Η υπόθεση καταδίκης της χώρας λόγω της μονοπωλιακής πρόσβασης της ΔΕΗ στο λιγνίτη (Anti-Trust Case), η οποία εκκρεμεί από το 2007, τα μέτρα που έχουν δρομολογηθεί για τη βιωσιμότητα του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) και η λειτουργία του Target Model συζητήθηκαν στην πρώτη τηλεδιάσκεψη με τους θεσμούς είχε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας.
Στην τηλεδιάσκεψη, οριστικοποιήθηκαν οι συζητήσεις σχετικά με τα μέτρα θεραπείας που οφείλει να υιοθετήσει η χώρα στο πλαίσιο της καταδίκης για το μονοπώλιο της ΔΕΗ στο λιγνίτη. Δόθηκε από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας το πράσινο φως για την έναρξη της διαδικασίας του Market Test (Δοκιμή Αγοράς), προκειμένου να περιοριστεί η δεσπόζουσα θέση της ΔΕΗ στην αγορά λιανικής και να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός.
Ως επανορθωτικό μέτρο για την στρέβλωση του ανταγωνισμού και μετά από διαπραγματεύσεις περίπου 18 μηνών, η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφώνησαν να υιοθετήσουν έναν ρυθμιστικά καθοριζόμενο μηχανισμό διάθεσης προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο του οποίου τα επόμενα τρία έτη η ΔΕΗ θα προχωρήσει σε τμηματική πώληση ενέργειας μέσω της σύναψης διμερών συμβολαίων με ιδιώτες προμηθευτές.
Η υιοθέτηση του μηχανισμού επανόρθωσης δεν παραβλάπτει τα συμφέροντα της ΔΕΗ, δεδομένου ότι:
- Η σύνδεσή της με το λιγνίτη περιορίζεται όλο και περισσότερο τόσο λόγω της αύξησης του κόστους παραγωγής όσο και λόγω της επικείμενης απόσυρσης των περισσότερων λιγνιτικών μονάδων στην επόμενη τριετία.
- Οι ποσότητες θα προσφέρονται σε τιμές που δεν θα παραβλάπτουν ουσιωδώς την οικονομική της κατάσταση καθώς θα συνδέονται με την προημερήσια αγορά.
Παράλληλα, με δεδομένη τη μικρή συμμετοχή του λιγνίτη στο ηλεκτροπαραγωγικό μείγμα της χώρας την τελευταία περίοδο, οι προς διάθεση ποσότητες θα είναι συγκεκριμένες και όχι ιδιαίτερα μεγάλες.
Οι ποσότητες ενέργειας, οι οποίες θα διατίθενται σε τριμηνιαία ή ετήσια πακέτα, θα ανέλθουν το 2021 στο 50% της λιγνιτικής παραγωγής του προηγούμενου έτους. Αντίστοιχα, το 2022 και το 2023 θα διαμορφωθούν σε ποσοστό 40% με βάση το προηγούμενο έτος.
Δικαίωμα αγοράς των προϊόντων αυτών θα έχουν όλοι οι κάτοχοι άδειας προμήθειας ηλεκτρικής ενέργεια. Η διάθεση θα γίνεται μέσω πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος από τη ΡΑΕ σε προκαθορισμένη τιμή και όχι μέσα από διαδικασίες δημοπράτησης.
Με την έναρξη της διαδικασίας του Market Test δρομολογείται η διευθέτηση ενός φακέλου καταδίκης της χώρας, ο οποίος παραμένει ανοιχτός εδώ και σχεδόν 14 έτη. Οι απαντήσεις των συμμετεχόντων στο Market Test θα χρησιμοποιηθούν για να αξιολογηθεί το ενδιαφέρον της αγοράς, αλλά και κάποιες επιμέρους σχεδιαστικές παράμετροι αυτού (όπως η τρίμηνη ή ετήσια διάρκεια των παραγώγων).
Επιπλέον, η εφαρμογή του μηχανισμού επανόρθωσης θα συμβάλλει στη βελτίωση του ανταγωνισμού στη λιανική αγορά ενέργειας προς όφελος των καταναλωτών.
Και αυτό διότι, η δυνατότητα των προμηθευτών να αποκτήσουν σταθερές ποσότητες σε σταθερές τιμές σε βάθος ετών θα τους επιτρέψει να μειώσουν την έκθεσή τους στις διακυμάνσεις της νέας αγοράς, να διαχειριστούν καλύτερα τον κίνδυνο και να χαράξουν με μεγαλύτερη ασφάλεια τις εμπορικές πολιτικές τους.
Παρακολούθηση στόχων για τον ΕΛΑΠΕ
Στην τηλεδιάσκεψη συζητήθηκε επίσης η βιωσιμότητα του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Κώστας Σκρέκας, τόνισε ότι η διασφάλιση της βιωσιμότητας του λογαριασμού αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη μετάβαση σε μία οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα και χαμηλού περιβαλλοντικού αποτυπώματος, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για το 2030 όπως καθορίζονται από το ΕΣΕΚ και το Ευρωπαϊκό Green Deal.
Για την επίτευξη των στόχων αυτών, όπως ειπώθηκε στην τηλεδιάσκεψη, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα παρακολουθεί σε μόνιμη βάση το ισοζύγιο του λογαριασμού.
Σε στενή παρακολούθηση η αγορά ενέργειας
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας επεσήμανε τη σημασία του Target Model, ως προς την απρόσκοπτη λειτουργία της αγοράς με τη διασφάλιση ανταγωνιστικών τιμών ενέργειας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Ο κ. Σκρέκας ανέφερε ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας μαζί με τη ΡΑΕ παρακολουθούν από την πρώτη στιγμή τη λειτουργία του Μοντέλου Στόχου. Ήδη η ΡΑΕ αποφάσισε να προχωρήσει στη λήψη μέτρων για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς εξισορρόπησης.