Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα κανόνες που επιτρέπουν στις χώρες της ΕΕ να αγοράσουν από κοινού στρατηγικά αποθέματα αερίου, βάσει σχεδίων που θα αυξήσουν επίσης την αποθήκευση αερίου.
Ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων η Ισπανία, η Ελλάδα και η Ρουμανία, έχουν ζητήσει την κοινή αγορά αερίου, μια κίνηση που, όπως υποστηρίζουν, θα βοηθήσει να αυξηθούν οι προμήθειες. Οι τιμές αερίου ανήλθαν σε επίπεδα ρεκόρ τους τελευταίους μήνες, εξαιτίας παραγόντων όπως η υψηλή ζήτηση και οι χαμηλότερες των αναμενόμενων εξαγωγές από τη Ρωσία, με αποτέλεσμα σήμερα η τιμή του φυσικού αερίου στην αγορά της Ολλανδίας να διαμορφώνεται στα 127 ευρώ, ενώ τα προθεσμιακά συμβόλαια έως και τον Μάρτιο του 2022 διατηρούνται υψηλότερα από το επίπεδο των 110 ευρώ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανταποκρίθηκε σε αυτό προτείνοντας ένα σύστημα με το οποίο οι διαχειριστές των συστημάτων μεταφοράς (TSO) των χωρών, δηλαδή στην περίπτωση της Ελλάδας αυτό αφορά τον ΔΕΣΦΑ, θα μπορούν από κοινού να αγοράσουν στρατηγικά αποθέματα αερίου, που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μια έκτακτη περίπτωση σοβαρής έλλειψης.
Η Κομισιόν διευκρινίζει ότι η συμμετοχή των κρατών – μελών θα είναι εθελοντική και πριν υπάρξει οποιαδήποτε κίνηση από μέρους τους θα πρέπει πρώτα να έχει ενημερωθεί η Επιτροπή, προκειμένου να γνωρίζει τις ακριβείς ποσότητες που θα αγοραστούν, τις λειτουργικές διαδικασίες για την ενεργοποίηση της προμήθειας σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης και το αναμενόμενο κόστος και οφέλη.
Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει επίσης να συμπεριλάβουν την αποθήκευση στις περιφερειακές αξιολογήσεις τους για τους κινδύνους εφοδιασμού με φυσικό αέριο, συμπεριλαμβανομένης της ιδιοκτησίας υποδομής αποθήκευσης από αλλοδαπούς, σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής. Εάν εντοπίσουν κινδύνους, οι χώρες θα πρέπει να εξετάσουν μέτρα όπως η υποχρέωση των διαχειριστών των συστημάτων μεταφοράς να αγοράζουν στρατηγικά αποθέματα.
Το μεγάλο ερωτηματικό, πάντως, παραμένει εάν οι προτάσεις της Κομισιόν θα υιοθετηθούν εγκαίρως ώστε να βοηθήσουν τις χώρες να αντιμετωπίσουν την εκρηκτική πορεία στην τιμή του φυσικού αερίου, ενώ προκειμένου να τεθούν σε ισχύ θα πρέπει να δοθεί το πράσινο φως και από χώρες οι οποίες αντιτίθεται σε μία τέτοια εξέλιξη.
Η πρόταση θα απαιτούσε τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια των χωρών για φυσικό αέριο να λήξουν έως το 2050, ημερομηνία κατά την οποία η ΕΕ έχει δεσμευτεί να επιτύχει τις καθαρές μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Σημειώνεται ότι το φυσικό αέριο παρέχει περίπου το ένα τέταρτο της ενέργειας της ΕΕ, με το 90% της να εισάγεται.
Για να προωθηθούν περισσότερα αέρια χαμηλών εκπομπών άνθρακα στο δίκτυο, οι διαχειριστές των συστημάτων μεταφοράς θα πρέπει να δέχονται φυσικό αέριο με μίγμα έως και 5% σε υδρογόνο από το 2025, ενώ οι φορείς εκμετάλλευσης δικτύων υδρογόνου θα πρέπει να συνεργάζονται σε επίπεδο ΕΕ για να βοηθήσουν στην ανάπτυξη μια αγορά.
Η ΕΕ έχει πει ότι η χρήση φυσικού αερίου της πρέπει να μειωθεί κατά 25% έως το 2030, από τα επίπεδα του 2015, για να επιτύχει τους κλιματικούς στόχους και ότι η στροφή προς την τοπική παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας είναι η μακροπρόθεσμη άμυνά της έναντι των προβλημάτων εφοδιασμού και της ασταθούς τιμής των εισαγόμενων ορυκτών καυσίμων.