Πρωτοφανείς διακυμάνσεις παρουσίασε η ιδιωτική κατανάλωση υπό την επίδραση της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων, όπως επισημαίνουν οι αναλυτές της Eurobank, τονίζοντας ότι η «η πανδημία του κορωνοϊού COVID-19 χαρακτηρίζεται από διακυμάνσεις και αβεβαιότητα, που αντανακλώνται σε βασικούς δείκτες της οικονομικής δραστηριότητας, όπως η ιδιωτική κατανάλωση.
Ειδικότερα, η ιδιωτική κατανάλωση, δηλαδή η δαπάνη των εγχώριων νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών, η οποία συρρικνώθηκε απότομα κατά -12,9% το δεύτερο τρίμηνο του 2020, ανέκαμψε δυναμικά κατά 13,3% το τρίτο τρίμηνο και τους τρεις τελευταίους μήνες του 2020 επανήλθε σε καθοδική τροχιά με ρυθμό της τάξης του -2,2%.
Με βάση αυτά τα στοιχεία, αποδεικνύεται ότι οι βραχύβιες κυκλικές διακυμάνσεις της ιδιωτικής κατανάλωσης συνδέονται στενά με την εξέλιξη της πανδημίας, ενώ το τελικό αποτέλεσμα είναι συνάρτηση τριών παραγόντων: της πορείας του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, των προσδοκιών που σχηματίζουν για την οικονομική κατάστασή τους στο μέλλον και των έκτακτων φυσικών περιορισμών που αντιμετωπίζουν λόγω της πανδημίας.
Το τρίτο κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 αναμένεται να ασκήσει αρνητική επίδραση στα στοιχεία της ιδιωτικής κατανάλωσης του πρώτου τριμήνου 2021. Σύμφωνα με δημοσίευση της ΕΛΣΤΑΤ, ο κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου με υποχρέωση τήρησης διπλογραφικών βιβλίων κατέγραψε μείωση -5,6% YoY τον Ιανουάριο 2021. Ωστόσο, η εν λόγω μείωση ήταν αρκετά ηπιότερη σε σύγκριση με την αντίστοιχη του Δεκεμβρίου 2020 (-13,7% ΥοΥ).
Στο πεδίο των προσδοκιών η εικόνα είναι μικτή, με τον δείκτη εμπιστοσύνης καταναλωτή να επιδεινώνεται τον Φεβρουάριο 2021 στις -46,2 μονάδες από -43,2 τον Ιανουάριο 2021 και τον αντίστοιχο δείκτη λιανικού εμπορίου να βελτιώνεται στις -10,1 μονάδες τον Φεβρουάριο 2021 από -18,9 τον Ιανουάριο 2021.
Η σταδιακή προσαρμογή των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων στις νέες συνθήκες κατανάλωσης και παραγωγής που δημιούργησε η πανδημία (ηλεκτρονικές συναλλαγές, υποκατάσταση αγαθών και υπηρεσιών, τηλεργασία κ.α.) και τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης δύνανται να απορροφούν σε έναν βαθμό τους κραδασμούς που προκαλεί το παρατεταμένο lockdown.
Από την άλλη πλευρά, η συσσώρευση υποχρεώσεων και η αναμενόμενη σταδιακή απόσυρση των μέτρων ενίσχυσης της κυβέρνησης αποτελούν παράγοντες αβεβαιότητας αναφορικά με την πορεία της ιδιωτικής κατανάλωσης, όταν ομαλοποιηθεί η κατάσταση στο μέτωπο της πανδημίας.