Τη δυναμική ανάκαμψη της οικονομίας μετά το lockdown επιβεβαιώνουν και τα νέα στοιχεία για τον τζίρο των επιχειρήσεων το δεύτερο τρίμηνο του έτους, που δείχνουν ότι η οικονομία επιστρέφει ολοταχώς στις προ πανδημίας επιδόσεις της. Σε συνδυασμό με τα ενθαρρυντικά στοιχεία για την εξέλιξη της τουριστικής σεζόν, δημιουργείται αισιοδοξία για ένα ρυθμό ανάπτυξης το 2021 που σίγουρα θα ξεπεράσει τις -μετριοπαθείς- προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών (3,6%) και πιθανότατα θα κινηθεί προς την περισσότερο αισιόδοξη πρόβλεψη του ΙΟΒΕ (5% - 5,5%), ή ακόμη και υψηλότερα, εάν βεβαίως δεν υπάρξουν δυσάρεστες εκπλήξεις από το υγειονομικό μέτωπο.
Μετά την ανέλπιστα καλή επίδοση της οικονομίας το α' τρίμηνο, όπου η μείωση του ΑΕΠ ήταν μόλις 2,3%, αρκετά χαμηλότερη από τις προβλέψεις, τα στοιχεία για τον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων του β' τριμήνου, που δημοσίευσε χθες η ΕΛΣΤΑΤ επιβεβαίωσαν την ισχυρή δυναμική που ανέπτυξε η οικονομική δραστηριότητα σε ένα τρίμηνο που περιλαμβάνει δύο μήνες (Μάιο και Ιούνιο) χωρίς τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα των πρώτων μηνών του έτους.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η οικονομία επανέρχεται στις επιδόσεις που σημείωνε το 2019, καθώς:
- Ο κύκλος εργασιών του επιχειρηματικού τομέα ανήλθε στα 78,382 δισ. ευρώ, έναντι 60,57 δισ. ευρώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2020, όταν η οικονομία βρισκόταν υπό την επίδραση του σοκ που προκάλεσε το αρχικό lockdown για την πανδημία. Δηλαδή, σημειώθηκε μια αύξηση τζίρου κατά 29,4%.
- Το σπουδαιότερο συμπέρασμα, όμως, προκύπτει από τη σύγκριση με τον τζίρο β' τριμήνου του 2019, όταν η οικονομία βρισκόταν σε κανονική λειτουργία, σε μια χρονιά που έκλεισε με αρκετά σημαντική ανάπτυξη. Το β' τρίμηνο του 2019, ο τζίρος είχε διαμορφωθεί στα 78,8 δισ. ευρώ, δηλαδή ήταν ελάχιστα υψηλότερος από τα 78,382 δισ. του δεύτερου τριμήνου 2021.
Ο τζίρος γύρισε στο 2019
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πολύ καλή επίδοση του επιχειρηματικού τομέα κατά το β' τρίμηνο του έτους ήλθε χωρίς ακόμη να έχει ανακάμψει πλήρως ο τομέας τουρισμού - εστίασης, καθώς η λήξη των περιοριστικών μέτρων ήλθε τον Μάιο και η περίοδος μέχρι και τον Ιούνιο κύλησε με σχετικά υποτονική δραστηριότητα, σε σχέση με το 2019, αν και καταγράφηκε σημαντική αύξηση (υπερδιπλασιασμός, +118,5%) σε σύγκριση με το β' τρίμηνο του 2020, όταν όλα είχαν «παγώσει» από το lockdown.
Σημειώνεται, επίσης, ότι η καταγραφή για τις επιχειρήσεις που είχαν περάσει σε αναστολή λειτουργίας τον Μάρτιο του 2020, δηλαδή για συνολικά 210.217 επιχειρήσεις, είναι αρκετά ενθαρρυντική, καθώς ο τζίρος τους το β' τρίμηνο του έτους αυξήθηκε κατά 66,7%, στα 5,8 δισ. ευρώ, με αύξηση κατά 481% για τις επιχειρήσεις του κλάδου «Καταλύματα». Αυτό δείχνει ότι οι επιχειρήσεις που δοκιμάσθηκαν περισσότερο από την πανδημία παρέμειναν, στην πλειονότητά τους, ενεργές και σταδιακά επανέρχονται στην κανονικότητα.
Κλειδί για την επάνοδο της οικονομίας στην ανάπτυξη ήταν τα μέτρα στήριξης που προστάτευσαν τον επιχειρηματικό τομέα από τις επιπτώσεις της πανδημίας και απέτρεψαν μεγάλη αύξηση της ανεργίας, με αποτέλεσμα να μην υπάρξουν μόνιμες ουλές από αυτή την κρίση. Όπως έχουν τονίσει οι αναλυτές της Alpha Bank, η διατήρηση του αριθμού των νέων επιχειρήσεων, το 2020, στο ίδιο επίπεδο με το 2019, ο περιορισμένος αριθμός των επιχειρήσεων που έκλεισαν, αλλά και η συγκρατημένη πτώση της απασχόλησης σε νευραλγικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας οφείλονται σε σημαντικό βαθμό στα κρατικά μέτρα που υιοθετήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης, με σκοπό τη στήριξη των επιχειρήσεων αλλά και της απασχόλησης.
