Ως μονόδρομος κρίνεται η στροφή στη βιώσιμη ανάπτυξη και στην ψηφιακή μετάβαση της οικονομίας, παρά τα προβλήματα που δημιουργεί η πανδημία και τις χρόνιες δυσλειτουργίες της ελληνικής οικονομίας. Αυτό είναι το συμπέρασμα της Διαδικτυακής Ημερίδας που διοργάνωσε η Τράπεζα Πειραιώς με θέμα «Βιώσιμη Τραπεζική: Χρηματοδοτώντας το αύριο».
Μπορεί η πανδημία να δημιουργεί καθυστερήσεις, ωστόσο το momentum για μια «διπλή» λύση φαίνεται πώς είναι ιδιαίτερα θετικό. Όπως αναφέρθηκε στην ημερίδα, είναι μία εξαιρετική στιγμή όπου η Ευρώπη ανοίγει τη στρόφιγγα για να επιταχυνθούν οι επενδύσεις μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης σε τομείς και τεχνολογίες που επιταχύνουν την ενεργειακή μετάβαση.
Όπως επεσήμανε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας «τους επόμενους μήνες και χρόνια, θα επενδυθούν πάνω από 20 τρισεκ. δολάρια για την ανάκαμψη από την πανδημία του COVID-19. Από αυτές τις οικονομικές και επενδυτικές αποφάσεις αλλά και τον τρόπο με τον οποίο θα δαπανηθούν τα κεφάλαια θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό η δυνατότητα των κοινωνιών να αντιμετωπίσουν τις περιβαλλοντικές προκλήσεις και την κλιματική κρίση. Η πράσινη ανάκαμψη είναι μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί».
Ο επικεφαλής της ΤτΕ σημείωσε πως το Ταμείο Ανάκαμψης θα χρηματοδοτήσει πρωτοβουλίες για την περίοδο 2021-2026 αξίας 750 δισ. ευρώ για δράσεις αναπτυξιακές, για τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, την εξοικονόμηση ενέργειας, την ψηφιοποίηση του δημόσιου τομέα και της οικονομίας και τη θωράκιση του τομέα της υγείας.
Όπως ανέφερε ο διοικητής της ΤτΕ, «βρισκόμαστε σε πορεία υπέρβασης του τρέχοντος στόχου για μείωση το 2030 των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ κατά τουλάχιστον 40% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την προηγούμενη εβδομάδα το σχέδιό της για νέο στόχο 55% έως το 2030».
Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα για την υλοποίηση του στόχου προβλέπεται αντίστοιχα αναθεώρηση και επέκταση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ, προσαρμογή του κανονισμού για τον επιμερισμό των προσπαθειών και του πλαισίου για τις εκπομπές από τις χρήσεις γης, ενίσχυση των πολιτικών για την ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ενίσχυση των προτύπων CO2 για τα οδικά οχήματα.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία είναι πλέον η κλιματική τράπεζα της Ευρώπης, θα στηρίξει επενδύσεις για τη μετάβαση στην κλιματικά ουδέτερη οικονομία. Αντίστοιχα, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης θα στηρίξει τη μετάβαση περιοχών ιδιαίτερα εξαρτημένων από τον άνθρακα σε νέες μορφές οικονομικής δραστηριότητας καθώς όπως είναι είναι είναι σημαντικό στην πορεία προς το 2050 για μία κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη να μην μείνει κανείς πίσω.
Ιδιαίτερα υψηλά τα επιτόκια στη χώρα
Στα προβλήματα με τα οποία είναι αντιμέτωπη η χώρα στο επίπεδο των επενδύσεων αναφέρθηκε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης. Όπως τόνισε, μετά από τη δεκαετή κρίση η Ελλάδα βρέθηκε μπροστά σε ένα επενδυτικό κενό καθώς και σε χρόνια προβλήματα και δυσλειτουργίες που δεν ευνοούν τις επενδύσεις. Παράλληλα, όπως είπε, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα ταλαιπωρήθηκε «κουβαλώντας» βάρος των «κόκκινων» δανείων.
