Σε αγώνα δρόμου επιδίδεται η κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει τρία καυτά μέτωπα στην οικονομία που είναι ο περιορισμός της ύφεσης για φέτος και η αντιστροφή της τον επόμενο χρόνο με κινητήρια δύναμη τους πόρους από τα ευρωπαϊκά ταμεία, η διατήρηση της δημοσιονομικής ευελιξίας και η σταδιακή άρση των φορολογικών βαρών.
Ο σχεδιασμός για την επόμενη ημέρα περιλαμβάνει πακέτο κλιμακούμενων και κυλιόμενων μέτρων για την επούλωση των πληγών από την πανδημία στο παραγωγικό ιστό και σε νευραλγικούς για την ανάπτυξη κλάδους με χρήση όλων των χρηματοδοτικών εργαλείων που παρέχει το «ευρωπαϊκό πρόγραμμα Μάρσαλ».
Τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών αποδίδουν βαρύνουσα σημασία στην γρήγορη εισροή και απορρόφηση των κονδυλίων από τα πακέτα της Κομισιόν τα οποία αφ’ ενός θα δώσουν μεγάλες ανάσες ρευστότητας στην αγορά και θα κινητοποιήσουν επενδύσεις και αφ’ ετέρου θα διευρύνουν το πεδίο των παρεμβάσεων για τη στήριξη της οικονομίας αποτρέποντας άδειασμα της δεξαμενής των ταμειακών διαθεσίμων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις παραγόντων από το Φθινόπωρο αναμένεται να ξεκινήσει η ροή πόρων από το πρόγραμμα SURE για την επιδότηση μισθών και εισφορών που θα λειτουργήσει σαν ανάχωμα στις απολύσεις και την ανεργία καθώς και από τα δάνεια της ΕΤΕπ. Η ισχυρότερη ωστόσο δύναμη πυρός στη μάχη για την ανάπτυξη είναι 72 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ που ένα μεγάλο μέρος τους μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση μεταρρυθμίσεων συμπεριλαμβανομένων και μέτρων για την τόνωση της απασχόλησης αλλά και προσωρινές φοροελαφρύνσεις καθώς οι κανόνες που διέπουν το Ταμείο Ανάκαμψης εξαιρούν από τα κονδύλια οποιαδήποτε παρέμβαση με μόνιμο δημοσιονομικό κόστος.
Στο Εθνικό Σχέδιο Μεταρρυθμίσεων που αναμένεται να υποβληθεί το φθινόπωρο στην Κομισιόν και το οποίο αποτελεί προϋπόθεση για την εκταμίευση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης θα περιληφθούν συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας που θα συνδέονται με τον περιορισμό του μη μισθολογικού κόστους μέσω της σταδιακής μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών για εργοδότες και εργαζόμενους αρχής γενομένης από το 2021, μέτρο που θα ενισχύσει το διαθέσιμο εισόδημα και την ανταγωνιστικότητα. Όπως σημειώνει παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών το Εθνικό σχέδιο θα περιέχει συγκεκριμένους μεταρρυθμιστικούς και επενδυτικούς στόχους για τη διετία 2021-2022
Με δεδομένο ότι το σκηνικό στην οικονομία παραμένει ρευστό και ουδείς είναι σε θέση να κάνει ασφαλή πρόβλεψη για το τελικό ύψος της ζημίας από την πανδημία αποκτά βαρύνουσα σημασία ο χρόνος εκταμίευσης των κονδυλίων. Όσο νωρίτερα αρχίσει η εισροή τόσο ισχυρότερα θα είναι τα όπλα κατά της ύφεσης και τόσο μεγαλύτερη η δυναμική της ανάκαμψης. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές συνολικά το ευρωπαϊκό πακέτο μπορεί να δώσει μία ώθηση της τάξης του 2%-2,2% ετησίως.
Η άλλη μεγάλη πρόκληση αφορά τα δημοσιονομικά. Ο προϋπολογισμός κινείται σε «αχαρτογράφητα νερά», με τις τρύπες στα έσοδα να μεγαλώνουν και τις δαπάνες για τη στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων να αυξάνονται ραγδαία. Οι ασκήσεις που τρέχουν στο Γενικό Λογιστήριο βγάζουν φέτος δημοσιονομικό έλλειμμα ρεκόρ κοντά στα 14 με 15 δις. ευρώ και πρωτογενές έλλειμμα σε επίπεδα πάνω από το 5 του ΑΕΠ. Ωστόσο, στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη επισημαίνοντας ότι το μείζον θέμα δεν είναι η απόκλιση το 2020 αλλά οι δημοσιονομικοί κανόνες που θα ισχύσουν για το 2021 και οι οποίοι θα καθορίσουν την έκταση και την ένταση των παρεμβάσεων για τη στήριξη επιχειρήσεων, επαγγελματιών και εργαζομένων.
Αρμόδια στελέχη θεωρούν σχεδόν «κλειδωμένη» την παράταση της ρήτρας διαφυγής από τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας προβλέποντας ότι και το 2021 δεν θα υπάρχει στόχος για το δημοσιονομικό αποτέλεσμα παραπέμποντας για οριστικές αποφάσεις στο Eurogroup στις 11 Σεπτεμβρίου. Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία του 2018 με τους θεσμούς προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ έως και το 2022, με σταδιακή υποχώρηση στο 3% το 2023, στο 2,5% το 2024 και στο 2,2% του ΑΕΠ από το 2025 και μετά.