Με συστάσεις απαντάει η Κομισιόν στην εικόνα που διαμορφώνεται στη χώρα μας από τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος που προκαλούν δυσφορία στους καταναλωτές.
Μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αγορά λιανικής ρεύματος περιλαμβάνει συστάσεις για τη χώρα μας για τον διαχωρισμό των «άσχετων» χρεώσεων με τον προμηθευτή και τη συλλογή τους με άλλους τρόπους και την προστασία των προμηθευτών από τις χρεώσεις τρίτων μέσω ενός ταμείου ανάκτησης ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Ουσιαστικά, η Κομισιόν υιοθετεί ένα πάγιο αίτημα ελληνικών καταναλωτικών οργανώσεων για «καθάρισμα» των λογαριασμών ρεύματος από όλες τις άσχετες χρεώσεις που περιλαμβάνουν. Παράλληλα, διατυπώνει μια σύσταση με την οποία συμφωνούν οι πάροχοι της ελληνικής αγοράς, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να «κυνηγούν» όχι μόνο όσες καθυστερούμενες όφειλες αφορούν την παροχή ρεύματος, αλλά και πλήθος άλλων χρεώσεων που περιλαμβάνονται στους λογαριασμούς.
Παράλληλα, εντός συνόρων, οι καταναλωτές ζητούν λογαριασμούς που μπορούν να διαβαστούν εύκολα και αφορούν μόνο την κατανάλωση του ρεύματος, χωρίς χρεώσεις υπέρ τρίτων και ρυθμιζόμενες χρεώσεις ΕΤΜΕΑΡ και ΥΚΩ.
Τα αποτελέσματα έρευνας της ΕΚΠΟΙΖΩ σε τυχαίο δείγμα άνω των 2.000 καταναλωτών δείχνουν ότι οι πολίτες θέλουν να δουν «καθαρά» τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος χωρίς χρεώσεις που δε συνδέονται με την ίδια την κατανάλωση του ρεύματος. Και αυτό κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι, καθώς οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος περιλαμβάνουν δέκα χρεώσεις από τις οποίες οι επτά είναι εντελώς άσχετες με την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος. Υπάρχουν μόνο τρεις χρεώσεις στο τιμολόγιο που λαμβάνουμε που αφορούν στην ίδια την κατανάλωσή – η κατανάλωση και το πάγιο και οι χρεώσεις ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ.
Μάλιστα, σύμφωνα με την ΕΚΠΟΙΖΩ, το κόστος του λογαριασμού ενός μέσου νοικοκυριού αυξάνεται κατά 30-35% με τις εν λόγω χρεώσεις (υπέρ τρίτων, ΕΤΜΕΑΡ και ΥΚΩ), ενώ το κόστος προμήθειας, μεταφοράς και διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας καλύπτει περίπου το 65% του συνολικού λογαριασμού του.
Ξεκάθαρο «ναι» σε καθαρούς λογαριασμούς
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που δημοσίευσε η ΕΚΠΟΙΖΩ:
- Tο 96,3% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι, επιθυμούν «καθαρούς» λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος. Οι λογαριασμοί πρέπει να περιορίζονται αποκλειστικά και μόνο στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.
- Tο 94,4% επιθυμούν να αφαιρεθούν από τους λογαριασμούς οι χρεώσεις υπέρ τρίτων (Δημοτικά τέλη/φόροι, ΕΡΤ) και να εισπράττονται με άλλον τρόπο.
- Το 84,6% των ερωτηθέντων θα ήθελαν να σταματήσουν να τους επιβαρύνουν οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις ΕΤΜΕΑΡ (Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων για την ενίσχυση της παραγωγής ρεύματος από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας/ΑΠΕ) και ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας για τα μη διασυνδεδεμένα νησιά, τους πολύτεκνους και το κοινωνικό τιμολόγιο), οι οποίες αυξάνουν σημαντικά το λογαριασμό.
- Το 85,3% απάντησε θετικά ότι οι λογαριασμοί είναι δυσνόητοι και πολύπλοκοι με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να τους διαβάσουν και να τους κατανοήσουν, λόγω του πλήθους των χρεώσεων που συμπεριλαμβάνονται, ενώ μόνο το 13,05% απάντησε αρνητικά.
Υπόμνημα στα υπουργεία
Παράλληλα με την εκπόνηση της έρευνας η ΕΚΠΟΙΖΩ βρίσκεται σε συνομιλίες με κοινωνικούς φορείς της αγοράς, όπως επιμελητήρια, ΓΣΕΒΕΕ και προμηθευτές ενέργειας και το επόμενο βήμα είναι η αποστολή υπομνήματος στα συναρμόδια υπουργεία στα οποία έχει γίνει ήδη σχετικό αίτημα ώστε να υπάρξει τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας.
Μιλώντας στο Business Daily η αντιπρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ Παναγιώτα Καλαποθαράκου τονίζει ότι είναι σημαντικό να αφαιρεθούν οι χρεώσεις αυτές από τους λογαριασμούς του ρεύματος που αποτελεί ένα κοινωνικό αγαθό και να «χτυπήσουμε» την ενεργειακή φτώχεια που αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα.
Από την άλλη πλευρά, όπως τονίζει, και για τους παρόχους ρεύματος είναι μία καλή αλλαγή καθώς τώρα καλούνται να εισπράττουν και να καταθέτουν στη συνέχεια φόρους του κράτους. Από την άλλη, μία τέτοια αποδέσμευση θα καθιστούσε και το σύστημα είσπραξης των εν λόγω φόρων πιο ασφαλές από μία ενδεχόμενη πτώχευση κάποιας εταιρείας προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος όπως έχουμε δει να συμβαίνει και στο παρελθόν.
