Η οικοδομή και οι επιχειρήσεις που την τροφοδοτούν θα βρεθούν στην «εμπροσθοφυλακή» των κλάδων, από τους οποίους θα αναζητηθούν «ανάσες» ανάπτυξης τους αμέσως προσεχείς μήνες. Στο πλαίσιο αυτό, ήδη έχει ανακοινωθεί το λανσάρισμα δύο προγραμμάτων για την αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας, συνολικού ύψους 1,35 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, 850 εκατ. ευρώ θα αφορούν την αναβάθμιση κατοικιών ιδιωτών κι επιπλέον 500 εκατ. ευρώ αφορούν στην αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων. Μάλιστα, όπως έχει ήδη προαναγγείλει ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας, Κ. Χατζηδάκης, ήδη δρομολογούνται και ακόμα πιο εξειδικευμένα προγράμματα αναβάθμισης υποδομών, τόσο στον τουρισμό, όσο και στη βιομηχανία.
Το πρόγραμμα για τα Δημόσια Κτίρια
Στο πλαίσιο αυτό, πριν από λίγες ημέρες ανακοινώθηκε το πρόγραμμα «Ηλέκτρα», το οποίο προβλέπει την υλοποίηση επενδύσεων ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ ως το 2026, για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια του δημοσίου. Τα κτίρια που εντάσσονται στο «ΗΛΕΚΤΡΑ» θα πρέπει μετά τις παρεμβάσεις να κατατάσσονται τουλάχιστον στην κατηγορία ενεργειακής απόδοσης Β, σύμφωνα με τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων. Οι πόροι του προγράμματος προέρχονται από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ενώ το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας διερευνά τη δυνατότητα χρηματοδότησής του και από το Ταμείο Ανάκαμψης. Μέρος ή και το σύνολο των έργων μπορούν να χρηματοδοτηθούν από Εταιρείες Ενεργειακών Υπηρεσιών ή τρίτους, μέσω Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης. Σύμφωνα με το σχετικό χρονοδιάγραμμα, εντός του φθινοπώρου θα εκδοθεί οδηγός-πρόσκληση στους φορείς του δημοσίου, ώστε να ξεκινήσει η σχετική διαδικασία κι αφού προηγηθεί Κοινή Υπουργική Απόφαση για την εγγυοδοσία των φορέων.
Το πρόγραμμα για τις κατοικίες
Αντίστοιχα, από τις αρχές Νοεμβρίου, αναμένεται να ξεκινήσει να «τρέχει» επίσημα και το πρόγραμμα των 850 εκατ. ευρώ, «Εξοικονομώ-Αυτονομώ για ένα Έξυπνο Σπίτι». Θα προσφέρει επιδότηση μέχρι 85% του κόστους των επενδύσεων για εξοικονόμηση ενέργειας σε κατοικίες και για δαπάνες μέχρι 50.000 ευρώ ανά σπίτι. Στο πρόγραμμα θα είναι εντάξιμες τόσο μονοκατοικίες, όσο και πολυκατοικίες (εκτός από τα μεμονωμένα διαμερίσματα βέβαια), με ένα πιο απλό σύστημα σε σχέση με το παρελθόν. Η αρχή θα γίνει στις 2 Νοεμβρίου με την υποβολή αιτήσεων στις Περιφέρειες Κρήτης, Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, ενώ θα ακολουθήσει στις 4 Νοεμβρίου η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Η Αττική θα «ανοίξει» στις 23 Νοεμβρίου, ενώ το πρόγραμμα ειδικά για τις πολυκατοικίες θα δέχεται αιτήσεις από τις 3 Δεκεμβρίου και μετά.
Ποιοι είναι οι δικαιούχοι
Δικαιούχοι είναι φυσικά πρόσωπα με εμπράγματο δικαίωμα (πλήρους κυριότητας/επικαρπίας/ψιλής κυριότητας) σε επιλέξιμη κατοικία και εφόσον πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια ενίσχυσης. Για νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος (ατομικό εισόδημα ως 10.000 ευρώ ή οικογενειακό ως 20.000 ευρώ) το βασικό ποσοστό επιχορήγησης είναι 65%, στο οποίο προστίθεται 10% ως «ρήτρα κορονοϊού» για τη διετία 2020-2021 και επιπλέον 10% για κτίρια χαμηλής ενεργειακής κατάταξης (Ζ/Η).
Ποιες παρεμβάσεις χρηματοδοτούνται
Μεταξύ των παρεμβάσεων που θα είναι εφικτές στο πλαίσιο του προγράμματος, περιλαμβάνονται ασφαλώς η αντικατάσταση κουφωμάτων και υαλοπινάκων, η αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης-ψύξης, η αποξήλωση καυστήρων/δεξαμενών πετρελαίου, η εγκατάσταση συστήματος ζεστού νερού με χρήση ΑΠΕ (Ανανεώσιμη Πηγή Ενέργειας), όπως π.χ. φωτοβολταϊκό. Επίσης, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να προχωρούν σε τοποθέτηση, ή αντικατάσταση θερμοκάλυψης κελύφους, ενώ επιλέξιμες είναι και τυχόν εργασίες μικρής κλίμακας για την υποστήριξη της θερμομόνωσης, όπως ρηγματώσεις, στεγανοποιήσεις. Στον αντίποδα, στο νέο πρόγραμμα δεν μπορεί πλέον να επιδοτηθεί η αλλαγή καυστήρων πετρελαίου, ή η εγκατάσταση ενεργειακών τζακιών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Για την ενεργειακή αυτονόμηση, οι επιδοτούμενες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, συστήματα ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, συστήματα αποθήκευσης (ως συμπληρωματική παρέμβαση στην εγκατάσταση νέου Φωτοβολταϊκού σταθμού), υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων. Για τα Έξυπνα Συστήματα (Smart Home), οι ιδιοκτήτες μπορούν να επιδοτούνται για ψηφιακά συστήματα και τεχνολογίες που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας, όπως π.χ. έξυπνος φωτισμός, φωτισμός χαμηλής κατανάλωσης LED, έξυπνοι θερμοστάτες, έξυπνοι αισθητήρες διαρροής, υγρασίας κτλ.
«Κλειδί» στην επιτυχία των προγραμμάτων αυτών θα είναι ασφαλώς και ο περιορισμός της γραφειοκρατίας, ώστε να διευκολυνθεί η ταχύτερη ολοκλήρωση της αδειοδοτικής διαδικασίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι και οι δύο προηγούμενοι «κύκλοι» του Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον χαρακτηρίστηκαν από πολυετή αναμονή για την απελευθέρωση των κονδυλίων, παρότι οι εγκρίσεις δόθηκαν σχετικά σύντομα.
Ένας ακόμα κρίσιμος παράγοντας, θα είναι και η διαθεσιμότητα τεχνικών συνεργείων, καθώς τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός τους μειώνεται συνεχώς. Η κατάρρευση της οικοδομικής δραστηριότητας κατέστησε την συντήρηση ομάδων τεχνιτών/εγκαταστατών ανέφικτη, με αποτέλεσμα, σήμερα να απαιτείται κάποιος χρόνος, έως ότου η αγορά προσαρμοστεί στις νέες και μεγαλύτερες ανάγκες.