική, ηλιακή) μετατραπεί σε υδρογόνο, μπορεί να αποθηκευτεί φθηνά για μεγάλες χρονικές περιόδους και μετά, όποτε χρειάζεται, να μετατρέπεται σε ηλεκτρικό ρεύμα.
Οι πολλές χρήσεις του αλλά και το μικρό αποτύπωμά του είναι και ο λόγος για τον οποίο το υδρογόνο έχει προσελκύσει και τόσο μεγάλο ενδιαφέρον. Πρόσφατα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στον ρόλο του υδρογόνου στην πράσινη μετάβαση καθώς και στον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η χώρα ως παραγωγός ή και διαμετακομιστής υδρογόνου προς τις ευρωπαϊκές αγορές.
Ενδεικτικό της σημασίας που δίνεται στη χώρα στον τομέα αυτό είναι το στρατηγικό deal της ΔΕΗ με τη Motor Oil ιδρύοντας ένα κοινοπρακτικό σχήμα ενόψει επενδύσεων δισεκατομμυρίων στο υδρογόνο. Η Motor Oil θα έχει την πλειοψηφία των μετοχών της νέας εταιρείας και η ΔΕΗ το 49%. Στόχος είναι η ανάπτυξη έργων παραγωγής και αποθήκευσης πράσινου υδρογόνου στη χώρα, διευκολύνοντας έτσι την ενεργειακή μετάβαση της Ελλάδας σε ένα περιβάλλον καθαρών μηδενικών εκπομπών άνθρακα (Net Zero). Η κοινοπραξία πιστεύει ότι μπορεί να ηγηθεί της ανάπτυξης της οικονομίας του υδρογόνου στην Ελλάδα, έχοντας πρόσβαση στην αναπτυσσόμενη πλατφόρμα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές της ΔΕΗ, εκμεταλλευόμενη ταυτόχρονα τη δυναμικότητα και τεχνογνωσία της Motor Oil.