Όπως σημειώνει η κ. Καλαποθαράκου οι «καθαροί λογαριασμοί» θα δώσουν την δυνατότητα στους καταναλωτές να τους κατανοούν, να τους συγκρίνουν και να αλλάζουν εύκολα προμηθευτή ενέργειας, να μπορούν να τους πληρώνουν και να ελέγχουν την κατανάλωση».
Αναφερόμενη ειδικά στις χρεώσεις ΕΤΜΕΑΡ (Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων για την ενίσχυση της παραγωγής ρεύματος από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) υπογραμμίζει πως πρόκειται για πολύ υψηλότερες σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ οι χρεώσεις ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας), αποτελούν, όπως σημειώνει, παγκόσμια πρωτοτυπία.
Μάλιστα είναι χαρακτηριστικό ότι έρευνα σε 16 ευρωπαϊκές χώρες (Κύπρος, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Λετονία, Πολωνία, Βέλγιο, Σλοβενία, Ιρλανδία, Ισπανία, Αυστρία, Λιθουανία, Σλοβακία, Πορτογαλία και Ιταλία και εκτός Ε.Ε. Αγγλία), έδειξε ότι μόνο στην Πορτογαλία υπάρχει αντίστοιχο σύστημα για την είσπραξη των τελών για τον Δήμο και τη δημόσια τηλεόραση μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος. Στην Ιταλία στα τιμολόγια ρεύματος βρίσκεται και το τέλος της δημόσιας τηλεόρασης, ενώ οι υπόλοιπες 14 χώρες τα εισπράττουν, είτε απευθείας είτε μέσω Εφορίας. Αξιοσημείωτο είναι ότι η Κύπρος και η Λιθουανία δεν επιβαρύνουν τους καταναλωτές με φόρο για την δημόσια τηλεόραση.
Όπως υπογραμμίζει η κ. Καλαποθαράκου και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι υπέρ των καθαρών λογαριασμών. Όπως προαναφέρθηκε, πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν σημειώνει για την περίπτωση της Ελλάδας ότι ανάμεσα στα προβλήματα για την απελευθέρωση της αγοράς είναι και οι χρεώσεις που οι πάροχοι ρεύματος καλούνται να εισπράξουν εκ μέρους τρίτων. Σύμφωνα με την Επιτροπή οι χρεώσεις αυτές παρεμποδίζουν αδικαιολόγητα τη σύννομη λειτουργία του κλάδου της ενέργειας αυξάνοντας τα κόστη και δημιουργώντας επιπλέον ζήτημα στο κομμάτι της ενεργειακής φτώχειας. Η Κομισιόν προτείνει τελικά η είσπραξη αυτών των φόρων να γίνεται με άλλους τρόπους.
Αυξήσεις στα τιμολόγια με νέα ρήτρα για τις εκπομπές ρύπων
Εξάλλου, νέες αυξήσεις στα τιμολόγιά τους θα δουν ωστόσο οι καταναλωτές ήδη από αυτόν τον μήνα που θα φτάσουν τα 2 με 3 ευρώ σε κάθε λογαριασμό.
Όπως έγραφε το Business Daily, παρότι τους πρώτους μήνες του έτους η διοίκηση της ΔΕΗ εκτιμούσε ότι θα μπορούσε να απορροφήσει την πίεση που φέρνει το ράλι των ευρωπαϊκών δικαιωμάτων ρύπων για ολόκληρη τη χρονιά, οι σχεδιασμοί αυτοί αλλάζουν τελικά και ένα μέρος του λογαριασμού θα μεταφερθεί στους καταναλωτές με τη μορφή των «φουσκωμένων» λογαριασμών, μέσω ενεργοποίησης της ρήτρας διοξειδίου του άνθρακα στα τιμολόγια.
Το τελευταίο διάστημα η αγορά έχει δει τεράστιες αυξήσεις στις τιμές των δικαιωμάτων ρύπων, που έχουν ξεπεράσει τα 50 ευρώ/τόνο. Η ρήτρα ενεργοποίησης CO2 που είχε ενταχθεί στα τιμολόγια των οικιακών καταναλωτών από τον Σεπτέμβριο του 2019 έθετε ως όριο το κόστος των δικαιωμάτων εκπομπής CO2 στα 30 ευρώ.
Ωστόσο η ηγεσία της ΔΕΗ είχε αποφασίσει να «παγώσει» τη ρήτρα αυτή και τις τιμές των τιμολογίων έως τα τέλη Μαρτίου ελπίζοντας παράλληλα ό,τι η μείωση της λιγνιτικής παραγωγής θα μειώσει και τις χρεώσεις της σε δικαιώματα ρύπων. Μάλιστα, διαρροές εκείνον τον καιρό ήθελαν την διοίκηση της ΔΕΗ να κάνει λόγο για «πάγωμα» της ρήτρας αυτής για όλο το 2021.
Οι τιμές πλέον ξεπερνούν τα 50 ευρώ, με την προοπτική να αυξηθούν περαιτέρω με την προοπτική να φθάσουν στα 100 ευρώ, καθώς αυτό είναι ένα κεντρικό σημείο στην πολιτική της Ε.Ε. για την πράσινη μετάβαση (η αύξηση του κόστους των δικαιωμάτων λειτουργεί σαν ένας ισχυρός μοχλός πίεσης για τη στροφή στην πράσινη ενέργεια).