Με γοργούς ρυθμούς προχώρησε την περασμένη χρονιά η απολιγνιτοποίηση και η μετάβαση από το «βρώμικο» ενεργειακό μείγμα της χώρας με βάση τον λιγνίτη σε πιο «πράσινες» αλλά και συμφέρουσες μορφές ενέργειας.
Ειδικότερα, πως αναφέρει το πρόσφατο δελτίο ενέργειας του ΑΔΜΗΕ στο 11μηνο του 2020 παρήχθησαν ή εισήχθησαν στο ηλεκτρικό σύστημα 45.771GWh, με τον λιγνίτη να έχει μόλις το 11% ή αλλιώς 4.892GWh από τη συνολική ενέργεια. Τα πρωτεία κέρδισε το φυσικό αέριο με μερίδιο 35% (16.073GWh). Οι ΑΠΕ σημείωσαν συνολικό μερίδιο 29% ενώ ένα 6% του μεριδίου είχαν τα υδροηλεκτρικά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά η ζήτηση της ηλεκτρικής ενέργειας κατέγραψε μείωση 4,1% από τις 47.598GWh στις 45.670GWh. Ειδικότερα, η μεγαλύτερη μείωση προήλθε από το δίκτυο 3,3% (1.287GWh) τους πελάτες υψηλής τάσης 7,6% (490GWh) και τα ορυχεία της ΔΕΗ 33,1% (160GWh).
Η τάση αυτή, της πτώσης του λιγνίτη είχε φανεί ήδη νωρίτερα μέσα στο έτος. Ήδη η 8η Ιουνίου 2020 ήταν μέρα – ρεκόρ όταν ο λιγνίτης είχε μηδενική συνεισφορά στην κάλυψη της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Σύμφωνα με έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ) πτώση 14,3% σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2019 και κατά 7,0% σε σύγκριση με τον Ιούλιο του 2020 παρουσίασε η καθαρή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα που έφτασε τις 4,0 τεραβατώρες τον Αύγουστο του 2020. Τον Αύγουστο, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα μειώθηκε κατά 59,7% σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2019, σε 310,7 γιγαβατώρες.
Η παραγωγή ενέργειας από άνθρακα αντιστοιχούσε στο 7,7% του συνολικού μείγματος τον Αύγουστο του 2020 σε σύγκριση με το 16,4% τον Αύγουστο του 2019. «Αυτή η χαμηλότερη παραγωγή από άνθρακα ακολουθεί μια πτωτική τάση που παρατηρείται από τις αρχές του 2018 και είναι σύμφωνη με την απόφαση να καταργηθεί η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας άνθρακα έως το 2028», τονίζει η έκθεση.
Στην ουσία πρόκειται για συνέχιση της πτωτικής τάσης παραγωγής από λιγνίτη που είχε διαφανεί και στην έκθεση του ΙΕΑ για τους πρώτους έξι μήνες της χρονιάς. Ειδικότερα, η παραγωγή ηλεκτρικού από μη ανανεώσιμες πηγές σημείωσε πτώση 19,7% στο εξάμηνο συγκριτικά με το ίδιο διάστημα το 2019 φτάνοντας στο 54% της συνολικής παραγωγής. Παράλληλα, αυξήθηκε κατά 8,9% η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές, συγκριτικά με την ίδια περίοδο το 2019, ποσοστό που ξεπερνάει τον μέσο όρο στο σύνολο των χωρών του ΟΟΣΑ. Η παραγωγή ρεύματος από ΑΠΕ έφτασε στο 46% της συνολικής παραγωγής την περίοδο αυτή.
«Βασιλιάς» η ηλιακή ενέργεια
Η πράσινη ενέργεια θα αποτελέσει το 80% της παγκόσμιας αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας μέσα στην επόμενη δεκαετία με την ηλιακή ενέργεια να οδηγεί την κούρσα επέκτασης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας τα επόμενα 10 χρόνια, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΙΕΑ).
Στο ετήσιο World Energy Outlook 2020 ο οργανισμός αναφέρει ότι ο συνδυασμός πράσινης ηλιακής και αιολικής ενέργειας θα αυξηθεί κατά σχεδόν 30% το 2030 από 8% το 2019, αναφέρει η έκθεση με την ενέργεια από φωτοβολταϊκά να αυξάνεται κατά μέσο όρο 12% ετησίως.
«Βλέπω ότι η ηλιακή ενέργεια θα είναι ο νέος βασιλιάς των παγκόσμιων αγορών ηλεκτρικής ενέργειας. Με βάση τις σημερινές ρυθμίσεις πολιτικής, η ηλιακή ενέργεια είναι σε καλό δρόμο για να δημιουργήσει νέα ρεκόρ ανάπτυξης ετησίως μετά το 2022. Εάν οι κυβερνήσεις και οι επενδυτές εντείνουν τις προσπάθειές τους για καθαρή ενέργεια σύμφωνα με το Σενάριο Αειφόρου Ανάπτυξης, η ανάπτυξη τόσο της ηλιακής όσο και της αιολικής ενέργειας θα είναι ακόμη πιο θεαματική – και εξαιρετικά ενθαρρυντική για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας κλιματικής πρόκλησης» τόνισε ο εκτελεστικός διευθυντής του IEA, Φατίχ Μπιρόλ.
Όπως επισημαίνει η έκθεση η ηλιακή ενέργεια είναι φθηνότερη συγκριτικά με τον άνθρακα και το φυσικό αέριο. Η ανάπτυξη της ηλιακής ενέργειας θα χρειαστεί να υποστηριχθεί από πολιτικές και τεχνολογίες που θα επιτρέπουν πολύ φθηνή πρόσβαση στο κεφάλαιο στις κορυφαίες αγορές επισημαίνει η έκθεση.
Η παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ είναι η μόνη σημαντική πηγή ενέργειας που συνέχισε να αυξάνεται το 2020, πρόσθεσε ο οργανισμός. Ένα πιο φιλόδοξο σενάριο, όπως για παράδειγμα η υιοθέτηση του στόχου μηδενικών εκπομπών έως το 2050, θα έδινε ακόμα μεγαλύτερη ώθηση στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω φωτοβολταϊκών. Παρά την αύξηση της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αναμένεται να αυξηθούν το 2021 μετά από πτώση 2,4 γιγατόννων (Gt) το 2020 και να ξεπεράσουν τα επίπεδα του 2019 το 2027 πριν αυξηθούν σε 36 Gt το 2030, σύμφωνα με την έκθεση.
Στην ετήσια έκθεσή της για το μακροπρόθεσμο μέλλον της ενεργειακής βιομηχανίας ο ΙΕΑ τονίζει ότι η υγειονομική κρίση μειώνει τις εκπομπές άνθρακα παγκοσμίως που φτάνουν σε χαμηλό δεκαετίας φέτος. Τα lockdowns λόγω του κορονοϊού, οδήγησαν στην μεγαλύτερη πτώση της ενεργειακής ζήτησης παγκοσμίως, περίπου 5%, από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Ωστόσο ο οργανισμός τονίζει ότι δε θα καταφέρουμε να πιάσουμε τους στόχους για το κλίμα καθώς αυξάνεται η ζήτηση μακροπρόθεσμα για ορυκτά καύσιμα στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
