Εξαιρετικά έντονη μεταβλητότητα στην αγορά εργασίας έχουν προκαλέσει οι ιδιαίτερες συνθήκες που δημιουργεί η πανδημία. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Μάιο, όπως επισημαίνει η Eurobank στην εβδομαδιαία ανάλυσή της, η απασχόληση εκτινάχθηκε κατά 168,5 χιλιάδες άτομα, χάρη στην επανεκκίνηση της οικονομίας, ενώ ήταν μαζική η επάνοδος ατόμων από τον μη ενεργό πληθυσμό στην απασχόλησης (141,4 χιλιάδες άτομα). Όπως τονίζει η τράπεζα, αυτή η έντονη μεταβλητότητα που παρουσιάζουν τα μεγέθη που σχετίζονται με την αγορά εργασίας, αυξάνει την αβεβαιότητα για το τελικό μέγεθος του ποσοστού ανεργίας το 2021.
Όπως αναφέρει η Eurobank, το εποχικά διορθωμένο ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα μειώθηκε στο 15,9% του εργατικού δυναμικού τον Μάιο 2021 από 17,1% τον Απρίλιο 2021. Στο 5μηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2021 διαμορφώθηκε στο 16,6%, οριακά υψηλότερα σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα και η Ισπανία παραμένουν με διαφορά οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας ανάμεσα στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27. Στην περίπτωση της ελληνικής οικονομίας, η προαναφερθείσα αρνητική πρωτιά είναι απότοκη της κρίσης χρέους και αντανακλά σε έναν βαθμό την απόκλιση ανάμεσα στο πραγματικό ΑΕΠ του 2019 με αυτό του 2007 (-23,5%).
Αριθμός απασχολουμένων και ανέργων στην Ελλάδα
Η μείωση του ποσοστού ανεργίας σε μηνιαία βάση τον Μάιο 2021 αντικατοπτρίζει την αύξηση της απασχόλησης. Αναλυτικά, ο αριθμός των απασχολούμενων ενισχύθηκε κατά 168,5 χιλιάδες άτομα (4,5%) όταν τον Ιανουάριο 2021 είχε μειωθεί κατά 231,4 χιλιάδες άτομα (5,9%). Η άνοδος της απασχόλησης τον Μάιο 2021 δύναται να συνδεθεί με το σταδιακό άνοιγμα της οικονομίας και την έναρξη της τουριστικής περιόδου. Η κύρια δεξαμενή άντλησης των εν λόγω πόρων ήταν ο μη ενεργός πληθυσμός (πτώση κατά 141,4 χιλιάδες άτομα ή 4,2%) και ακολούθησε το σύνολο των ανέργων (μείωση κατά 31 χιλιάδες άτομα ή 4%).
Προβλέψεις για το ποσοστό ανεργίας στο σύνολο του έτους
Από τα στοιχεία της έρευνας εργατικού δυναμικού τεκμαίρεται ότι κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης αυξήθηκε η μεταβλητότητα βασικών μεγεθών που σχετίζονται με την αγορά εργασίας. Επί παραδείγματι, καταγράφηκαν πρωτόγνωρα υψηλές μηνιαίες εκροές και εισροές από και προς τον μη ενεργό πληθυσμό. Οι ιδιαίτερες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία (π.χ. lockdowns), τα μέτρα στήριξης της απασχόλησης (π.χ. αναστολές συμβάσεων εργασίας) και οι μεθοδολογικοί κανόνες ταξινόμησης των ατόμων σε απασχολούμενους, ανέργους και εκτός εργατικού δυναμικού, εξηγούν εν μέρει την προαναφερθείσα παρατήρηση.
Επί παραδείγματι, κατά τη διάρκεια των αυστηρών μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης και αναστολής λειτουργίας πολλών επιχειρήσεων, τα άτομα που ήταν ήταν σε καθεστώς αναστολής σύμβασης εργασίας άνω των 3 μηνών έπαυαν να ανήκουν στην απασχόληση και ταξινομούνταν στον μη ενεργό πληθυσμό. Αντιστρόφως, κατά η διάρκεια του ανοίγματος των οικονομικών δραστηριοτήτων, τα άτομα που είχαν μεταπηδήσει στον μη ενεργό πληθυσμό λόγω των lockdown αναζητούσαν εκ νέου εργασία και ως εκ τούτου επέστρεφαν στον ενεργό πληθυσμό.
Η έντονη μεταβλητότητα που παρουσιάζουν τα μεγέθη που σχετίζονται με την αγορά εργασίας, αυξάνει την αβεβαιότητα για το τελικό μέγεθος του ποσοστού ανεργίας το 2021. Σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2022-2025 και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο λόγος των ανέργων προς το εργατικό δυναμικό στην Ελλάδα το 2021 προβλέπεται να παραμείνει κατά μέσο όρο σταθερός στα επίπεδα του 2020. Η Τράπεζα της Ελλάδος, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και το περιοδικό Focus Economics εκτιμούν οριακή αύξηση.