Νέα μείωση «κόκκινων» δανείων 30 δισ. με το δεύτερο σχέδιο «Ηρακλής»

Στο επόμενο στάδιο της εφαρμογής του «Σχεδίου Ηρακλής» για τη μείωση των κόκκινων δανείων των ελληνικών τραπεζών εστίασε, μεταξύ άλλων, ο ο υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, κ. Γ. Ζαββός, μιλώντας στο συνέδριο «Fin Forum 2021, Shaping the future of banking & finance».

Όπως τόνισε ο κ. Ζαββός η κυβέρνηση μετά και την έγκριση των ευρωπαϊκών θεσμών προχωρά σε παράταση του «Ηρακλή» κατά 18 μήνες, η οποία θα διαρκέσει από τον Απρίλιο του 2021 έως και τον Οκτώβριο του 2022. Σημείωσε ότι βασικός στόχος του «Ηρακλή ΙΙ» είναι  να μειωθούν τόσο τα παλαιά κόκκινα δάνεια όσο και τα νέα που έχουν προκύψει εξαιτίας της πανδημίας, με τελικό στόχο την περαιτέρω μείωση κατά περίπου 30 - 32 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση αναμένει και στον « Ηρακλή ΙΙ» τη συμμετοχή των τεσσάρων συστημικών τραπεζών με τελικό στόχο στο τέλος του 2022 να φτάσει η χώρα σε μονοψήφια ποσοστά κόκκινων δανείων που θα αγγίζουν το μέσο όρο της ΕΕ του 5%.

Παράλληλα αναφέρθηκε εκτενώς στο τι έχει επιτευχθεί στην πρώτη φάση του «Ηρακλή», σημειώνοντας ότι ο πρώτος γύρος τιτλοποιήσεων κόκκινων δανείων πέτυχε, μέσα σε μόλις ένα χρόνο από την υιοθέτησή του, τη μείωση τους κατά 32 δισ. ευρώ, με τη μαζική συμμετοχή των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, χωρίς καμία επιβάρυνση για τον Έλληνα φορολογούμενο. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε μείωση του συνολικού αποθέματος κόκκινων δανείων κατά 40%.

Προσέθεσε ακόμη ότι το  «Σχέδιο Ηρακλής» είναι μία συστημική λύση για τη μείωση των κόκκινων δανείων ενώ συμβάλλει ώστε οι ελληνικές τράπεζες να ξαναγίνονται επενδύσιμες και να ανεβαίνουν επενδυτική βαθμίδα, γεγονός που έχει κομβικό ρόλο στην πιστοληπτική αναβάθμιση της χώρας, πρόσθεσε. Προσελκύονται επενδύσεις από το εξωτερικό, κάτι που αποτυπώνεται ως ανάπτυξη της οικονομίας, τόνωση της απασχόλησης με τη δημιουργία θέσεων εργασίας και βελτίωση των εισοδημάτων, ενώ παράλληλα ενισχύεται η κεφαλαιακή βάση των ελληνικών τραπεζών.

Ο κ. Ζαββός υπενθύμισε ότι τα παραπάνω πλεονεκτήματα οφείλονται στη χρηματοοικονομική και τεχνική δομή του «Ηρακλή»: 

• Πρώτον, ο μηχανισμός αποτελεί μια συστημική λύση και λειτουργεί με αποτιμήσεις που καθορίζουν οι αγορές. 
• Δεύτερον, προβλέπει μηδενική στάθμιση κινδύνου στα κεφάλαια των τραπεζών, λόγω της εγγύησης του Δημοσίου για το senior τμήμα των δανείων. 
• Τρίτον, δεν επιβαρύνει τον Έλληνα φορολογούμενο. 
• Τέταρτον, το ελληνικό Δημόσιο εισπράττει έσοδα από την προμήθεια για την παροχή της εγγύησης.
• Πέμπτον, προβλέπει δικλείδες ασφαλείας αντιστάθμισης κινδύνου μέσω της έκδοσης Credit Default Swaps (CDS) για κάθε τιτλοποίηση.
• Έκτον, οι επιπτώσεις στα κεφάλαια των τραπεζών είναι μικρές, ενώ τα οφέλη μεγάλα.

Οι τιτλοποιήσεις του προγράμματος «Ηρακλής» δεν συνέβαλαν μόνο στη μείωση των κόκκινων δανείων και την κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών. Ο «Ηρακλής» έβγαλε τις ελληνικές τράπεζες στις διεθνείς αγορές και ανεβάζει την επενδυτική τους βαθμίδα. Το γεγονός ότι πέτυχε ο «Ηρακλής» σημαίνει ότι πρακτικά οι ελληνικές τράπεζες αναβαθμίστηκαν. Ταυτόχρονα, δημιουργήθηκε και αναπτύχθηκε η δευτερογενής αγορά τιτλοποιημένων δανείων, με βάθος σήμερα γύρω στα 90 δισ. ευρώ. Όλα αυτά έφεραν την ελληνική αγορά και τις ελληνικές τράπεζες στο προσκήνιο και, σήμερα μπορούν να έχουν πρόσβαση στις διεθνείς αγορές και να προχωρούν σε εκδόσεις ομολόγων.

Τέλος, αναφερόμενος στην αναταραχή στις αγορές ομολόγων, ο κ. Ζαββός εξήγησε ότι αυτή πρόκειται περισσότερο για μία διόρθωση των αποδόσεων που είχαν βρεθεί και σε αρνητικά επίπεδα λόγω του προγράμματος αγορών από την ΕΚΤ, παρά σε κάποια κρίση. Όπως είπε, οι αγορές ομολόγων οδήγησαν τις αποδόσεις σε χαμηλά επίπεδα που δεν ενσωμάτωναν την πιστοληπτική ικανότητα του εκδότη. Τώρα, οι τιμές προσαρμόζονται. Εξάλλου, παρατηρήθηκε ότι παρά την αύξηση των αποδόσεων στα ομόλογα, οι τιμές των CDS δεν επηρεάστηκαν.

Σήμερα, οι τιμές βρίσκονται στο ένα τρίτο από το επίπεδο του 2019 και στο μισό σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες. Το πρόγραμμα «Ηρακλής» επηρεάζεται κυρίως από τα CDS που κινούνται σήμερα σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα για την Ελλάδα, παρά από τις τιμές των ομολόγων. Κλείνοντας, ο κ. Ζαββός υπενθύμισε ότι όταν ξεκίνησε ο «Ηρακλής», οι αποδόσεις στις αγορές ομολόγων και οι διεθνείς αγορές γενικώς βρίσκονταν σε χειρότερη κατάσταση από τη σημερινή, καθώς ξεκινούσε το κύμα της πανδημίας.