Αποφασισμένη να διατηρήσει τη στήριξη της οικονομίας της ευρωζώνης με μηδενικά/αρνητικά επιτόκια και μεγάλου ύψους αγορές ομολόγων εμφανίζεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η ανακοίνωση που εκδόθηκε από το διοικητικό συμβούλιο σηματοδοτεί την περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, στο πνεύμα της πρόσφατης στρατηγικής αναθεώρησης και επιβεβαίωσε τις προσδοκίες των αγορών, όπως φαίνεται από την υποχώρηση του ευρώ έναντι του δολαρίου μετά την έκδοση της ανακοίνωσης.
Μετά την πρόσφατη αύξηση του στόχου για τον πληθωρισμό στο 2% με συμμετρική ανοχή σε αποκλίσεις υψηλότερα ή χαμηλότερα, η ΕΚΤ παρείχε σήμερα καθοδήγηση στις αγορές σχετικά με τον τρόπο που θα επιδιώξει να επιτύχει την αύξηση του πληθωρισμού, ο οποίος για χρόνια παραμένει χαμηλότερος από τον στόχο.
Όπως ανακοίνωσε το συμβούλιο, «για την επίτευξη του συμμετρικού του στόχου για πληθωρισμό 2% και σύμφωνα με τη στρατηγική νομισματικής πολιτικής του, το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμείνουν στα σημερινά ή χαμηλότερα επίπεδα έως ότου δει τον πληθωρισμό να φθάνει το 2% και κρίνει ότι η πρόοδος στον πυρήνα του πληθωρισμού έχει προχωρήσει αρκετά, ώστε να είναι συμβατός με τον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα. Αυτό μπορεί επίσης να συνεπάγεται μια μεταβατική περίοδο, κατά την οποία ο πληθωρισμός είναι μετρίως πάνω από τον στόχο».
Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών, αυτή η καθοδήγηση από την ΕΚΤ ουσιαστικά αποκλείει για μεγάλη χρονική περίοδο μια αύξηση επιτοκίων, αφού η κεντρική τράπεζα θα περιμένει, πριν αναπροσαρμόσει την πολιτική της, όχι μόνο να φθάσει ο πληθωρισμός στον στόχο του 2%, κάτι που θα μπορούσε να συμβεί συγκυριακά λόγω ανατιμήσεων στα καύσιμα ή άλλα αγαθά με ευμετάβλητες τιμές, αλλά και να ανεβεί ο πυρήνας του πληθωρισμού σε επίπεδα που θα είναι συμβατά με τη μεσοπρόθεσμη διατήρηση του πληθωρισμού στο 2%. Επιπλέον, η ΕΚΤ δίνει ένα σαφές σήμα ότι θα ανεχθεί και μια μέτρια άνοδο του πληθωρισμού πάνω από τον στόχο του 2%.
Για το μόνιμο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (APP) η ΕΚΤ δεσμεύεται ότι οι αγορές θα συνεχισθούν με τον ίδιο μηνιαίο ρυθμό των 20 δισ. ευρώ. Ο χρόνος τερματισμού του προγράμματος, όπως ανακοίνωσε το συμβούλιο, θα είναι «λίγο πριν αρχίσει η ΕΚΤ να αυξάνει τα επιτόκια». Δεδομένου ότι η αύξηση των επιτοκίων, όπως προαναφέρθηκε, μετατίθεται στο μακρινό μέλλον, αυτό σημαίνει ότι το APP θα συνεχισθεί για αρκετά μεγάλη περίοδο.
Για το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων για την πανδημία (PEPP) οι διατυπώσεις του συμβουλίου εξυπηρετούν ιδιαιτέρως την Ελλάδα, που για πρώτη φορά, μέσω της ένταξης στο PEPP, επωφελήθηκε από ένα πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ (στο APP η χώρα μας δεν δικαιούται να συμμετέχει λόγω χαμηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης).
Ειδικότερα, η ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι οι αγορές ομολόγων μέσω του PEPP, το οποίο έχει «πυρομαχικά» 1,85 τρισ. ευρώ, θα συνεχισθούν τουλάχιστον έως τον Μάρτιο του 2022 (εδώ η λέξη κλειδί είναι το «τουλάχιστον») και, «σε κάθε περίπτωση μέχρι το Συμβούλιο να κρίνει ότι η κρίση της πανδημίας έχει τελειώσει». Αυτές οι διατυπώσεις, όπως εκτιμούν οι αναλυτές, αφήνουν πολλά περιθώρια για να συνεχισθούν οι αγορές ομολόγων και μετά τον Μάρτιο του 2022.
Για το τρέχον τρίμηνο, οι αγορές ομολόγων θα συνεχισθούν με αυξημένο ρυθμό (80 δισ. ευρώ το μήνα), δηλαδή αποκλείεται το ενδεχόμενο να επαναληφθεί η μείωση του ρυθμού αγορών, που είχε παρατηρηθεί το πρώτο τρίμηνο του έτους. Το Συμβούλιο αφήνει ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα για το σύνολο των αγορών ομολόγων που θα γίνουν, σημειώνοντας ότι δεν είναι ανάγκη να εξαντληθούν τα 1,85 τρισ., αλλά και ότι μπορεί να επαναπροσδιορισθεί το ύψος των αγορών, αν αυτό κριθεί απαραίτητο για να επιτευχθούν οι στόχοι της νομισματικής πολιτικής.