Αναφερόμενος στα τραπεζικά επιτόκια ο κ. Σκυλακάκης υπογράμμισε ότι υπάρχει χάσμα ανάμεσα σε εκείνα που απολαμβάνουν οι ελληνικές επιχειρήσεις έναντι των ευρωπαϊκών. Ο κ. Σκυλακάκης παραδέχτηκε ότι τα επιτόκια στην Ελλάδα είναι ιδιαιτέρως υψηλά γεγονός που όπως είπε «δυσχεραίνει τις επενδύσεις και προκαλεί ανταγωνιστική αδυναμία για τη χώρα».
«Το επενδυτικό κενό σε συνδυασμό με τα υψηλότερα επιτόκια από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες συνιστά τη βασική αδυναμία της Ελλάδας. Να μην ξεχνάμε βέβαια και τις γραφειοκρατικές αδυναμίες», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Σκυλακάκης, ξεκαθαρίζοντας πως η κυβέρνηση προχωράει σε πρωτοβουλίες για την επίλυσή τους άλλα και πώς θα πρέπει οι τράπεζες να δρουν με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα.
«Δεν θα πω να δίνουν δάνεια οι τράπεζες, γνωρίζω ότι υπάρχει θέμα τραπεζικού προφίλ για μεγάλο μέρος της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Υπάρχουν όμως, θέματα που χρήζουν βελτιώσεων. Για παράδειγμα, πόσο χρόνο χρειάζεται για να ανοίξει κανείς μία επιχείρηση. Όπως ξέρετε, πρέπει να δώσει άδεια το κράτος και πρέπει να ανοίξεις έναν τραπεζικό λογαριασμό. Ακόμη και για μία μεγάλη επιχείρηση, που κάνει μία θυγατρική, μπορείς να πάρει όσα χρειάζονται από το κράτος σε μία εβδομάδα και να χρειαστεί ένα ή δύο μήνες για να ανοίξει τραπεζικό λογαριασμό. Προφανώς αυτό δεν βοηθάει στις επενδύσεις» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο κ Σκυλακάκης, επεσήμανε πως «το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης μπορεί να αποτελέσει το μοχλό μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας. Στο πλαίσιό του, θα πρέπει να ολοκληρώσουμε τους στόχους και τα ορόσημα που θα έχουμε θέσει και να προχωρήσουμε στις απορροφήσεις μέσα σε πέντε χρόνια από τη στιγμή που θα εγκριθεί το πρόγραμμα, τη στιγμή που για παράδειγμα, στο ΕΣΠΑ ο χρόνος έφθανε τα χρόνια. Ελπίζουμε ότι καταβάλλοντας κάθε δυνατή προσπάθεια και με βάση την πολύ καλή συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, η «μικρή επανάσταση» θα καταλήξει σε απορρόφηση των πόρων, στην ανάκαμψη της οικονομίας και την πράσινη και ψηφιακή μεταρρύθμιση που από κοινού με την Ευρώπη στοχεύουμε».
Το σύστημα ταξινόμησης περιβαλλοντικά βιώσιμων επενδύσεων
Στη σημαντική συμβολή του ευρωπαϊκού συστήματος ταξινόμησης των περιβαλλοντικά βιώσιμων επενδύσεων, που δίνει το πλαίσιο σε τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία και ιδιώτες επενδυτές να έχουν μια κοινή ευρωπαϊκή μεθοδολογία για να ξεκαθαρίσουν ποια έργα είναι «πράσινα» αναφέρθηκε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς.
Ο κ. Σχοινάς χαρακτήρισε «ιστορική» τη συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης που «επιβεβαιώνει τη δέσμευση της Ευρώπης να πρωταγωνιστήσει στη μετάβαση στη βιώσιμη ανάπτυξη». Οι πυλώνες στη μετάβαση αυτή σύμφωνα με τον κ. Σχοινά είναι το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ, και η στήριξη πράσινων επενδύσεων από ιδιώτες. Όπως εξήγησε, το Ταμείο Ανάκαμψης και ο προϋπολογισμός προβλέπουν για πράσινες επενδύσεις κονδύλια 550 δισ. ευρώ ως το 2027, ποσό που χαρακτήρισε ως πολύ φιλόδοξο. «Εξίσου φιλόδοξο και πέρα από τις προσδοκίες είναι το ελληνικό κομμάτι ύψους περίπου 22 δισ. ευρώ, κεφάλαια που μπορούν να κινητοποιήσουν άλλα 50 δισ. ευρώ την επόμενη δεκαετία».