Κλειδί η τουριστική σεζόν για την υπέρβαση των προβλέψεων
Τα στοιχεία για τον τζίρο του β' τριμήνου προδιαθέτουν για μια ευχάριστη έκπληξη από τα στοιχεία για το ΑΕΠ β' τριμήνου που θα ανακοινώσει η ΕΛΣΤΑΤ στις 7 Σεπτεμβρίου. Για τον ρυθμό ανάπτυξης του 2021 και, ειδικότερα, για το αν θα ξεπερασθούν οι μετριοπαθείς προβλέψεις του οικονομικού επιτελείου, πολλά θα κριθούν από την εξέλιξη της τουριστικής σεζόν, η οποία δείχνει, μέχρι στιγμής, να οδηγεί σε επιδόσεις που ξεπερνούν και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις.
Όσον αφορά τις κρατήσεις στις διεθνείς πτήσεις, ο ελληνικός τουρισμός φαίνεται ότι φθάνει σε ένα σημαντικό ορόσημο αυτόν τον Αύγουστο, καθώς, για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της πανδημίας, οι κρατήσεις ξεπερνούν το επίπεδο του Αυγούστου 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας συμβούλων για θέματα πολιτικής αεροπορίας OAG, που δημοσίευσαν οι "Financial Times".
Ειδικότερα, ενώ στην Ευρώπη αυτόν τον Αύγουστο οι κρατήσεις εισιτηρίων για πτήσεις είναι περίπου 31% χαμηλότερα από το επίπεδο του Αυγούστου 2019, στην Ελλάδα οι κρατήσεις στις διεθνείς πτήσεις όχι μόνο έχουν φτάσει στο επίπεδο του Αυγούστου 2019, αλλά είναι και 2% μεγαλύτερες, καθώς καταγράφεται ισχυρή ζήτηση από Γερμανία (αύξηση 25%), Ελβετία (26%) και Γαλλία (31%).
Οι εκτιμήσεις των αναλυτών κάνουν λόγο για επίτευξη του στόχου που είχε τεθεί για τουριστικά έσοδα το 2021 που θα αντιστοιχούν τουλάχιστον σε 50% των εσόδων του 2019, χωρίς να αποκλείεται αύξηση του ποσοστού σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα. Όπως σημείωσε η Εθνική σε πρόσφατη ανάλυση, τα πρώτα στοιχεία για την πορεία του κλάδου είναι ενθαρρυντικά, καθώς η αντιπαραβολή της πορείας των φετινών τουριστικών αφίξεων και εισπράξεων (ως ποσοστά του 2019) έναντι των αντίστοιχων περσινών δείχνει σημαντική ανάκτηση των κεκτημένων του 2019.
Όπως τονίζει η Εθνική, εστιάζοντας στον κρίσιμο δείκτη των διεθνών αεροπορικών αφίξεων, ο Ιούνιος 2021 ανέκτησε το 1/3 του επιπέδου 2019 (έναντι ποσοστού ανάκτησης 3% για τον Ιούνιο 2020) και ο Ιούλιος 2021 φαίνεται να προσέγγισε ανάκτηση κοντά στα 2/3 του επιπέδου 2019 (έναντι ποσοστού ανάκτησης 29% για τον Ιούλιο 2020). Αν υποθέσουμε ότι τα υγειονομικά δεδομένα θα ακολουθήσουν μια ανάλογη με την περσινή πορεία, τότε το 2021 θα κλείσει με ποσοστό ανάκτησης της τάξης του 50% του επιπέδου 2019. Δεδομένης της υψηλής συσχέτισης των αεροπορικών αφίξεων με τις τουριστικές εισπράξεις (με συντελεστή άνω του 90%), ένα αντίστοιχο ποσοστό ανάκτησης (δηλαδή, 50% του 2019) θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένας εφικτός στόχος για τις εισπράξεις της χρονιάς.
Το μεγάλο στοίχημα για τον τουρισμό και την οικονομία τώρα, όπως επισήμανε πρόσφατα και ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, Γιάννης Ρέτσος είναι να συνεχισθεί ομαλά η τουριστική σεζόν τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, δηλαδή να μην επαναληφθεί κάποια διαταραχή, όπως αυτή που σημειώθηκε την περασμένη σεζόν, λόγω της αναζωπύρωσης της πανδημίας και της επιβολής πρόσθετων περιοριστικών μέτρων. Ως τώρα, ο τουρισμός έχει κερδίσει το στοίχημα, καθώς τα μέτρα που έχουν επιβληθεί σε περιοχές με μεγάλη έξαρση κρουσμάτων είχαν τοπικό χαρακτήρα και δεν φαίνεται να έχουν επηρεάσει σοβαρά την τουριστική δραστηριότητα.
Με βάση αυτά τα δεδομένα και εκτιμήσεις, όλα δείχνουν ότι είναι εφικτός για το 2021 ένας ρυθμός ανάπτυξης που θα κινείται προς τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις, που εν προκειμένω έχουν γίνει από το ΙΟΒΕ. Στο βασικό σενάριο που έχει καταρτίσει το ΙΟΒΕ, με βασική υπόθεση τη μεγάλη αύξηση επενδύσεων και εξαγωγών και την ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης, με σχετικά περιορισμένη αύξηση της δημόσιας κατανάλωσης, αφού γίνεται η υπόθεση ότι δεν θα χρειασθούν νέα περιοριστικά μέτρα για την πανδημία το β' εξάμηνο του έτους, ο ρυθμός ανάπτυξης ανεβαίνει για το 2021 στο 5% - 5,5%. Οι προβλέψεις του υπ. Οικονομικών, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του ΔΝΤ και του ΟΟΣΑ κυμαίνονται μεταξύ 3,6% και 4,1% και φαίνεται πλέον ότι θα ξεπερασθούν με ευκολία από τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
