Αρκετή απόσταση έχουν να διανύσουν οι Έλληνες καταναλωτές, προκειμένου να βελτιώσουν τις «πράσινες» συνήθειές τους, δηλαδή να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Όπως αναφέρουν στοιχεία πρόσφατης έρευνας, που κατέγραψε τα δεδομένα από 39 διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες, οι Έλληνες κατατάσσονται στην 10η θέση, καθώς παράγουμε 43,9 κιλά ηλεκτρονικών απορριμμάτων ανά νοικοκυριό σε ετήσια βάση. Πρόκειται για ένα μέγεθος που ισοδυναμεί με 16 σύγχρονες οθόνες ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Ως ηλεκτρονικά απορρίμματα ορίζονται οι ηλεκτρονικές συσκευές που καταλήγουν στον κάδο των απορριμμάτων αντί για την ανακύκλωση, δηλαδή κινητά τηλέφωνα, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οθόνες, τηλεοράσεις κτλ. Μόνο το 2019, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του ΟΗΕ, δημιουργήθηκαν 53,6 εκατ. τόνοι ηλεκτρονικών απορριμμάτων, μέγεθος που αντιστοιχεί με το βάρος 350 κρουαζιερόπλοιων, του εκτοπίσματος του περίφημου Queen Mary 2, ενός από τα μεγαλύτερα και πολυτελέστερα πλοία του είδους.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την κορυφαία βρετανική εταιρεία αποκομιδής απορριμμάτων και ανακύκλωσης Clearitwaste.co.uk, η οποία αξιοποίησε τα δεδομένα για τα ηλεκτρονικά απορρίμματα του OHE. Στην πρώτη θέση βρίσκεται η Νορβηγία με 57 κιλά ηλεκτρονικών σκουπιδιών σε ετήσια βάση, ενώ έπεται η Μεγ. Βρετανία με 55 κιλά ανά νοικοκυριό.
Το πρόβλημα στην Ελλάδα ξεκινά από την έλλειψη ενημέρωσης. Σύμφωνα με την ανάλυση ερωτηματολογίων που απηύθυνε η Clearitwaste σε δείγμα 1.372 Ελλήνων πολιτών, το 42% των ερωτηθέντων δεν γνωρίζει καν τι είναι ηλεκτρονικά σκουπίδια (e-waste).
Από το 58% που δήλωσε ότι γνωρίζει τι σημαίνει, μόνο το 19% αντιλαμβάνεται πραγματικά τις καταστροφικές τους συνέπειες στο περιβάλλον. Τόνοι πλαστικού και επικίνδυνων χημικών αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά των συγκεκριμένων απορριμμάτων, με αποτέλεσμα να αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για το περιβάλλον. Ως εκ τούτου, το 86% των Ελλήνων πολιτών πιστεύουν ότι είναι σημαντικό να υπάρξει βελτίωση στην επικοινωνιακή πολιτική ενημέρωσης για τα ηλεκτρονικά απορρίμματα και τις συνέπειές τους, από τους αρμόδιους φορείς. Πάντως, είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι ένα 31% των Ελλήνων δηλώνει ότι γνωρίζει τον τρόπο για την απόρριψη των παλιών, ή ανεπιθύμητων ηλεκτρονικών τους συσκευών.
Με τα Χριστούγεννα να πλησιάζουν και τους καταναλωτές να στρέφονται για ακόμα μια χρονιά σε νέες αγορές ηλεκτρονικών συσκευών, η κατάλληλη εκπαίδευση και για την ανακύκλωσή τους, όταν θα ολοκληρώσουν πλέον τον κύκλο τους, είναι εξίσου σημαντική με την ενημέρωση των καταναλωτών για τα νέα χαρακτηριστικά που προσφέρουν. Όπως προκύπτει από τα ευρήματα της έρευνας, όσο πιο αναπτυγμένη και πλούσια είναι μια χώρα, τόσο μεγαλύτερη είναι και η τάση για παραγωγή περισσότερων ηλεκτρονικών απορριμμάτων.
Για παράδειγμα, στην τελευταία θέση βρίσκει κανείς την Μολδαβία με μόλις 11,6 κιλά ηλεκτρονικών απορριμμάτων ανά νοικοκυριό, ενώ ακολουθεί η Ουκρανία και η Αρμενία με 19,3 κιλά και 20,3 ανά νοικοκυριό αντίστοιχα. Με δεδομένο ότι η Ελλάδα ξεπερνά χώρες, όπως η Αυστρία (43,2 κιλά/νοικοκυριό), η Πορτογαλία (43,2 κιλά), η Ιταλία (42 κιλά), η Φινλανδία (41,6 κιλά) και η Γερμανία (40,7 κιλά), όπου η κατανάλωση ηλεκτρονικών συσκευών είναι αρκετά υψηλότερη, είναι προφανές ότι η χώρα υστερεί στον τομέα της ανακύκλωσης.
Εν όψει της προσθήκης νέων συσκευών τις επόμενες εβδομάδες, οι ειδικοί προτείνουν μερικούς τρόπους για τη μείωση της παραγωγής ηλεκτρονικών απορριμμάτων. Για παράδειγμα ένας τρόπος θα μπορούσε να είναι η πώληση των παλιών μας συσκευών μέσω του Διαδικτύου. Αντί να παρατάμε το παλιό μας κινητό σε ένα συρτάρι μέχρι να σταματήσει να λειτουργεί σωστά, θα μπορούσαμε να το πουλήσουμε μέσω κάποια από τις δεκάδες ηλεκτρονικές πλατφόρμες που υπάρχουν.
Μια άλλη επιλογή είναι η χρήση της παλιάς μας συσκευής με κάποιον άλλο τρόπο. Για παράδειγμα, αν το παλιό μας κινητό έχει πλέον ευτελή αξία, ίσως θα μπορούσαμε να το χρησιμοποιήσουμε ως συσκευή γεωγραφικού προσανατολισμού μέσω GPS, ή για αναπαραγωγή μουσικής, ή ακόμα και ως τηλεχειριστήριο πολλαπλών συσκευών.