Μεγάλου: 5,5 δισ. ευρώ εκταμιεύσεις δανείων ως το τέλος του έτους
Με νέα προϊόντα και υποδομές υποδέχεται η Τράπεζα Πειραιώς τα νέα δεδομένα. Ήδη από 4 δισ. ευρώ οι εκταμιεύσεις δανείων από τις αρχές της χρονιάς που θα φτάσουν τα 5,5 δις. ευρώ έως το τέλος του έτους. Αυτό τόνισε στην ομιλία του ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς Χρήστος Μεγάλου που ανέφερε επίσης ότι η Πειραιώς ήταν η πρώτη τράπεζα που προχώρησε σε έκδοση πράσινου ομολόγου ύψους 500 εκατ ευρώ. «Διοχετεύσαμε κατόπιν της έκδοσης προς τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις δάνεια συν την συμμετοχή της τράπεζας, ύψους 700 εκατ ευρώ», υπογράμμισε.
Αναφερόμενος στη στρατηγική της τράπεζας για να ενσωματώσει τις Αρχές Υπεύθυνης Τραπεζικής και τις προσαρμογές που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων τόνισε ότι «στην Τράπεζα προχωράμε στην εφαρμογή των Αρχών Υπεύθυνης Τραπεζικής αναλαμβάνοντας δράσεις σε δύο επίπεδα: Πρώτον, εντάσσοντας κριτήρια Περιβαλλοντικά, Κοινωνικά και Εταιρικής Διακυβέρνησης, γνωστά ως κριτήρια ESG (Environmental, Social and Governance) με στόχο την καλύτερη συνεργασία με τους πελάτες και τους επενδυτές ώστε να τους κατευθύνουμε σε μακροχρόνιες και βιώσιμες επενδύσεις και να μειώσουμε το ανθρακικό αποτύπωμα του χαρτοφυλακίου μας. Δεύτερον, σχεδιάζουμε προϊόντα και υπηρεσίες με κριτήρια ESG για την υποστήριξη επενδύσεων σε έργα που οδηγούν στη μείωση των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή και έχουν θετικό πρόσημο για την κοινωνία», ανέφερε.
Σύμφωνα με τον κ. Μεγάλου, πρωταρχικός στόχος της Πειραιώς είναι να αξιοποιήσει τα ήδη υπάρχοντα ευρωπαϊκά προγράμματα και χρηματοδοτικά εργαλεία για την “πράσινη οικονομία” και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Χαντζηνικολάου: Ευκαιρία να μετασχηματίσουμε την ελληνική οικονομία
«Η Ελλάδα έχει μια μοναδική ευκαιρία και πρόκληση να προχωρήσει μπροστά και να εξαλείψει σοβαρές διαρθρωτικές αδυναμίες. Έχουμε ως οικονομία συγκριτικά πλεονεκτήματα στο δρόμο προς μια βιώσιμη ανάπτυξη και πράσινη οικονομία», τόνισε ο πρόεδρος της τράπεζας Πειραιώς, κ. Γιώργος Χαντζηνικολάου και πρόσθεσε ότι «οι τράπεζες πρέπει να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους να κατευθύνουν πόρους προς τη χρηματοδότηση επενδύσεων που στηρίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και αυτός είναι ο ρόλος που καλείται να παίξει σήμερα το ελληνικό τραπεζικό σύστημα».
Όπως ανέφερε ο κ. Χαντζηνικολάου η Πειραιώς είναι η μόνη ελληνική τράπεζα που, μαζί με άλλες 29 τράπεζες από όλο τον κόσμο, στο πλαίσιο του UNEP FI, συμμετείχε στη διεθνή διαβούλευση για τη διαμόρφωση νέων παγκόσμιων Αρχών Υπεύθυνης Τραπεζικής που καθορίζουν το πλαίσιο στο οποίο θα στηριχθεί η Βιώσιμη Τραπεζική στο μέλλον.